________________
માર્ચ, ૨૦૧૨
પ્રબુદ્ધ જીવન
અનંત ઉપકારી શ્રી અરિહંત પરમાત્મા
(શ્રી અરિહંતપદ)
અરિહંત
શ્રી નવપદના કેન્દ્રમાં અરિહંત પદ . અરિહંત એટલે જેણે ભોગમાં નિર્લેપ રહે છે. યોગ્ય સમયે દીક્ષા ધારણ કરે છે, એ પ્રસંગે રાગદ્વેષ જીત્યા છે. અરિહંતો દેવ-દાનવ-માનવથી પૂજ્ય હોય છે. પણ દેવો દ્વારા ભવ્ય ઉત્સવ થાય છે. દીક્ષા ધારણ કરેલ અરિહંત અરિહંત ભગવાન એટલે જેઓ તીર્થની સ્થાપના કરી પોતાના પરમાત્મા કેવળજ્ઞાનને પ્રાપ્ત કરે છે. એ પ્રસંગે પણ દેવો દ્વારા ઉપદેશથી આ જગતને સાચા ધર્મનો માર્ગ બતાવે. આ જગતમાં અપૂર્વ મહોત્સવ થાય છે. અરિહંત પ્રભુની દેશના માટે વિશાળ ધર્મમાર્ગ પ્રવર્તનનો મોટો ઉપકાર કરનારા હોવાથી અરિહંત સમવસરણ (દેશનાકક્ષ)ની રચના થાય છે. આ સમવસરણમાં દેવો, ભગવાન નમસ્કાર મહામંત્રમાં પ્રથમ પદે બિરાજમાન છે, તો મનુષ્યો અને તિર્યંચો (પશુ-પંખીઓ) ઉપદેશ સાંભળવા આવે છે. નવપદમાં કેન્દ્રસ્થાને બિરાજમાન છે.
તીર્થકરો પોતાના પ્રથમ શિષ્યોને ગણધરરૂપે સ્થાપે છે ત્યાં જ શ્રી સિદ્ધ પરમાત્મા આઠ કર્મોથી
વિરલ, વિશિષ્ટ અને ઐતિહાસિક અવસર :
ઓ ગણધરોને તેઓ ત્રિપદી આપે છે. રહિત હોવા છતાં બીજા પદે છે, પદ્મશ્રી ડૉ. કુમારપાળ દેસાઈની પ્રભાવક વાણીમાં
આ ત્રિપદીની મદદથી ૧૪ પૂર્વ અને જ્યારે તીર્થંકરો (અરિહંતો) ચાર
બારસંગ રૂપ શ્રુતજ્ઞાનની રચના કરે ઘાતી કર્મોવાળા હોવા છતાં આ | II શ્રી ક8ષભ કથા | છે. કોઈ પણ ધર્મના સંચાલનમાં જગત પરના ઉપદેશના ઉપકારને તા. ૨-૪-૨૦૧૨, સોમવાર સાંજે છ વાગે
એ ધર્મના ગ્રંથો અને ધર્મપાલનની લીધે તેઓ પ્રથમ પદને ધારણ આદિ તીર્થકર ઋષભદેવના પૂર્વભવોની કથા,
વ્યવસ્થા મહત્ત્વનો આધાર હોય છે. આ કરનારા છે. શ્રી અરિહંત પરમાત્મા અભુત એવા એ સમયના પ્રાગૈતિહાસિક કાળનું નિરૂપણ અને
જ દિવસે તેઓ સાધુ-સાધ્વી-શ્રાવકઅરિહંત બને એમાં તેમની રાજવી ઋષભનું વૈશ્વિક પ્રદાન
શ્રાવિકારૂપ ચતુર્વિધ સંઘની સર્વ જીવોનું કલ્યાણ કરવાની
* * *
વ્યવસ્થા કરી સુવ્યવસ્થિત આગલા ભવોની સાધના મુખ્ય ૩-૪-૨૦૧૨, મંગળવાર, સાંજે છ વાગે
સંચાલનનો પાયો રચી આપે છે. કારણ હોય છે. તેઓ પૂર્વના ત્રીજા
પોતાના ઉપદે શ દ્વારા અનેક રાજવી ઋષભના જીવનની ઘટનાઓ, ભવમાં “સવિ જીવ કરું
ભવ્યજીવોનો ઉદ્ધાર કરી અંતે ત્યાગી તીર્થકર ઋષભદેવનો મહિમા શાસનરસી,' આ ભાવને
આયુષ્યની પૂર્ણતા નજીક આવે
| * * * ઉલ્લાસપૂર્વક હૃદયમાં ધારણ કરે છે.
