Prabuddha Jivan 2014 Year 62 Ank 01 to 12

SR No.: 525999
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2014
Total Pages: 700
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 19 MB

Page 577

જૈતd
ઑકટોબર ૨૦૧૪ - પ્રબુદ્ધ જીવન જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક, પૃષ્ટ ૬૯
કચ્છઃ ાિલય-સ્થાવત્થની અમૂલ્ય જણસ
'1 શ્રીમતી પારૂલબેન બી. ગાંધી
[ વિદૂષી લેખિકા પારૂલબેન બી.એ.માં સુવર્ણચંદ્રક સાથે M.A. કરી ઉજ્જવળ શૈક્ષણિક કારકિર્દી ધરાવે છે. જૈન ધર્મના પણ ઊંડા અભ્યાસી છે. ઘણાં માસિકોમાં લેખો લખે છે. ત્રણ પત્રકાર ઍવૉર્ડ મેળવ્યા છે. આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરની નિબંધ સ્પર્ધાઓમાં ઘણી વાર પ્રથમ ઈનામો પ્રાપ્ત કર્યા છે. દસેક જેટલાં પુસ્તકોનું સંપાદન કર્યું છે. સાહિત્ય સત્રોમાં શોધનિબંધ લખે છે.]
આજે જૈન તીર્થ દર્શનમાં મારે કચ્છના પ્રાચીન ભવ્ય દેરાસરોનો પદમશીશા, મેણસી-તેજસીના ધર્મપત્ની મીઠીબેન તથા દુર્ગાપુરના પરિચય કરાવવો છે. કચ્છ એ પોતાની આગવી સંસ્કૃતિ ધરાવતી અતિ શ્રાવક શા. આશુબાઈ વાઘજી વગેરે દ્વારા મંદિરના નવેક વખત રુ – પ્રાચીન ભૂમિ છે. ભારત દેશના પશ્ચિમ સાગરકાંઠે ગુજરાત રાજ્યનો જીર્ણોદ્ધાર થયા છે. મૂર્તિ નીચે લખેલા ૧૬ મી સદીના શિલાલેખ નg ૬ કચ્છ જિલ્લો વિવિધ ઐતિહાસિક તથા ભૌગોલિક મહત્ત્વ ધરાવે છે. અહીં મળે છે. તેવી જ રીતે એક સ્તંભ પર સંવત ૧૬૫૯નો લેખ ૬ ZE ભદ્રેશ્વર
મળી આવે છે જે તેની પ્રાચીનતા સિદ્ધ કરે છે. આ તીર્થનું અઢી લાખ ન કચ્છના મુન્દ્રા તાલુકામાં ભદ્રેશ્વર નામનું અતિ પ્રાચીન, મનોહર, ચોરસ ફૂટથી પણ વધારે વિશાળ ચોગાન છે. જિનાલયની ઊંચાઈ = * દિવ્ય અને પરમ પ્રભાવક તીર્થ આવેલું છે. શાસ્ત્રોમાં વસઈ અથવા પ૨ ફૂટ છે. લંબાઈ આશરે ૧૫૦ ફૂટ, પહોળાઈ ૮૦ ફૂટ છે. *
ભદ્રાવતી નામે પણ તેનો ઉલ્લેખ છે. ભારતમાં શ્રી સમેતશિખરજી જિનાલયમાં એકાવન દેવકુલિકાઓ અતિશય ભવ્ય અને કલામય રૃ = તથા શ્રી શેત્રુંજય જેવા શાશ્વતા મહાતીર્થો પછી આ તીર્થનો ક્રમ છે. જિનાલયના પ્રવેશદ્વારમાં પ્રવેશ થતાં જ પ્રભુજીના દર્શન થઈ જ શું આવે છે. ૨૫૦૦ વર્ષ પ્રાચીન આ તીર્થનું ગગનચુંબી શિખરોવાળું શકે એવું જિનાલયનું અનુપમ પ્રેક્ષણીય-કોશલ્ય સ્થાપત્ય છે. એક જે હું દેવવિમાન જેવું ભવ્ય અને અનુપમ જિનાલય લોકોના મન મોહી પણ સ્તંભ, છત કે ભીંત કોતરણી વગરના ખાલી નથી. રંગમંડપ, શું (કુ તેને મંત્રમુગ્ધ કરી દે છે. અહીંથી મળેલા તામ્રપત્રના આધારે ફલિત રાસમંડપ અને પૂજામંડપ આવેલા છે, જેમાં સુંદર મજાની દેવ- ૬ હું થાય છે કે મહાવીરસ્વામી પછી ૨૨ વર્ષે ભદ્રાવતીના તત્કાલીન દેવીઓ, ભગવાનના ભવોનું આલેખન કરતાં ચિત્રપટ્ટો વગેરે ૬ રે રાજા સિદ્ધસેનની સહાયથી શ્રાવક દેવચંદે ભૂમિસંશોધન કરી આ આવેલા છે. તોરણો પણ સુંદર રીતે કોતરાયેલા છે. જે કલા- છે - તીર્થનું શિલારોપણ કરેલ.
કારીગરીના, સ્થાપત્યના બેનમૂન, અજોડ, ઉત્તમ નમૂનાઓ છે જેને નg * મુખ્ય જિનાલયમાં મુળનાયક મહાવીર સ્વામીની શ્વેત વર્ણની જોતાં જ હૃદય ઉલ્લાસભાવથી ભરપૂર બની જાય છે.
