Prabuddha Jivan 2006 Year 17 Ank 01 to 12 - Ank 04 is not available

SR No.: 525991
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2006
Total Pages: 318
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 84

૮૪
પ્રબુદ્ધ જીવન
શ્રેયાર્થી આત્મીય રમણભાઈ D મનુ પંડિત
મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના પ્રમુખ અને અમારા જેવા અનેક યુવાનોના પ્રેરણામૂર્તિ મુ. રમણભાઈના તા. ૨૪-૧૦-૨૦૦૯ના અરિહંતર થયાના સમાચાર મળતાં ઘડીભર ચિત્ત ગ્લાનિયુક્ત રહ્યું.
તેમનો ૧૭મી ઑક્ટોબરે લખેલ પત્ર મને બરાબર ૨૪ મી ઑક્ટોબરે મળ્યો, તેમાં લખ્યું હતું;
‘અત્યાર સુધીના તમારા ત્રણ પત્રો મળ્યા છે. એનો આભાર ! મારી તર્ભિત સારી રહેતી નથી, એથી જવાબ ને લખવા માટે મા કો.'
જે દિવસે તેમનો પત્ર મળ્યો એ જ દિવસે તેઓ અવસાન પામ્યા, એ રીતે મારા માટે આ પત્ર તેમનો છેલ્લું સંભારણું બની રહ્યો. છેલ્લા ત્રણ-ચાર માસથી તેઓ મારી સાથે ડાંગના સ્વરાજ આશ્રમ વિશે, અને તેના મુખ્ય સેવક ઘેલુભાઈ વિશે માહિતી પુછાવતા હતા. એ માહિતી એમી જૈન સંઘને આપી, સ્વરાજ આશ્રમ ડાંગ માટે પર્યુષણ પર્વ ઉપર મહાદાનની ઝોળી ફેલાવી, એ આદિવાસી સંસ્થાને પહોંચાડી જીવનની ૫૨મ સંતોષ મેળવીને ગયા હશે.
મુ. રમણભાઈ એટલે જિંદગીભરના શતક, પ્રખર કેળવણીકાર, સમાજશ્રેયાર્થી ઉગત, રચનાત્મક સાહિત્યકાર, અનેક વિદ્યાર્થીઓ અને કુટુંબના માર્ગદર્શક, શાણા સલાહકાર, પોતે પસંદ કરેલી સંસ્થાઓને સેવા અને માર્ગદર્શન પૂરું પાડતા વફાદાર ટ્રસ્ટી-સેવક. તેઓ અનેક સંબંધીઓના વડીલ–પિતાતુલ્ય અને વાત કરવા યોગ્ય વડીલ હતા..
અમારી અને તેમનો સંપર્ક-સંબંધ ૧૯૮૩ ના મુનિશ્રી સંતબાલજીના આમ, મહાવીરનગર ચિચીમાં, મુનિશ્રીની પ્રશ્ન પુણ્યતિથિ-નિ તિથિએ પર્યા. એ પ્રસંગે ત્રિદિવસીય સંમેલન સાથે ચિંચણીના સમુદ્રકિનારે તેમની સમાધિ ખુલ્લી મૂકવાનો, સંતબાલ સાહિત્ય સંપુટ વિોશનો તેમ જ અંતબાલજીના પરમ જ્ઞાની, શ્રદ્ધેયુ શિષ્ય શ્રી દુલેરાય ખાટલિયા, પોતાના ગુરુ સાથેનો પ્રમોગ ચાલુ રહે અને તેમણે પ્રેરણા આપેશી સંસ્થાઓ સાથે વત્સાપૂર્ણ વ્યવહાર ચાલુ રહે ને દષ્ટિએ પૂર્ણ વિમલાતાઈના સાંનિધ્યમાં બાર વ્રતોની જાહેરમાં તે સંકલ્પ લેનાર હતા.
