________________
KKKKAR
આચમન
પ્રબુદ્ધ જીવન
શા માટે માનો છો ?!
ગાંધીજીએ જવાબ આપ્યોઃ 'હું પોતાને મનથી ભારતનો પ્રતિનિધિ માનું છું. આખાય ભારતનો હું સેવક પ્રતિનિધિ છું. ભારતના પુણ્યવાન તેમ જ પાપી, બધાનો હું પ્રતિનિધિ છું. આ દેશની કોઈ પણ વ્યક્તિએ આ રીતે હિંસા કરી, તો તેની જવાબદારી મારે માથે આવી પડે છે. સમગ્ર ભારત વતી હું પશ્ચાતાપ ન કરું, તો મારું પ્રતિનિધિત્વ લજવાશે.'
તેથી જ રાષ્ટ્ર એમને રાષ્ટ્રપિતા કહ્યા.
બચત પર નજર
યરવડા જેલમાં ગાંધીજીનાં કપડાં એમના સાથી શંકરલાલભાઈ ધોના. એ દિવસ ગાંધીજીએ પીરેથી એમને કહ્યુંઃ તમે કપડાં ધોવાનું રહેવા દો. હું ધોઈ લઈશ. ધોવામાં કંઈ ઊણપ રહે છે કે શું એ
પાપીનો પણ પ્રતિનિધિ
ગાંધીજીનું સત્યાગ્રહનું એક વ્યાકરણ હતું. આ વ્યાકરણનો નિયમ ન પાળતાં જે સત્યાગ્રહ કરવામાં આવે છે તે દુરાગ્રહ બને છે, જબરદસ્તીનો એક પ્રકાર બને છે. છેલ્લાં વીસ વરસોમાં [1950 પછીના] કોઈએ પણ શુદ્ધ સત્યાગ્રહના દાખલા લોકો આગળ મૂક્યા નથી. પરિણામે સત્યાગ્રહની જગ્યા હત્યાગ્રહે લીધી છે. હત્યાગ્રહ કાં તો કાયદેસર સરકારને ખાઈ જશે, અથવા સર્વત્ર ગુંડાનું રાજ્ય શરૂ કરશે.
જ્યારે ચૌરીચૌરા હત્યાકાંડ થયો, ત્યારે ગાંધીજીએ એને રાષ્ટ્રીય પાપ માન્યું અને પોતે પ્રાયશ્ચિત્તરુપે અપવાસ કર્યા. ત્યારે કેટલાક લોકો ગાંધીજી પાસે જઈ કહેવા
લાગ્યા કે, ‘આપ અહિંસાના પૂજારી છો એ અંગે શંકરલાલભાઈએ પૂછ્યું.
આખી દુનિયા જાણે છે. ત્યાં જે લોકોએ હિંસા કરી, તેમની સાથે આપનો દૂરનો પણ સંબંધ જોડવાની હિંમત કોઈ કરવાનું નથી. પછી આપ એ પાપ માટે પોતાને જવાબદાર
આત્મવિચારણાનો ઇતિહાસ
(૩) વિભાવાચરણ V/S સ્વભાવાચરણ
(૪) ચરિત, ચરિત્ર, ચારિત્ર, ચારિત્ર્ય
ગાંધીજીએ સંતોષથી કહ્યું: કપડાં તો બરોબર ધોવાય છે, પણ મને લાગે છે કે સાબુ કાંઈક વધારે પડતો વપરાઈ જાય છે. હું એટલો સાબુ બમણા દિવસ ચલાવું.
સર્જન-સૂચિ
ક્રમ
કૃતિ
કર્તા
(૧) એક પ્રેરણાત્મક જીવન : શ્રી રુપચંદજી ભંશાલી ડૉ. ધનવંત શાહ
(૨) ભારતીય સર્વ દર્શનોની દ્રષ્ટિએ
ડૉ. પ્રવીણભાઈ સી. શાહ સુમનભાઈ એમ. શાહ નેમીચંદ જૈન અનુવાદક : પુષ્પાબેન પરીખ ડૉ. રણજિત પટેલ અિનામી) ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈ
(૫) સંબંધો
(૬) જયભિખ્ખુ જીવનધારા-૧૫
(૭) મહાવીર જૈન વિદ્યાલા ારા યોજિન ૨૦મો જૈન સાહિત્ય સમારોહ
(૮) શ્રી જૈન મહાવીર ગીતા : એક દર્શન-૧૬ (૧૯)જૈન પારિભાષિક શબ્દોમ
(૧૨) સર્જન સ્વાગત
(૧૩) પંથે પંથે પાથેય : અવિસ્મરણીય કાશ્મીર પ્રવાસ ગાંગજીભાઈ શેઠિયા
પ. પૂ. આચાર્ય શ્રી વાત્સલ્યદીપ ડૉ. જીતેન્દ્ર બી. શાહ
ડૉ. કલા શાહ
પૃષ્ટ
૩
૧૦
૧૪
૧૫
૧૬ ૧૮
૨૧
28 3 2 2
૨૪
૨૬
૨૭
૨૮
ફેબ્રુઆરી, ૨૦૧૦
શંકરલાલભાઈએ કહ્યુંઃ હવે કરકસરથી વાપરીશ, એમને એમ કે સાબુ ભલે થોડો વધુ વપરાય પણ કપડાં બરોબર ઊજળાં થવાં જોઈએ. હવે કરકસરની દૃષ્ટિ એ પામ્યા.
એક સવારે ગાંધીજી કહેઃ શંકરલાલ, આજે સગડી ન સળગાવતા. પાણી ગરમ
નથી કરવું.
શંકરલાલભાઈએ પૂછ્યું: કેમ?
ગાંધીજીએ કહ્યુંઃ રાતના ઓરડામાં ફાનસ રહે છે. મને વિચાર આવ્યો કે તેની ઉપર પાણી ભરીને ટમલ૨ મૂકી રાખું તો સવાર સુધીમાં ગરમ થઈ રહેશે. પ્રયોગ સફળ થયો. પાણી મારે પીવા જેવું ગરમ થઈ ગયું છે.
મહેન્દ્ર મેઘાણી 'ગાંધી-ગંગા'
‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ની ગંગોત્રી ૧. શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ પત્રિકા ૧૯૨૯ થી ૧૯૩૨ ૨. બુદ્ધ ના
૧૯૩૨ થી ૧૯૩૩ બ્રિટિશ સરકાર સામે ન ઝૂક્યું એટલે નવા નામે ૩. તરૂણ જૈન
૧૯૩૪ થી ૧૯૩૭
૪. પુનઃ પ્રબુદ્ધ જૈનના નામથી પ્રકાશન
૧૯૩૯-૧૯૫૩
પ. પ્રબુદ્ધ જૈન નવા શીર્ષકે બન્યું ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ ૧૯૫૩ થી
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના મુખપત્રની ૧૯૨૯ થી, એટલે ૮ ૧ વર્ષથી અવિરત સફર, પહેલા સાપ્તાહિક, પછી અર્ધમાસિક અને ત્યારબાદ માસિક
૨૦૧૦માં ‘પ્રબુદ્ધ જીવન'નો ૫૭માં વર્ષમાં પ્રવેશ
પ્રબુદ્ધ વાચકોને પ્રણામ
પૂર્વ મંત્રી મહાકાળી જમનાદાસ અમરચંદ ગાંધી ચંદ્રકાંત સુતરિયા
રતિલાલ સી. કોઠારી મણિલાલ મોકમચંદ શાહ જભાઈ મહેતા પરમાણંદ કુંવરજી કાપડિયા ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ ડૉ. રમણલાલ ચી. શાહ