________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
સપ્ટેમ્બર, ૨૦૦૯
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ દ્વારા ૭૫ મી
પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા સંપન્ન
કેતન જાની શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ તરફથી ૭૫મી પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા શાળાની પ્રવૃત્તિઓની માહિતી આપી હતી. વ્યાખ્યાનમાળામાં સેવંતીલાલ કાંતિલાલ ટ્રસ્ટના આર્થિક સહયોગથી સાહિત્યકાર- દરરોજ નીતિન સોનાવાલા, કુમાર ચેટરજી, શ્રીમતી હંસિકા એયર, જૈન ધર્મના અભ્યાસી ડૉ. ધનવંતભાઈ શાહની અધ્યક્ષતા હેઠળ આઠ શ્રીમતી ઉર્વશી શાહ, પુરુષોત્તમ ઠાકર, ગૌતમ કામત, શ્રીમતી દિવસ સુધી ન્યુ મરીન લાઈન્સ સ્થિત પાટકર હોલમાં યોજાઈ હતી. ઝરણા વ્યાસ અને શ્રીમતી ગાયત્રી કામતે ભજનો રજૂ કરીને ૧૬ મીથી ૨૩મી ઓગસ્ટ સુધી યોજાયેલી આ વ્યાખ્યાનમાળા વાતાવરણને ભક્તિમય બનાવ્યું હતું. શ્રાવકો માટે જ્ઞાન, આરાધના અને ભક્તિરસની ગંગા બની હતી. હજારો વર્ષ પૂર્વે તિબેટમાં જૈન ધર્મની અસર હશે વ્યાખ્યાનમાળાના પ્રારંભમાં જ્ઞાનપિપાસુ શ્રાવકોનું સ્વાગત ડૉ.
તા. ૧૬-૮-૨૦૦૯ ધનવંતભાઈ શાહે કર્યું હતું. આ પ્રસંગે તેમણે સંસ્થાની પ્રવૃત્તિમાં “ભગવાન આદિનાથ : અષ્ટાપદ' વિશે વ્યાખ્યાન આપતા ડૉ. મહત્ત્વનું યોગદાન આપનારા પ્રા. તારાબહેન રમણભાઈ શાહ, લતાબહેન બોઘરાએ જણાવ્યું હતું કે જૈન ધર્મના પ્રથમ તીર્થંકર ચંદ્રકાંતભાઈ ગાંધી અને કે. પી. શાહના નિધન અંગે દિલસોજી આદિનાથ ધર્યનાયકના રૂપમાં પૂજાય છે. આપણી સંસ્કૃતિ, સમાજ વ્યક્ત કરી હતી. તેઓએ “સંઘ'ને આપેલી અમૂલ્ય સેવાઓને અને માનવ જીવનના વિકાસમાં તેમની મહત્ત્વની ભૂમિકા છે. તેમણે બિરદાવી હતી.
જ આપણને ખેતી શીખવાડી છે. આદિનાથના બાળકો વિશ્વાકો પર્વાધિરાજ પર્યુષણ દરમિયાન તીર્થકરોની ઉપાસનાની સાથે તરીકે ઓળખાયા છે. સૂર્યવંશ, ચંદ્રવંશ અને વિદ્યાધર એવા તેમના અંતરિયાળ અને પછાત વિસ્તારોમાં સેવાપ્રવૃત્તિ ચલાવતી વંશો છે. તેમણે ક્ષત્રીય વર્ણની સ્થાપના કરી હતી. તેમાં તેઓએ સંસ્થાઓને માટે નાણાભંડોળ એકઠું કરી આપવાનો અનોખો યુદ્ધ નહીં પણ વિતરાગ જીતવા માટે અને બહારની જેમ આંતરિક સેવાયજ્ઞ “સંઘ' એ ઈ. સ. ૧૯૮૫થી આરંભ્યો છે. આ વરસે શત્રુઓને જીતવાનો ઉપદેશ આપ્યો હતો. ઓરિસ્સાના નીલકંઠ ગુજરાતમાં પાલીતાણા તાલુકાના વાલુકડ ગામ સ્થિત શ્રી વિનય શાસ્ત્રીએ જણાવ્યું