ત્યારે અયોગીપણું સાધી નિર્વાણ ૪-૪-૨૦૧૨, બુધવાર, સાંજે છ વાગે તે ઓ અને પ્રાપ્ત થયેલા આ
પામે છે. આ પ્રસંગે પણ દેવતાઓ સંસારસમુદ્રથી પાર થવાના માર્ગને S | તા. ૪ એપ્રિલના સાંજે ૫ થી પાટકર હોલના પટાંગણમાં
અગ્નિસંસ્કાર આદિ ઉચિત ક્રિયા વિશ્વના સર્વ જીવો સુધી | ચોવિયાર ભોજન માટે શ્રોતાઓને નિમંત્રણ છે.
કરી મહોત્સવ કરે છે. આમ, | દેવાધિદેવ ઋષભદેવનો ઉપદેશ, પહોંચાડવા ઉત્સુક હોય છે. તેમની
અરિહંત પરમાત્માના ચ્યવન, આ ઉત્કૃષ્ટ કરૂણા જ તેમને ચક્રવતી ન ચક્રવર્તી ભરતદેવ અને વીર-ત્યાગી બાહુબલિના જીવન પર પ્રભાવ,
જન્મ, દીક્ષા, કે વળજ્ઞાન અને તીર્થંકરનામકર્મ નિકાચિત કરાવે સ્વર્ગ–મોક્ષ સાથે આત્મતત્ત્વનું અનુસંધાન,
નિર્વાણ આ પાંચ ઘટનાઓ છે. જૈન, હિંદુ, બૌદ્ધ એમ સર્વ પરંપરામાં પૂજનીય
| સામાન્ય મનુષ્ય કરતાં વિશિષ્ટ હોય આ તીર્થ કરનામકર્મના | * * *
છે. આ પ્રસંગે નરકના ગાઢ પરિણામે દેવલોકનો ભવ પૂર્ણ કરી સ્થળ : પાટકર હૉલ-ચર્ચગેટ-મુંબઈ અંધકારમાં પણ અજવાળું થઈ એક માતાના ગર્ભમાં અવતાર છે. એ | નોંધ : પોતાની ઉપસ્થિતિ માટે જિજ્ઞાસુ અને કાર્યાલયમાં સમય માટે આનંદનો અનુભવ પ્રસંગ પણ વિશિષ્ટ હોય છે. તેમની
(૦૨૨-૨૩૮૨૦૨૯૬) ફોન કરી નામ નોંધાવવા વિનંતિ. | કરાવે છે, એથી જ આ પ્રસંગો માતાને ૧૪ દિવ્ય અને ભવ્ય સ્વપ્નો |
અગાઉથી નામ ૨જીસ્ટર કરાવ્યું હશે એ જ જિજ્ઞાસુઓને પ્રવેશ કલ્યાણક તરીકે સુપ્રસિદ્ધ છે. આવે છે. નવ માસ બાદ તેમનો જન્મ આપી શકાશે.
અરિહંત પરમાત્માનું સમગ્ર દેવતાઓ ધામધૂમથી ઉજવે છે. તેઓ | વિનંતિ ત્રણે દિવસની કથા સૌજન્ય: એક જૈન શ્રાવક પરિવાર
અસ્તિત્વ જ ત્રિભુવનના યુવાવસ્થામાં પણ રાજ્યાદિક
ધર્માભિલાષી જીવો માટે ઉત્સવ