________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
મે ૨૦૧૪
શકે ?
હચમચાવી મૂકે તેટલી મુખર હોય છે. જૈન સાધુ હોવું એ ખાવાના • તારીખ અને સ્થળ સાથે નોંધું છું કે ૧૫-૬-૨૦૦૨ના દિવસે ખેલ નથી. સાધુઓને પણ સમભાવપૂર્વક સમજવાની જરૂર છે. આકરું અમદાવાદમાં પ્રેમળ જ્યોતિ નામની ખ્રિસ્તી સેવા સંસ્થામાં ગુણવંત તપ, આકરી તાવણી કરે છે. ક્યાંક નાનું અલન થાય ત્યારે લોકો શાહનું પ્રવચન ગોઠવાયું હતું. એ પ્રવચનમાં માત્ર બિશપો નો'તા, તૂટી પડે છે. સાધુઓના પતન માટે ક્યારેક ધર્મની સાચી સમજણ અન્ય ખ્રિસ્તીજનો પણ હતાં. શાંતિલાલ સંઘવી લખે છે કે “પ્રવચનમાં વગરના શ્રાવકોની અંધશ્રદ્ધાળુ હરકતો જવાબદાર હોય છે.' ગુણવંતભાઈએ બિશપોને કેટલીક કડવી વાતો પણ કહેલી. સૌએ • શાંતિલાલ સંઘવીને તો હજુ સ્વપ્ન આવે છે કે જૈન સાધુઓ શાંતિથી કશા જ વિરોધ કે અણગમા વગર સાંભળેલું.’
નારાયણભાઈનું પ્રવચન સાંભળે. પણ જૈન સાધુઓ તો વાસ્તવિક હું લખીશ કે ગુણવંતભાઈએ જે કડવી વાતો કહેલી એ કઈ કડવી રીતે જ વર્ષોથી આ પ્રમાણે પ્રવચન જ નહીં પણ તદ્યોગ્ય બધું જ વાતો હતી એનો સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ કેમ નથી કરતા? કારણ કે બિશપો એ સાંભળે છે. કેટલા દાખલા ટાંક! વાણી સાંભળવાને યોગ્ય જ હતાં. જેવી કરણી કરી હોય એવું સાંભળવું ૧. મુંબઈ ઈર્લામાં ઈ. સ. ૨૦૦૫માં ૧૨૫ ઉપર સાધુઓ ભેગા પણ પડે...
થયા હતા અને એ વખતે રાજીવ દીક્ષિતે દોઢ કલાક સુધી પ્રવચન ખ્રિસ્તી બિશપો વંચિત, શોષિત, દલિત, પીડિત લોકોને લાલચ આપ્યું હતું. માત્ર સાધુઓ જ નહીં વિધવિધ સમુદાયના ગચ્છાધિપતિઓ આપી આપીને ધર્માતર કરાવે છે. ધર્માતર કરાવવું શું યોગ્ય છે? પણ આ પ્રવચનમાં હાજર હતા. ગુણવંતભાઈએ કહ્યું કે ખ્રિસ્તી બિશપોએ જાહેર કરવું જોઈએ કે “અમને ૨. હમણાં જ શંખેશ્વરમાં સા. શ્રી હંસકીર્તિશ્રીજીનું ૩૦૦મી એક પણ વ્યક્તિના ધર્માતરમાં રસ નથી.'
ઓળીનું પારણું હતું. એમાં ૮૦૦ ઉપરાંત સાધુ-સાધ્વીજી હતા અને આવું કાર્ય જ્યાં થતું હોય ત્યાં કડવી વાણી ઉચ્ચારવામાં કશો દરેકની વચ્ચે રહીને કેટલાંય બહુશ્રુત જનોએ પ્રવચન આપ્યું હતું. વાંધો નથી. છેલ્લે ગુણવંત શાહે ફાધરને લાગવો જ પ્રશ્ન પૂછ્યો: દરેક સાધુ-સાધ્વીજી શ્રોતા બનીને, વિદ્યાર્થી બનીને આ પ્રવચનો બટ વ્હાઈ ટુ કન્વર્ટ ધેમ?' ફાધર પાસે આ પ્રશ્નનો જવાબ ન હતો. સાંભળતા હતા. જૈનો, જૈન સાધુઓ ગુણગ્રાહી છે. વીતા પિ હિત
શાંતિલાલ સંઘવી બધું મોઘમોઘ લખે છે પણ પડદા પાછળનું ગ્રાહ્યાં આવા સંસ્કારો મૂળથી જ છે. સત્ય કેમ પ્રગટ નથી કરતા? ગુણવંત શાહ કયા સંદર્ભમાં બોલ્યા ખ્રિસ્તી બિશપો કરી શક્યા એવું જૈન સાધુ સમાજ કરી બતાવે એમ હતા ને તેઓ કયા સંદર્ભમાં લખે છે એની એમને ગતાગમ નથી. નહીં પણ કરી બતાવ્યું છે. શાંતિલાલ સંઘવી લખે છેઃ “ગુણવંત શાહના
ગુણવંત શાહ પાદરીઓને, બિશપોને જાહેરમાં કડવું કહે એમાં પ્રવચન વખતે વડા બિશપની ખુરશી ગુણવંત શાહની બાજુમાં ન હતી કશો વાંધો નથી, કારણ કે ફાધર વિલિયમે એક પત્રમાં ગુણવંત શાહને પણ સામે શ્રોતાઓની વચ્ચે હતી.' લખ્યું હતું...વાંચો ફાધર વિલિયમના શબ્દો..
