________________
કર્મવાદ | કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ ક્ર કર્મવાર
ગસ્ટ ૨૦૧૪ • પ્રબુદ્ધ જીવન ૦ કર્મવાદ વિશેષાંક , પૃષ્ટ ૮૭ વાદ ક્વ કર્મવાદ કર્મવાદ કર્મવાદ 9
કર્મવિષેની સજઝાય | | પ. પૂ. આચાર્યશ્રી વાત્સલ્યદીપસૂરીશ્વરજી મહારાજ
સુખદુ:ખ ભોગવવા જીવે પડે, કર્યું દેવ ક્ષણમાં આવીને અડે. ૧ કનક કોટી પ્રાપ્ત કરવા, કોઈક દ્વીપ સંચરે વહાણમાંહી બેસી જાતાં, અર્ધ પંથમાં મરે
કર્યું. ૨ એક પિતાના પુત્ર બેને જનની સાથે જેણે એક નિરક્ષર મુર્ખ રહેવે, જ્ઞાની જન એમ ભણે,
કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ ક કર્મવાદ - કર્મવાદ પૂર્વ કર્મવાદ 5 કર્મવાદ - કર્મવાદ કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ ૬ કર્મવાદ 5 કર્મવાદ કર્મવાદ પૂર્વ કર્મવાદ 5 કર્મવાદ " કર્મવાદ " કર્મવાદ 5 કર્મવાદ કર્મવાદ પૂર્વ કર્મવાદ કર્મવાદ 5
લુમ્બ આંબા કેરી લેવા, કોઈક ઝાડ ચડે
આયુષ્ય અવધિ આવી હોય તો, પલકમાંહી પડે, જેનદર્શનમાં કર્મનું તત્ત્વજ્ઞાન
કર્યું. ૪ થાય. એક જ માતા-પિતાના બે પુત્રો હૈ અજોડ છે. આ બંને સક્ઝાયનો મર્મ થનારું હોય તે થાય જીવડા શીદને ચિન્તા કરે,
હોય. બંને સાથે જન્મ્યા, ભણ્યા અને તે જીવનમાં પરિવર્તન લાવવા સમર્થ છે, બુદ્ધિસાગર આતમ ધ્યાને, વંછિત કારજ સરે,
મોટા થયા. એક જ્ઞાની થાય, બીજો ફ્ર સદ્ગતિ આપવા સમર્થ છે.
નિરક્ષર રહે! નસીબ પોતાના ખેલનું * કર્યા કર્મ ભોગવવા જ પડે, એમાં Sિ
* ] રહસ્ય કદીય કોઈને કહેતું નથી. કું તે કોઈનું ન ચાલે. કર્મ વિષયક આ સક્ઝાય છે. યોગનિષ્ઠ આચાર્ય સફળતા મળતાં વર્ષો થાય છે, નિષ્ફળતા પળમાં છાતી પર ચઢી બેસે * ૬ શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગરસૂરીશ્વરજીની આ કૃતિમાં કર્મનું વરદાન ક્ષણમાં છે. વૃક્ષને પાંગરતાં વર્ષો જાય છે. પણ પળમાં ખરી પડે છે. કિસ્મતની
આવી પડશે તેમ કહે છે. કર્મનું એવું જ છે. વરદાન કે અભિશાપ આખીય લીલા અકળ છે. કવિ આ સક્ઝાયની ચોથી કડીમાં ગાથામાં 5 શુ કેવા રૂપે આવી ટપકશે, કંઈ કહેવાય નહિ. પણ આવી તો પડે વર્ણવે છે:
જ. સુખ, દુ:ખ ભોગવવા જ પડે. સારું કે ખોટું જે કંઈ બાંધ્યું લુમ્બ આંબા કેરી લેવા, કોઈક ઝાડે ચડે, શું હશે, અચૂક તે આવી પડશે અને ભોગવવું પડશે. એ મિથ્યા આયુષ્ય અવધિ આવી હોય તો પલક માંહિ પડે. 3 નહિ થાય.
આંબાની ડાળ પર મધુર ફળ લેવા ચડે ને એ જ વખતે જો આયખું છુ પ્રત્યેક પરિસ્થિતિનું અંતિમ સ્મિત દેવાધીન, કર્માધીન છે. પ્રત્યેક પૂરું થતું હોય તો એ જ ઢળી પડે. જે કર્મમાં છે તે અચૂક થાય છે. ૬ ઈચ્છાનો અંતિમ પ્રત્યુત્તર કર્માધીન હોય છે.
પણ તેની ચિંતા કરીને હેરાન થવાની જરૂર નથી. કવિ યોગનિષ્ઠ * નસીબના ખેલ ગજબ છે. બિલ ગેસ કે ધીરુભાઈ અંબાણી કે આચાર્યશ્રીની આતમવાણી સીધી છે : જે થવાનું હોય તે થવા દો. * એવા અનેકનામો આપણી આસપાસના વિશ્વમાં ઉપલબ્ધ છે જ. તેની ચિંતા જ શા માટે કરવી? અંતિમ પંક્તિમાં કવિ ધર્મનો સાર 5
ગઈકાલ એમની શૂન્ય હતી, એમની પાસે કંઈ જ નહોતું. આજે આપી દે છે : નિરર્થક મહેનત કરવી નહિ અને જે થવાનું હોય તે છે વિશ્વભરના લોકોમાં એમનું નામ છે. એવાંય ઘણાં નામ છે કે જે થાય, ફોગટ ચિંતા પણ કરવી નહિ. આપણે તો આતમ ધ્યાનમાં ન છ ગઈકાલે સમગ્ર વિશ્વમાં છવાયાં હતાં, આજે કોઈ જ જાણતું નથી : રહેવું. સારું કાર્ય કરવું અને જો કર્યું હશે તો જ ઈચ્છીશું તે થશે. Ė છે એક જૂની કડી યાદ આવે છે: સગાં દીઠાં મેં શાહ આલમના, ભીખ સારા કર્મના કરનારને દુ:ખ, આપત્તિ આવી પડતાં નથી, મૂળમાં ક્ર છ માંગતાં શેરીએ. કિસ્મતના ખેલ નિરાળા છે. કવિ કહે છે : કરોડો ક્ષતિ સત્કર્મની છે. કલ્યાણનો કરનાર કદી દુર્ગતિમાં જતો નથી, એ . * રૂપિયા કમાવાની આશાથી વહાણ લઈને પરદેશ ખેડવા જાય, એ ધર્મવચન ભૂલવા જેવું નથી. ફૂલનો છોડ વાવ્યો હશે તો સુગંધ 5 વહાણ જ સમુદ્રમાં અર્ધ રસ્તે બેસી જાય છે, ત્યાં જ વ્યક્તિનું મરણ જરૂર મળશે.
કર્મવાદ | કર્મવાદ | કર્મવાદ | કર્મવાદ | કર્મવાદ | કર્મવાદ | કર્મવાદ " કર્મવાદ 4 કર્મવાદ | કર્મવાદ કર્મવાદ | કર્મવાદ 5 કર્મવાદ | કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ર્ક કર્મવાદ | કર્મવાદ કર્મવાદ |
કર્મવાદ ક કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ 4 કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ક કર્મવાદ * કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ ન કર્મવાદ * કર્મવાદ ક્ર કર્મવાદ 4 કર્મવાદ