હતું કે તેઓ આદિનાથ અગ્નિદેવ અથવા વિહાર કેળવણી મંડળ સંચાલિત લોકવિદ્યાલય માટે આર્થિક સહાય સૂર્યદેવના રૂપમાં પૂજાયા હતા. તેમણે પોતાના પુત્રોને ત્યાગ મેળવવા માટે ટહેલ નાંખવામાં આવી હતી. તેના પ્રતિસાદ રૂપે અને વૈરાગ્યનો ઉપદેશ આપ્યો હતો. વધુમાં જણાવ્યું હતું કે જીવનમાં અત્યાર સુધી ૨૦ લાખ રૂપિયા એકઠા કરી શકાયા છે. ડૉ. બોધ મેળવો. મનુષ્ય જન્મ દુર્લભ છે અને મૃત્યુ નિશ્ચિત છે. તેથી ધનવંતભાઈએ જણાવ્યું હતું કે નાનુભાઈ શીરોયાના સંચાલન વિનાવિલંબે શક્ય એટલો બોધ મેળવો. મનુષ્યજાતિને આદિયુગમાંથી હેઠળની શાળામાં ૧૫૦૦ બાળકોને નિઃશુલ્ક શિક્ષણ અપાય છે. ધાતુયુગમાં લઈ જનારા આદિનાથ જ હતા. તેમણે ૭૨ પુરુષો જો નાનુભાઈએ આ કામગીરી આરંભી ન હોત તો આ બાળકો અને ૬૪ મહિલાઓને શિલ્પકળા શીખવી હતી. તેમના થકી શિલ્પી આજે ભીખ માંગતા હોત કે પછી ખોટે માર્ગે ગયા હોત. વર્ગ તૈયાર થયો હતો. આદિનાથ ભગવાનને અષ્ટાપદ ખાતે જ
‘સંઘ'ના પ્રમુખ રસિકભાઈ શાહ અને ઉપપ્રમુખ ચંદ્રકાંત ડી. કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું હતું અને તેમની અંતિમવિધિ પણ ત્યાં થઈ શાહે વાલુકડ સ્થિત લોકવિદ્યાલય માટે ઉદાર હાથે ફાળો આપવાનો હોવાનો ઉલ્લેખ શાસ્ત્રોમાં છે. અષ્ટાપદ પર્વત એ જ કેલાસ પર્વત અનુરોધ કર્યો હતો. ખજાનચી ભૂપેન્દ્ર જવેરી અને સહમંત્રી છે. ડૉ. રજનીકાંત શાહની આગેવાની હેઠળની ટુકડીએ સંશોધન વર્ષાબહેન શાહે દાતાઓના નામની વિગતો જાહેર કરી હતી. માટે કેલાસ-માનસરોવરની મુલાકાત લીધી હતી. તિબેટમાં સાગાથી ‘સંઘ'ના મંત્રી નિરુબહેન શાહે પોતાની આગવી શૈલીમાં કૈલાસ જતા માર્ગમાં ઝુંપડામાં સ્વસ્તિક અને ચંદ્રના ચિન્હો જોવા આભારવિધિ કરી હતી. યુવક સંઘના પ્રમુખ શ્રી રસિકભાઈ શાહ મળ્યા હતા. ત્યાં તે પરંપરા હોવાનું જાણવા મળ્યું હતું. સ્વસ્તિકના મંચ ઉપર બિરાજમાન હતા.
નિશાનમાં વચ્ચે ચાર ટપકાં કરવામાં આવતા હોવાની પણ પ્રથા “સંઘ'એ છેલ્લા ૨૪ વર્ષમાં વિવિધ સેવા પ્રવૃત્તિઓ ચલાવતી હતી. હજારો વર્ષ પૂર્વે તિબેટમાં આદિનાથ ભગવાનના કારણે જૈન ૨૪ જેટલી સંસ્થાઓને લગભગ ૩.૫ કરોડ રૂપિયા જેટલી રકમ ધર્મની અસર હશે એવું મનાય છે. કેલાસ પર્વતની નીચે આવેલી એકઠી કરી આપી છે. વ્યાખ્યાનમાળા દરમિયાન વાલુકડ સ્થિત ગુફામાં સ્તુપ છે તે જગ્યાએ જ આદિનાથ ભગવાનની અંતિમવિધિ લોકવિદ્યાલય શાળાના આદ્યસ્થાપક નાનુભાઈ શિરોયાએ પણ થઈ હોવાનું મનાય છે. આ અષ્ટપદ પર્વત સુધી પહોંચવાનું અતિ