પ્રવચન ગમે તે નાની વ્યક્તિનું હોય તો પણ જૈનોએ કે સાધુઓએ ધર્માતરની બાબત ધર્મના નામે અને બાઈબલના નામે એવી તો ખુરશી ઉપર બેસીને પ્રવચન ન સંભળાય. આચાર વિરુદ્ધ છે. વિનયભંગ મનમાં ઊંડે ઉતારી દીધી છે કે એમાંથી મુક્ત થવું અતિ મુશ્કેલ છે. થાય. એટલે જ જૈન સાધુઓ પંડિત કે બહુશ્રુતની પાસે ભણતી વખતે વિદેશી મિશનરીઓ તો એ માનવા જ તૈયાર નથી કે ધર્માતર કરાવ્યા કે વિશિષ્ટ જ્ઞાન મેળવતી વખતે કયારેય ખુરશી કે ઊંચા આસને બેઠા વિના ગરીબો, વંચિતોની સેવા થઈ શકે. મેં જોયું છે કે ધર્માતર કર્યા નથી અને સામે જ બેઠા છે. જૈન સાધુઓ વિદ્યા ગુરુને માન આપે જ પછી પણ વ્યક્તિના જીવનની ગુણવત્તામાં ઝાઝું પરિવર્તન આવતું છે. નથી. આમાં અપવાદો તો હોઈ શકે પરંતુ આવા અપવાદો તો બહુ જ જૈન સાધુઓ દરેક ચાતુર્માસમાં દરેક વખતે અલગ-અલગ ગ્રંથો સમજપૂર્વક અને ગંભીરતાપૂર્વક ધર્મ બદલાયો હોય તો બને છે. આ ઉપર પ્રવચન આપે છે. અમદાવાદ-મુંબઈ-સુરત વિગેરે સંઘોમાં તપાસ દીવા જેવી ચોખ્ખી વાત પણ ભણેલા-ગણેલા પાદરીઓ સમજતા કરી શકો છો. ત્યાંના સંઘોમાં પૂછજો કે તમારા ત્યાં દરેક વર્ષે એક નથી-સમજવા માંગતા નથી.'
સરખા જ પ્રવચનો થાય છે? જૈન શાસનના એક એક સાધુઓ એક બતાવો એક પણ જૈન સાધુએ આવું કૃત્ય કર્યું હોય તો? શાંતિલાલ એકથી ચઢિયાતા છે. કેટલાય સાધુઓ એવા છે જે સળંગ ૪-૪ માસ સંઘવી સિક્કાની એક બાજુ જુએ છે. ગુણવંત શાહ જૈનો માટે મુંબઈ સુધી, સવાર-બપોર અને રાત્રે આમ એક દિવસમાં ત્રણ-ત્રણ પ્રવચનો જૈન યુવક સંઘ દ્વારા આયોજિત પર્યુષણ પર્વ વ્યાખ્યાનમાળામાં ૨૭- આપે તો પણ પ્રવચનમાં એકની એક વાત ક્યારેય રીપીટ ન થાય. ૮-૨૦૦૦ના દિવસે શું બોલ્યા હતા? વાંચો એ શબ્દો..
સાધુઓના વિચરણ ક્ષેત્રો જુદા જુદા હોય છે અને ક્ષેત્રો મુજબની આજે જૈન સાધુઓ પર ચોમેરથી મનોવૈજ્ઞાનિક આક્રમણો થઈ ભાષાઓ તેઓ શીખેલા જ હોય છે. આપણી પોતાની ગુજરાતીમાંય રહ્યાં છે. આસપાસ અટવાતી ભોગપ્રધાન જીવનશૈલી એમની સ્વસ્થતાને ઠેકાણું ન હોય અને આપણે બીજાને શિખામણ આપીએ કે સાધુઓ