Prabuddha Jivan 2014 Year 62 Ank 01 to 12

SR No.: 525999
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2014
Total Pages: 700
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 19 MB

Page 303

જુલાઈ ૨૦૧૪
ધર્મ વિરુદ્ધની પ્રવૃત્તિઓને બંધ કરવા માટે આ સ્થાપના કરી.
‘ગુજરાતી વિશ્વકોશ'માં કાર્યરત, ગુજરાતીની પ્રાધ્યાપિકા, અનેક પુસ્તકોના સંપાદનકાર્ય કરનાર શ્રી નલિનીબહેન દેસાઈએ પૂ. આચાર્યશ્રીની ‘અનોખી કાવ્યરચનાઓ' વિષે વિગતસભર વક્તવ્ય
આપ્યું. સરસ્વતીને પ્રસન્ન કરવા માટે તેઓશ્રી પ્રતિજ્ઞા લે છે અને ‘ઓ ઈશ્વર ! માબાપનું...' એ કવિતાથી શ્રીગણેશ થાય છે. અને આ કવિતાયાત્રા જીવનભર ચાલે છે. તેઓના કાવ્યોમાં વિવિધ વિષયોનું નિરૂપા જોવા મળે છે. દરેક કાવ્ય ક્યારે રચાયું તેની નોંધ તેઓએ કરેલી છે. તેમની કવિતાઓમાં અનુભવનો નિચોડ છે, વાસ્તવિક જીવનનું દર્શન છે, પ્રકૃતિનિરીક્ષા છે. ૩૦૦૦ જેટલી કાવ્યરચનાઓ છે તેમાં કવાલી અને ગઝલ જેવા કાવ્યપ્રકારો પણ છે.
પ્રબુદ્ધ જીવન
'નગરશેઠ શાંતિદાસ ઝવેરી', 'જ્ઞાનસારનું તત્ત્વદર્શન' (પીએચ.ડીનો મહાનિબંધ), ‘જ્ઞાનસાર' (૧૧ હસ્તપ્રતો સાથેનું સંપાદન વગેરે પુસ્તકોના લેખિકા, તત્ત્વજ્ઞાનના અભ્યાસી ડૉ. માલતીબહેન શાહે આચાર્યશ્રીના અધ્યાત્મનું આકાશ દર્શાવતાં ગ્રંથો’નોપરિચય આપ્યો. અધ્યાત્મ વ્યાખ્યાનમાળા, તત્ત્વવિચાર અધ્યાત્મશાંતિ વગેરે પુસ્તકોમાં જૈન દર્શનની સમજણ આપી છે. ઈશા વાસ્યઉપનિષદ'માં તેઓશ્રીના સમન્વકારી દ્રષ્ટિના દર્શન થાય છે.
ભો. જે. અધ્યયન કેન્દ્રના અધ્યક્ષ, ઇતિહાસ તત્ત્વજ્ઞાન-ભારતીય સંસ્કૃતિના વિદ્વાન, અનેક પુસ્તકોના સંપાદક ડૉ. આર. ટી. સાવલિયાએ પૂજ્યશ્રીના ઇતિહાસ વિષયક ગ્રંથોનો પરિચય કરાવ્યો. પૂજ્યશ્રીએ જ્ઞાન, વૈરાગ્ય, ભક્તિ સાથે ઇતિહાસને પણ વણી લીધો છે. 'વિજાપુર વૃત્તાંત' પુસ્તકમાં વિજાપુરની જાહોજલાલીનું વર્ણન છે. ‘ઐતિહાસિક રાસમાળા' તેમનું મોટું પ્રદાન છે. જૈન ધર્મની પ્રાચીનતા અને અર્વાચીન સ્થિતિ' ગ્રંથ વિચારપ્રેરક છે. ‘જૈન પ્રતિમા લેખો’ ભાગ-૧ અને ૨ તેમનું ભગીરથ કાર્ય છે, પણ તેનો ભાગ-૧ ક્યાંયથી મળતો નથી. તેઓની ‘જૈન ગીતા’ ખૂબ સરળ છતાં હૃદયસ્પર્શી
છે.
૩૧
ગુજરાત વિદ્યાપીઠમાં જૈન વિભાગમાં અધ્યાપનકાર્ય કરનાર, શ્રી પ્રભુદાસ બેચરદાસ પારેખ ઉપર મહાનિબંધ લખનાર સુપ્રસિદ્ધ વક્તા ડૉ. છાયાબહેન શાહે પૂજ્યશ્રીના ‘કર્મયોગ' ગ્રંથનો પરિચય કરાવ્યો.
આ ગ્રંથને કર્મસિદ્ધાંત સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. તેમાં તેમના સાધુત્વ, કવિત્વ, વક્તૃત્વનો પરિચય મળે છે. તેઓશ્રીએ વ્યક્તિના પ્રમુખ કર્તવ્યોનો પ્રકાંડ ઉપદેશ આપીને વર્તમાન જગતની ભૂખ ભાંગી છે, નિર્ભય થઈને કર્તવ્ય કરવાનો રાહ ચિંધ્યો છે આ દીર્ઘદ્રષ્ટા લેખક જ
પોતે જ મોટા કર્મયોગી છે.