આ પ્રસંગે ૧૦૦-૧૨૫ જેટલા મુનિશ્રીના ચાહકો એકઠા થયા હતા. મુનિશ્રીના સાહિત્ય સાથે મારે સંબંધ, તેથી તેમની પ્રથમ પુણ્યતિર્ષિ પ્રસંગે 'સંતબાલ સાહિત્ય સંપુટ' પ્રચાર કર્યો હતો. આ સંપુટની વિોચનવિધિ તેમને હસ્તે થનાર હતી. ત્યારે જાવા મળ્યું કે તેઓ મુંબઈ યુનિવર્સિટીના ગુજરાતી વિભાગના અધ્યક્ષ પરા છે. પ્રબુદ્ધ જીવનના તંત્રી તો ખરા જ, આ એક જાહેર શિક્ષણ સંસ્થાનું ગૌરવભર્યું પદ હતું. તેઓ શિક્ષણ ક્ષેત્ર અને ધર્મતીર્થ બંનેને શોભાવી ૨૯ હતા.
આ પ્રસંગે તેમણે પુસ્તકોનું વિશ્વચન કરતાં જે ટલું પ્રવચન કર્યું તેમાં શબ્દોમાં કેવી સજાવ પ્રાજા હોય છે, અને તે કેવી અસર કરે છે તે જણાવ્યું. અંતબાલજીની આ તોભૂમિમાં તેઓ સૂક્ષ્મરૂપે વિદ્યમાન છે. એની પ્રતીતિ કરાવી. બોલાતા શબ્દોને તરંગ લંબાઈ હોય છે, પરંતુ એ બધા શબ્દો ટકી શકતા નથી જ્યારે સહજભાવે ઉચ્ચારાતી સંતની વાણીનું પોત ટકાઉ હર્ષાય છે, કારણ કે તેની પાછળ સંતનું ચારિમ અને તપોબળ હીંય છે. વગેરે.
આ રીતે આ જાહે૨ કાર્યક્રમમાં એક સંતના સાંનિધ્યમાં અમારું પ્રથમ મિલન થયું. આ સાહિત્ય તૈયા૨ ક૨વામાં મારો સવિશેષ હિસ્સો હતો, તેથી અંગત રીતે મળીને મને પણ ધન્યવાદ આપ્યા. આ રીતે પહેલા
૧૬ જાન્યુઆરી, ૨૦૦t
મિલનમાં, પહેલી નજરે તેમની આનિયતાભરી મૈત્રી મેળવવાનો સુઅવસર મને મળ્યો.
ત્યારપછી મેં વિશ્વવાસસ્યની જવાબદારી સંભાળી એટલે 'પ્રબુ જીવન'ના લખાણોને ખાસ કરીને રમણભાઇના લખાણોને આત્મીયતાભરી નજરે વાંચતો.
પૂ મુનિશ્રીની સામાજિક પ્રવૃત્તિઓમાં, તેમના કાર્યક્ષેત્રમાં વર્ષમાં ઓછામાં ઓછાં બે નેત્રયજ્ઞોની મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ અધ્યાપન રીતે મંજૂરી આપી હતી. પૂ. મુનિશ્રીની સમર્પિત શિષ્યા કું. કાશીબહેન મહેતા નેત્રયજ્ઞની પ્રવૃત્તિને પવિત્ર ધાર્મિકયજ્ઞ કરતાં પણ સવિશેષ મહત્ત્વ આપતાં, એટલે નેત્રયજ્ઞ પ્રસંગે શ્રામજનો અને નેત્રયજ્ઞના દરદીઓ તો આવે જ, પરંતુ કાશીબહેન પોતાનાં સગાંવહાલાં, સ્નેહી મિત્રોને બોલાવી, એક જાહેર લોક ઉત્સવનું સ્વરૂપ આપતાં. તેમાં રમાભાઈ અને મુંબઈના સાથીદારો આંખની જાળવણી અને તેમાં અપાતો સહયોગ કેટલી કીમતી છે તે સમજાવતા, તેથી આ પ્રસંગ અનાયાસે લોક કેળવણીનું માધ્યમ બની જતો.