સુંદર પ્રતિમા છે. ૨૫મી દેરીમાં પૂજ્ય કપિલ કેવળી મુનિવરે પ્રતિષ્ઠિત અહીં સુંદર, મોટી ભોજનશાળા, આધુનિક ધર્મશાળા, બ્લોકો શું શું કરેલી પુરુષાદાનીય શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુજીની પ્રતિમા બિરાજમાન છે. નિયમિત આયંબિલ ખાતું ચાલે છે. ચૈત્રી માસની આયંબિલ # છે. હાલમાં જ ધરતીકંપથી લોક હું ધ્વંસ થયા બાદ આ તીર્થનો ઉભવ્યતામાં અજોડ અને પંચતીર્થીમાં સૌથી શિ ) ઓળી આરાધના થાય છે. હું
આવા આ મંગલકારી, કે ધરાવતા આ જિનાલયની બાંધણી, શિલ્પ અને સ્થાપત્ય ૬ જીર્ણોદ્ધાર થયો છે. ગુલાબી
પાવનકારી, પવિત્ર, દર્શનીય એવી રીતે સંગઠિત કરવામાં આવ્યા છે જાણે હિમાલયની પથ્થરોથી બનાવાયેલું આ
અને પ્રેક્ષણીય તીર્થની મુલાકાત ગિરિમાળાના એકાદ ઉત્તુંગ અને મનોરમ્ય શિખરને ઊંચકી શું દેરાસર નયનરમ્ય લાગે છે.
જો એકવાર પણ ન લીધી તો મેં લાવીને કોઈ દિવ્ય શક્તિએ અહીં ગોઠવી દીધું ન હોય! કટ્ટ | 8 પાર્શ્વનાથ ભગવાનની જ્યારે કે "
પસ્તાવો જરૂર થાય. પ્રતિમા પ્રથમ વખત પ્રતિષ્ઠિત કરી તે પ્રસંગે ભદ્રાવતી નગરીના ભદ્રેશ્વરથી લગભગ ૬૫ કિ.મી. દૂર બોંતેર જિનાલય તીર્થ આવેલું છે હું અનન્ય બ્રહ્મચારી દંપતી વિજય શેઠ અને વિજયા શેઠાણીએ જૈન છે તથા પૂ. આદેશ્વર દાદાની કારૂણ્ય નીતરતી સુંદર મનમોહક હું
ભાગવતી દીક્ષા અંગીકાર કરેલ. તેમ જ તેમને કેવળજ્ઞાન પણ અહીં પ્રતિમાજી છે. વર્તમાન ચોવીસી, આવતી ચોવીસી, તથા વિહરમાન હું 8 જ થયેલ હતું.
તીર્થકરોની લગભગ ૭૨ જેટલી દેવકુલિકાઓ છે. હાઈ-વે પર સ્થિત હૈ આ પ્રાચીન તીર્થને અનેક વિષમ ભૌગોલિક પરિસ્થિતિઓએ આ દેરાસરનો પટ ઘણો વિશાળ છે. સુંદર બગીચાઓ, આધુનિક છે અસર કરેલ છે અને દરેક વખતે તે સમયના મહાન યુગપુરુષોએ ધર્મશાળા, ભોજનશાળા, પાર્કિંગ વગેરેની સુંદર સુવિધા છે. આ ? છે તેનો જીર્ણોદ્ધાર કરાવેલો છે. અત્યાર સુધીમાં મહારાજ કુમારપાળ, દેરાસર બહુ પ્રાચીન નથી. અહીંથી કોઈપણ જગ્યાએ જવા માટે કે ૨ સમ્રાટ સંપ્રતિ રાજા, દાનવીર જગડુશા, શેઠ વર્ધમાન, શેઠ વાહન મળી રહે છે.
અને શિલા સ્થાપત્ય વિશેષાંક ક જૈન તીર્થ વેદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક ક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલા સ્થાપત્ય વિશેષાંક દ 4 જૈન તીર્થ વંદની અને શિલ્મ
જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક ક જૈન તીર્થ વેદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષક 5 જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક ૬ જૈન તીર્થ વેદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક દ ક જૈન તીર્થ વંદની અને શિલ્પ
જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક ક જૈન તીર્થ વંદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક ૬ જૈન તીર્થ વંદના અને શિલા સ્થાપત્ય વિશેષાંક 4 જૈન તીર્થ વેદના અને શિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક