Prabuddha Jivan 2014 Year 62 Ank 01 to 12

SR No.: 525999
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2014
Total Pages: 700
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 19 MB

Page 62

૧૮
પ્રબુદ્ધ જીવન
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ યોજિત ૭૯મી પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા સંપન્ન
[ ગત જાન્યુઆરી ’૧૪ અંકથી આગળ)
દેહમાં સમવસરણ સર્જશો તો પ્રભુ તેમાં આવી બિરાજશે [યાત્રિકભાઈ ઝવેરીએ ૧૯૭૫થી કિરણભાઈ પાસે જૈન ધર્મનો અભ્યાસ કર્યો છે. તેમળે ‘સ્વર્દોષ દર્શન' નામક પુસ્તક લખ્યું છે. દર સોમવારે તેઓ ગામદેવી (મુંબઈ)માં સત્સંગ કરે અને કરાવે છે. ડૉ. ધનવંતભાઈ શાહ તેમને સારા અને સાચા શ્રાવક કહી બિરદાવે છે.
યાત્રિકભાઈ ઝર્વરીએ ‘મહાવીરનો ઉપદેશ, વર્તમાન સંદર્ભમાં' વિશે વ્યાખ્યાન આપતા જણાવ્યું હતું કે અતિમુક્ત નામના બાળમુનિએ ગૌતમ સ્વામી બનવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી હતી. આપણે ગૌતમ બની શકીએ ? પ્રભુએ પોતાના જીવન દ્વારા તે માર્ગ પ્રસ્તુત કર્યો છે. આપણે ગૌતમ કેવી રીતે બનવું તેની સાધના સમજીએ. દીક્ષા લીધા પછી પ્રભુના જીવનમાં ગોવાળ, ગૌતમ અને ગોશાલકનો સંપર્ક થયો. પ્રભુને પહેલો ઉપસર્ગ અને અંતિમ ઉપસર્ગ ગોવાળે કર્યો. આ ગોવાળ એટલે શું ? આ ત્રર્ણય નામની શરૂઆત ‘ગો’થી થાય છે. આ ત્રર્ણયનો એકમેક સાથે સંબંધ છે. ‘ગો’ એટલે ઈન્દ્રિયો. આપણા બધાની પાંચેય
ઈન્દ્રિયો વિષય જગતમાં ચરવા ચાલી ગઈ છે. ૧૮ પાપસ્થાનકોનું સેવન આપી વિષયો માટે કર્યું છે. તેથી આપણો આત્મા દુ:ખી થયો છે. આ ગોવાળ છે. ગોશાલક એટલે અત્યંતર ઇન્દ્રિયો. તેમાં મન, બુદ્ધિ, ચિત્ત અને અહંકારનો સમાવેશ થાય છે. મનને ગમે અને અાગો પણ થાય. બુદ્ધિને સારું કે ખરાબ લાગે, ચિત્તમાં આદો અને સંસ્કાર રહેલા છે. રીતીરિવાજ રહેલા છે. આહંકાર એટલે હું અને મારું. સ્પર્શ, રસ, ગંધ, ચક્ષુ અને કર્ફા એ બાહ્ય ઈન્દ્રિયો છે. ગોશાલકે પ્રભુ ઉપર શું શું અત્યાચાર નથી કર્યા ? સમયસરકામાં નીર્થંકરપદ પામ્યા પછી ગોશાલકે તેજોવૈશ્યાનો ઉપસર્ગ કર્યો છે. આ જ વિષયો, આસક્તિ, મનોરથો અને મહત્ત્વાકાંક્ષામાં આપણે સાયેલા છીએ. ગોવાળ એ કોન્સીયસ માઈન્ડ અને ગોશાલક સબકોન્શીયસ માઈન્ડ છે. આપણે સંસારમાં લુપ્ત થયા છીએ. આપણે કર્તૃત્વ કે ભોગેપણાથી પીડાઈએ છીએ. આ હોવું જોઈએ અને આ ન હોવું જોઈએ એનાથી પીડાઈએ છીએ. એ સિવાય આપણને બીજું કોઈ દુ:ખ નથી. મને તે મળવું જોઈએ. હું તેને પાત્ર છે, આપણે સતત મૂલ્યાંકન કરતા રહીએ છીએ. કોન્શીયસલી અને સબકોન્શીયસલી તેમાં ફંસાયા છીએ. ગૌતમસ્વામી એટલે ગૌષમ સ્વામી. જેણે પોતાની ઈન્દ્રિયોને યમ, નિયમ, અને સંયમ કર્યો છે તે ગૌતમ સ્વામી આપણા પોતાના કોશીયસને અને સબકોન્શીયસને સુપર કોન્શીયસ બનાવવા તેમને યાદ કરવા જોઈએ. સમજો કે તું
ફેબ્રુઆરી, ૨૦૧૪
આ દેહ નથી. તેનાથી ઘણો વિશેષ આત્મા છે. જ્ઞાની ભગવંતો કહે છે કે કૈવલ્ય પામ્યો નથી એવી વ્યક્તિમાં પણ પુષ્કળ શક્તિ છે. આપણે આ જાણતા નથી. આપણે વિષય-આસક્તિમાં લુપ્ત છીએ. આપણે ગોયમ બનવું પડશે. જો અતિમુક્ત કહે કે મારે ગૌતમ બનવું છે તો આપણે કેમ ન કહી શકીએ ? પ્રભુ તો સ્વઆત્મકથાકાની સાધનામાં લીન થાય છે. તે જ સમયે તેઓ જગત કલ્યાણ કરતા હતા. આ જ તો છે ગોયમ બનવાનો માર્ગ, મારા અને તમારા વચ્ચેનો ભેદ હું મટાડી છે દઉં. મારા અને તમારા વચ્ચે અભેદ પ્રગટાવો, હું અને તમે એક છીએ એ સમદર્શીત્વ. પરમાત્મા દર્શીતપણું. મારા, તમારા અને જગતના જીવો વચ્ચે કોઈ ભેદ નથી. પ્રભુ માટે નમુત્યુર્ણ સ્તોત્રમાં કહેવાયું છે–અભય આપનારા, શરણ આપનારા, ચક્ષુ આપનારા અને માર્ગ આપનારા. જગતમાં કોઈ ને કંઈ આપવાનું હોય કે લેવાનું હોય એવા બે સંબંધ હોય. આજના પવિત્ર દિવસે હું એમ કહી શકું કે મારે જગત પાસેથી લેવાનું છે તે બધું જતું કર્યું. મારે કંઈ લેવાનું નથી. મારા ઉપર જે દીવ્યદૃષ્ટિ પડી રહી છે તેનાથી હું જીવન વ્યતિત કરી ન શકું ? મને કંઈ જોઈતું નથી. તેનો અર્થ મેં ૫૦ ટકા લોકોને અભયદાન આપી દીધું. જેઓને મારે આપવાનું છે તેઓની વાત. આજે મારી પાસે નથી પણ જ્યારે મારી પાસે હશે ત્યારે કટુતા વિના અને પ્રસન્નતાથી તમારે ઘરે આવીને આપી દઈશ. આ ધંધાના વ્યવહાર કે લેવડદેવડની નહીં પરંતુ ભાવનાત્મક અને સાધનાત્મક વાત છે. શુલપાણ પૂર્વ ભવમાં બળદ હતો. તેણે ભોગવો નદીના રેતાળ પટમાંથી પ૦ ગામડાં બહાર કાઢ્યા હતા. તે બિમાર પડ્યો પછી સાર્થવાઈ ગ્રામવાસીઓની પાસેથી તેની સારસંભાળ લેવાની ખાતરી મેળવી. જોકે પછી ગ્રામવાસીઓએ તેને ન તો ઘાસપાણી આપ્યા કે ન તો સા૨વા૨ કરી. તે આર્તધ્યાન અને રૌદ્રધ્યાનમાં મૃત્યુ પામ્યો. તે બળદની શું ભૂલ હતી? તે બીજા જન્મમાં શૂલપાણિ થયો. બીજા જન્મમાં શૂલપાણી થઈને આસ્તિક ગામમાં લોકોને રંજાડતો. ભગવાન મહાવીર તે ગામમાં આવ્યા ત્યારે અવધિજ્ઞાનથી જોયું. આ બળદને પણ જીવ છે તેી વેદના વેઠી છે અને શૂળ ભૌકાયા છે એટલે એ શૂલપાણી થયો છે તેને હું પ્રેમની વર્ષાથી નવડાવું. આપણા કા૨ણે કોઈ વ્યક્તિ તપ્ત તો નથી થઈ ? મેં કરેલા કાર્યોને કારણે સામી વ્યક્તિ મને સતાવી રહી છે. જે વાવો તે જ ઉગે એ સનાતન સત્ય છે. જગતના બધા જ ક્ષેત્રોમાં આ સત્ય છે. આસ્તિક ગામમાં સમ્યક્ દર્શન પ્રગટાવવાની કામગીરી મહાવીરે કરી, મૌન વડે, તે હીન છે એમ નહીં માનીને, યુદ્ધ વિના
ન