ગુજરાતની અગ્રણી સંસ્થાઓમાં સંનિષ્ઠ ગ્રંથપાલ તરીકે (હાલશ્રી કૈલાસસાગરસૂરિ જ્ઞાનમંદિર-કોબામાં કાર્યરત) કાર્યરત, વિદ્વાનોના કાર્યોમાં કિમતી સહયોગ આપનાર, સંશોધક શ્રી કનુભાઈ શાહે આત્મદર્શન” અને ‘આત્મતત્ત્વદર્શન” ગ્રંથોના આધારે પૂજ્યશ્રીની આત્મજ્ઞાનને લગતી વિચારણાનો પરિચય કરાવ્યો. બાળપણથી જ ખેતી કરતાં કરતાં તેઓને સાધુસંતોની સેવામાં રસ હતો. પોતે સ્થિરતાપૂર્વક મંત્રજાપ કરતા. ખ્રિસ્તીઓની દલીલોનો તેઓએ સોટ જવાબ આપેલ. તેમના વ્યક્તિત્વમાં વિચાર-વાણી-વર્તનની એકતા છે.
દિગંબર આચાર્યશ્રી પ્રત્યેનું પૂજ્યપાદ સ્વામી)એ મૂળ સંસ્કૃતમાં રચેલ ‘સમાધિશતક’ ઉપર પૂ, ઉપાધ્યાયજી મહારાજે દોધક છંદમાં ગુજરાતી શતકની રચના કરી અને તેનું વિવેચન પૂજ્ય બુદ્ધિસાગરજીએ
પરિસંવાદના અંતે આશીર્વચન આપતા પ. પૂ. આચાર્ય શ્રી ઉદયકીર્તિસાગરજીએ પૂ. ગુરુદેવ શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરિજીના ગ્રંથોના કર્યું. –આમ આ કૃતિમાં ત્રિવેણીસ્નાન છે. ‘અધ્યાત્મગીતા' સંસ્કૃતમહત્ત્વને વિવિધ રીતે સમજાવ્યું. ગ્રંથીને તોડે તે ગ્રંથ. ગ્રંથોના વાંચનથી
૫૨૯ શ્લોકોનો અદ્ભુત સમન્વયકારી ગ્રંથ છે. પૂજ્યશ્રીના અધ્યાત્મ ગ્રંથોમાં સાહિત્યની દૃષ્ટિએ ભાષા કદાચ ઉંણી હોય તોપણ તેમાં રજૂ થયેલ ભાવો ઊંચા છે અને વધુ અગત્યના છે. અધ્યાત્મની ઊંચાઈએ પહોંચ્યા પછી ધર્મ-પંથ-સંપ્રદાયના ભેદો હતા જ નથી. તે આ સાહિત્યમાંથી નિષ્પન્ન થાય છે.
અશાંતિ ટળે. સંસારીને સાધન વિના ન ચાલે અને સંતને સાધના વિના ન ચાલે. આ યોગીપુરુષે તળેટીની પણ વાત કરી છે, શિખરની વાત પણ કરી છે. આ યોગીપુરુષની આગાહીઓ પણ હૃદયસ્પર્શી છે.
પરિસંવાદના સમાપનમાં ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈએ જણાવ્યું કે હિંદુ, મુસ્લિમ, જૈન તથા નાના-મોટા સો કોઈ ‘બુદ્ધબ્ધિ’નું સાહિત્ય વાંચી શકે તેવું છે. આ પરિસંવાદના આયોજન બદલ પાલનપુરના શ્રીસંધ તથા નાના-મોટા સહુ સહોગીઓ પ્રત્યે આભારની લાગણી વ્યક્ત કરી.
પ. પૂ. આચાર્ય શ્રી મનોહરકીર્તિસાગરજી કે જેઓ સમગ્ર પરિસંવાદનું એકાગ્રતાપૂર્વક શ્રવણ-મનન કરી રહ્યા હતા તેઓએ પોતાની સહજ પ્રતિભાવ વ્યક્ત કરતાં જણાવ્યું કે પૂજ્ય બુદ્ધિસાગરસૂરિજીના ગ્રંથસર્જનનું સમાજમાં જે વિસર્જન થયું છે તેને યાદ કરવાનો આ અવસર છે. તેમના પુસ્તકોના વાંચન દ્વારા આપણે અંતરના શત્રુઓનું વિસર્જન કરવાનું છે. બુદ્ધિના આ સાગરે પોતાનો સાગર છલકાવીને અવળી ગંગા વહાવી. સામાન્ય રીતે સરિતા સાગરમાં સમાઈ જાય. અહીંયા બુદ્ધિનો સાગર એટલો છલકાય કે તેમાંથી ૧૪૦ જેટલા ગ્રંથો રૂપી સરિતાઓનું સર્જન થયું. ભારતની યુનિવર્સિટીઓમાં ધર્મ-અધ્યાત્મના ગ્રંથોના વિશાળ ગ્રંથાલયો થવા જોઈએ. શક્ય છે કે કોઈ એક પુસ્તકથી પણ કોઈકનું જીવન ધન્ય થઈ જાય! પરિસંવાદના વિચારોને મમળાવતા સૌ છૂટા પડ્યા.
ફોન નં. ૦૨૭૮૨ ૨૦૫ ૯૮૬ મોબાઈલ : ૦૯૮૨૪૮૯૪૬૬૯.