મને યાદ છે ત્યાં સુધી ભાલમાં યોજાતા પ્રત્યેક ૫માં મુંબઈ જૈન યુવક સંઘની મંડળી તેમાં રમણભાઈ નેતૃત્વ કરતા અને ઘી રસિકલાલ લહેરચંદ તેમની મદદમાં હોય.
-
મહેમાનોને અમદાવાદ પહોંચાડવાની વ્યવસ્થા શરૂ શરૂમાં મારે કરવાની આવતી. આ ગાળા દરમિયાન મારે તેમના વધારે નિટમાં, આવવાનું બન્યું, તેમાં સંઘની પ્રવૃત્તિઓ અને ગુજરાતની રચનાત્મક સંસ્થાઓ વિશે ચર્ચાઓ થતી.
એક પ્રસંગ યાદ રહી ગયો છે.
અમદાવાદમાં યુનિ. મેદાનમાં જાહેર પ્રદર્શન ભરાયેલ તે જોઈને બધાંની જવાની ઇચ્છા થઈ એટલે અમે સીધા પ્રદર્શનમાં ગયા. ત્યાં ખાદી-ગ્રામોધોગ સ્ટીલમાં ઠીક ઠીક રોકાયા. રમણભાઈ કહે, મારે એક બે વસ્તુ જોઈએ છે. અને ગયા. તેમો તેમની પસંદગીની વસ્તુઓ લીધી. મેં એક બંડી જોઈ. મને ખરીદવાની ઈચ્છા નહોતી, માત્ર જોતી જ હતો. ત્યાં તો રમાભાઈને જ પસંદગીમાં સહયોગ આપ્યો, અને મને રંગ વગેરે પસંદ કરીને કહેવા લાગ્યા : 'આ તમને વધારે શોભશે, પહેરી જુઓ.' પહેરાવી. પટ્ટા મારા ગજવામાં પૈસા નહોતા, મારી ખરીદવાની કલ્પના પણ નહોતી પણ તેમી આગઠ કરીને બંડી ખરીદી, અને એના પૈસા પોતે જ ચૂકવી દઈ મારી મૂંઝવાનો ઉકેલ રમાભાઈએ સ્વયં ત કરી નાખ્યો. મને બેડી પહેરાવી, ઉપર પ્રેમભર્ષી હતા ફેરવી કહેવા લાગ્યા : 'આટલી નાની પ્રસાદી અમારા તરફથી સ્વીકારો.' :
આ પ્રસંગને લગભગ વીસેક વર્ષ થઈ ગયા હશે, પણ હજુ તેમનો પ્રેમભર્યો મૃદુસ્પષ્ટ અને વચનો એટલાં જ તાજાં છે.
ત્યારપછી તો તેમના પુસ્તકોનો મને જારી અધિકાર મળી ગયો, તેમનાં મોટા ભાગનાં પ્રકાશનો મને ભેટ મળતાં. હું પણ કંઈક એવું હોય.તો મોકલતો.
મેં પંદરેક વર્ષ ગાંધીજીના નવજીવન ટ્રસ્ટમાં પ્રકાશન ક્ષેત્રે કામ કરેલું. આ સંસ્થામાં ગોપીનાં તેમ જ તેમના સાથીઓનાં બધાં લેખાશા, ઉપર કોપી રાઈટનું તાળું ! મને કશી વખત રંજ થતો. મને જ્યારે સંતબાલજીના મહાવીર સાહિત્ય પ્રકાશનના મંત્રી બનવાની તક મળી ત્યારે અમે પણ કોપી રાઈટનો છેદ ઉડાડી દીધો. આ વિચારના બીજમાં મને મુ. રમણભાઈના પ્રકાશનોમાં ઊઘડતાં પાનામાં–No Copy Right