________________
ઑક્ટોબર, ૨૦૦૯
પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૭.
અને તેમાં કયા વિષયની ચર્ચા કરવામાં આવી છે. જેમ હિન્દુધર્મના પ્રાકૃત (અર્ધ માગધી) હિન્દી
ગુજરાતી ભગવગીતા'માં કૃષ્ણની વાણી સંભળાય છે, ખ્રિસ્તી ધર્મના ૨. માયારો १.आचारसूत्र ૦૧. આચાર બાઈબલ'માં ઈશુ ખ્રિસ્તની વાણી સંભળાય છે, મુસ્લિમ ધર્મના ૨. સૂયગડો २. सूत्रकृत सूत्र ૦૨. સૂયગડ કુરાન'માં મહંમદ પયગમ્બરની વાણી સંભળાય છે, બૌદ્ધ ધર્મના ३. ठाणं
३. स्थान सूत्र ૦૩. ઠાણ ‘ત્રિપિટક' ગ્રંથમાં ભગવાન બુદ્ધની વાણી સંભળાય છે, સ્વામિનારાયણ
४.समवाओ ४. समवाय सूत्र ૦૪. સમવાય ધર્મના “વચનામૃત'માં સહજાનંદ સ્વામીની વાણી સંભળાય છે તેમ
५. विवाहपन्नति ५. भगवती सूत्र ૦૫. વિવાહપતિ જૈન ધર્મના આગમ' ગ્રંથમાં જિનવાણી સંભળાય છે. જૈન સમ્પ્રદાયમાં
૬. નાથિમ્પામો ૬. જ્ઞાતાધર્મકથા સૂત્ર ૦૬. નાયાધમ્મકહા
७. उवासगदसाओ ૭. ઉપાશા સૂત્ર ૦૭. ઉવાસગદસા ચોવીસમા તીર્થંકર મહાવીર સ્વામીએ પરિપુ-કામ, ક્રોધ, લોભ,
૮. ગંડસામો ૮, અંતઃશા સૂત્ર ૦૮. અંતગડ દશા મોહ, મત્સર અને મદ સામે વિજય મેળવીને અરિહંતનું બિરુદ પ્રાપ્ત
૧. મનુત્તરોવવાદ્યસામો ૧. મનુત્તરો પતિ સૂત્ર ૦૯. અનુત્તરોવવાઈયદસા કર્યું હતું અને વિશ્વને સંદેશ પહોંચાડ્યો હતો કે બહારના શત્રુ
૨૦. પ્રવ્યાવરણ સૂત્ર ૧૦. પહાવાગરણ સામે લડીને તો વિજય પ્રાપ્ત કરી શકાય છે, પરંતુ અંદરના શત્રુ .વિવોર્ય ૧૬. વિપા સૂત્ર ૧૧. વિવાગસૂય સામે લડો અને વિજય પ્રાપ્ત કરો. આ પ્રકારના સંદેશાઓ , ૨ ૨.૩
૨૨. ગૌvપતિ સૂત્ર ૧૨. ઉવવાઈય દયા-પ્રેમ-કરુણા-પરોપકાર-અહિંસા-સત્ય જેવા જીવનમૂલ્યોને ૨૩. રાયખનિય ? રૂ. રીનપ્રન્નિય સૂત્ર ૧૩. રાયખસેણિય વહેતાં કરીને જૈનધર્મનો પ્રચાર પ્રસાર કર્યો હતો. વિશ્વનું કલ્યાણ ૨૪. ડીવાનીવામામં ૨૪. નીવાળીવમામ સૂત્ર ૧૪. જીવાજીવાભિગમ થવાનું હશે તો આ જૈનધર્મના સિદ્ધાન્તોથી. આ સિદ્ધાન્તો સમજીને ૬૫. પત્રવMI ૧૫. પજ્ઞાપના સૂત્ર ૧૫. પન્નવણા પ્રત્યેક માનવીએ જીવનમાં ઉતારવા પડશે. આવા એક ઉમદા ધર્મના ૬. સૂરપન્નત્તિ ૨૬. સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર ૧૬. સૂરપન્નતિ ગ્રંથ તરીકે આગમને ગણાવાયો છે. આ આગમ ગ્રંથ જૈન સાહિત્યનું ૨૭, ચંદ્રતિ ૨૭. વેન્દ્ર પ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર ૧૭. ચંદપન્નતિ સમેત શિખર છે. આ શિખર પર અવરોહણ કરવાના પ્રયાસો ઘણા ૧૮. નવ્વપન્નત્તિ ૧૮. નનૂદીપ પ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર ૧૮. જંબુદીવપતિ મુનિશ્રીઓએ આ પૂર્વે કર્યા છે પરંતુ તેના એક સફળ અવરોહી તો ૨૧. નિરયાવલિયાણ ૨૬. નિરવતાં સૂત્ર ૧૯. નિરયાવલિયા
૨૦. પૂર્વાસિયા ૨૦. ન્યૂવનંસિગ સૂત્ર ૨૦. કપ્પવડિસિયા મુનિશ્રી દીપરત્નસાગર મહારાજ છે.
- ૨૬. વુિયાનું ૨૨. પુષ્પા સૂત્ર ૨૧.પુફિયા દીપરત્નસાગર મહારાજે આગમસાહિત્ય સમ્બન્ધી જે પુસ્તકો
२२. पुप्फचूलियाणं ( ૨૨. પુષ્પવૂતિ સૂત્ર ૨૨.૫ફચૂલિયા સંશોધિત-સમ્પાદિત અને અનુદિત કર્યા છે તે જૈનસાહિત્યની એક
૨૩. વસા ૨૩. વૃધ્ધિશા સૂત્ર ૨૩, વહિદસા અભૂતપૂર્વ ઘટના છે. આગમ મૂળ તો પ્રાકૃત (અર્ધમાગધી) ભાષામાં
૨૪, વતુ:શરણ સૂત્ર ૨૪. ચઉસરણ છે. દીપરત્નસાગર મહારાજે સૌ પ્રથમ, અર્ધમાગધી ભાષા શીખી, ૨૬, મકરપૂર્વવરવાજે ૨૧. માત્ર પ્રત્યાયન સૂત્ર ૨૫. આઉપચ્ચકખાણ સંસ્કૃત ભાષા શીખી એ પછી પ્રાકૃત ભાષામાં લખાયેલા, ૪૫ રદ, મદાપુષ્યાનું ૨૬, મદઅત્યારહ્યાન સત્ર ૨૬ મ
૨૬ મહાપ્રત્યાયન સૂત્ર ૨૬. મહાપચ્ચક્ખાણ આગમસૂત્રોનું સંશોધન સંપાદન કરતાં ૪૯ પ્રકાશનો આપ્યાં ૨૭. પરિઇUT ૨૭, મરૂપરિજ્ઞા સૂત્ર ૨૭. ભત્તપરિણા જેમાં ૪૫ આગમસૂત્રો અને ૪ વૈકલ્પિક આગમસૂત્રો છે. આ ૨૮. તંદુત્વતિય ૨૮. તડુત્તવૈવારિવ સૂત્ર ૨૮. તંદુલdયાલિય મહત્ત્વાકાંક્ષી કામ પૂર્ણ થયા પછી દીપરત્નસાગરજી પોતાના ૨૧. સંતારવું ૨૧. સંતાર સૂત્ર ૨૯. સંથારગ અવતાર કાર્યને સાર્થક ગણીને બેસી રહ્યા નથી. સંશોધન-સંપાદન ૩૦/૧ માછીમારો ૩૦/ઠ્ઠીવાર સૂત્ર ૩૦/૧ ગચ્છાયાર પછી તેઓ એ ૪૫ આગમસૂત્રોનો ગુજરાતીમાં અનુવાદ કરતાં ૩૦/ ૨ વૈવાવેનાથે ૩ / ૨ વન્દવેધ્ય સૂત્ર ૩૦/૨ ચંદારેય ૪૫ પુસ્તકો આપ્યાં છે જે ૩૦૦૦ પૃષ્ઠોમાં છે. ગુજરાતીઓની ૨૬. ના
૩૨. વિદ્યા સૂત્ર ૩૧.ગણિવિજ્જા માલામાલ સ્થિતિ નિહાળી બિનગુજરાતીઓ-હિન્દીભાષીઓ એ ૨૧લે
३१. देवेन्द्रस्तव सूत्र ૩૨. દેવિંદસ્થઓ પણ આ ગ્રંથને હિન્દી ભાષામાં અનૂદિત કરવાનો પ્રસ્તાવ મુનિશ્રી
३३/१. मरणसमाहि ३३. वीरस्तव सूत्र ૩૩. વીરર્થીઓ
३३/२. वीरत्थव દીપરત્નસાગરજી સમક્ષ મૂક્યો અને અભ્યાસનિષ્ઠ અને જિનવાણીમાં
३४. निसीहं
३४. निशीथ सूत्र ૩૪.નિસીહ જેમને અપૂર્વ શ્રદ્ધા છે એવા દીપરત્નસાગરે આગમગ્રંથને હિન્દી
३५. बहत्कप्पी ३५.बृहत् कल्पसूत्र ૩૫. બુહતુ કષ્પો ભાષામાં અનૂદિત કરતાં બીજાં ૪૫ પુસ્તકો આપ્યાં જે ૩૨૦૦
३६. ववहारो ૩૬. વ્યવહાર સૂત્ર ૩૬. વવહાર પૃષ્ઠોમાં છે. આમ, પ્રાકૃત હિન્દી અને ગુજરાતી ભાષામાં સંશોધિત,
રૂ૭, સાસુવંધું રૂ ૭. દુશકૃતન્ય સૂત્ર ૩૭. દસાસુયખંધ સંપાદિત, અનુદિત અને સમીક્ષિત થયેલા આગમ ગ્રંથો આ પ્રમાણે
૩૮/૨. ગીથપ્પો રૂ૮. નીત| સૂત્ર ૩૮. જીયકમ્પ ३८/२. पंचकप्पभासं