Prabuddha Jivan 2006 Year 17 Ank 01 to 12 - Ank 04 is not available

SR No.: 525991
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2006
Total Pages: 318
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 54

૫૪
પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૬ જાન્યુઆરી, ૨૦૦૬
એમની કલમને વિવાદ કદીય અભડાવી શક્યો નહોતો. 'જિનતત્ત્વ' એમનો પુસ્તક-પરિચય છે. એમના ઘણાં લેખો મેં ‘જૈન સમાચાર'માં પુસ્તકશ્રેણીમાં એમણે લખેલા લેખો સમતોલપણાની સુગંધ પ્રસરાવે પ્રગટ કર્યા છે. ગુજરાતી ભાષામાં પોતાનાં લખાણો ઉપરના કોપી છે. સમન્વય દ્વારા જ કંઈ પણ સિદ્ધ કરી શકાય એવી એમની સમજણને રાઇટનું વિસર્જન કરનારા અન્ય લેખકો કેટલા? એમના કોઇપણ સૌ કોઈ બે હાથે સલામ કરતું હતું.
આ પુસ્તકમાંથી કોઇપણ લેખ પ્રગટ કરવા માટે એમની અનુમતિ લેવી ન ડૉ. રમણલાલ ચી. શાહને પહેલી વખત જેન સાહિત્ય સમારોહના પડે, એવી સગવડ એમણે સૌ કોઇને કરી આપી છે. કોપીરાઇટનું વિસર્જન એક કાર્યક્રમમાં મળવાનું થયું. એમની પ્રજ્ઞાનો પરિચય પહેલેથી જ હતો. કરીને એમણે પોતાની સરળ નિર્મોહિતા બતાવી હતી. આ વાત આજે ત્યાર પછી એકાદ-બે જાહેર કાર્યક્રમોમાં મળવાનું ય થયું પરંતુ સાવ કદાચ સામાન્ય લાગશે, પરંતુ ભવિષ્યમાં તેની મહત્તા સૌને સમજાશે. અલપ-ઝલપ. આ કારણે ઝાઝો વ્યક્તિગત પરિચય ન થઈ શક્યો. પોતાની હયાતી પછી, પોતાના વારસદારોને કોપીરાઇટ દ્વારા કેટલી થોડી નિખાલસ વાત કરું તો, એમના સાંનિધ્યમાં મુંબઇમાં યોજાતી બધી કમાણી થઈ શકે, એ તેઓ જાણતા જ હતા. છતાં સમાજને કશુંક પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા વખતે, એકાદ વખત વ્યાખ્યાન આપવાની લાલચ આપી જવાની સહૃદયતાએ એમને આવું ઉમદા કાર્ય કરવા પ્રેર્યા. સંસાર મનમાં હતી. પ્રયોજન એટલું જ કે મારા વ્યાખ્યાન પછી એમનો પ્રતિભાવ છોડનારા પણ ક્યારેક તો આ કામ નથી કરી શકતા ! કેવો મળે છે એ જાણવા મળે ! એમની કસોટીમાંથી પસાર થવાનું ડૉ. રમણલાલ શાહે અનેક વ્યક્તિચિત્રો (ચરિત્રલેખન) પણ કંડાર્યા સદ્ભાગ્ય મને ન મળ્યું એનો વસવસો સદાય રહેશે.
છે. રાજકારણ, ધર્મ, શિક્ષણ, સાહિત્ય, વિજ્ઞાન, સમાજ વગેરે ક્ષેત્રોની ગુજરાતમાં ધોરણ ૧૨ ના પાઠ્યપુસ્તકમાં ‘પગરખાં ગોઠવનાર' વિભૂતિઓ વિશે લખવામાં ક્યાંય પક્ષપાત ન હોય અને ક્યાંય પૂર્વગ્રહ શિર્ષક અંતર્ગત એમની એક કૃતિ લગભગ દસ વર્ષ સુધી વિદ્યાર્થીઓને ન હોય. જેના વિશે આલેખન કરવાનું હોય તેનો સર્વાગી અને સર્વગ્રાહી ભણાવી. પાસપોર્ટની પાંખે' પુસ્તકમાંથી લેવાયેલી એ કૃતિ વાંઆ અભ્યાસ કરીને પછી જ કલમ ચલાવી હોય. આ બધામાં વચ્ચે પોતે પછી વિદ્યાર્થીઓ મારી પાસે આખું પુસ્તક વાંચવાની તત્પરતા વ્યક્ત ક્યાંય ન દેખાય. પોતાનો વટ પાડવાનું, પોતાનો પ્રભાવ પાડવાનું આ કરતા. પ્રવાહિતા અને પ્રાસાદિકતા વચ્ચે વહેતી એમની કલમ ક્યાંય માણસને કદીય ન આવડ્યું. ઘણાં એવોસ મળ્યા, ઘણાં સન્માન મળ્યાં, ખોડંગાતી ન લાગે. ફેક્ટરીના માલિકનો છોકરો વિદેશમાં અભ્યાસ ઘણી પ્રતિષ્ઠા મળી...છતાં અહંકાર લેશમાત્ર જોવા ન મળે ! નવું કોઈ કરીને આવેલો છતાં અનુભવમાં જરાય ઊણો ન રહી જાય એટલે એને પુસ્તક પ્રગટ થાય એટલે એની એક નકલ અચૂક યાદ કરીને મોકલી પોતાની ફેક્ટરીમાં જ સાવ સામાન્ય કામકાજમાં તાલીમ લેવા મૂકેલો. આપે, એમના સૌજન્યની ભીનાશથી પરોક્ષપણે સતત ભીંજાવાનું ફેક્ટરીની મુલાકાત માટે ગયેલા લેખક અને તેમના સંગાથીઓનાં સદ્ભાગ્ય મળતું રહ્યું. એમની શૈલી નિરંતર એમના શીલને અનુસરતી પગરખાં વારંવાર તે યોગ્ય જગાએ ગોઠવીને મૂકે છે. આટલી સરળતા રહી. સમાજની પ્રત્યેક વ્યક્તિમાં આવી જાય તો સમાજ એકપણ બાબતમાં ડૉ. રમણલાલ ચી. શાહના આત્માને પરમ ધામમાં પરમ શાંતિ પછાત ન રહી શકે. અનેક લેખકોએ વિદેશ-પ્રવાસો કર્યા છે અને એ મળે એ માટે આપણે કશી પ્રાર્થના કરવી પડે એમ નથી. આવા સરલ પ્રવાસના અનુભવોનું આલેખન પણ કર્યું છે. છતાં ડૉ. રમણલાલ ચી. અને ઉમદા આત્માને શાંતિ પામવાનો અધિકાર છે. આઘાત અને શાહે જે અવલોકન કર્યું તે વિશિષ્ટ છે.
અફસોસ એટલો જ રહેશે કે આવું પ્રજ્ઞાસભર, નિર્દભ વ્યક્તિત્વ હવે ડૉ. રમણલાલ ચી. શાહનો પ્રત્યક્ષ પરિચય મને જેટલો નથી, એટલો આપણી વચ્ચે રહ્યું નથી.
ડૉ. રમણભાઈ ચી. શાહની અણધારી વિદાય
I વસંત નાનજી ભેદા.
પૂ. રમણભાઈ શાહ એટલે સાંદગી અને તાજગીનો અભુત એમની સ્વસ્થતા, સભાનતા અને સમતા અનુમોદનીય હતી. બીજાના સમન્વય, સહજ, સરળ અને નિખાલસ. અને જ્ઞાનપિપાસુ અને વળી, માટે ઉપયોગમાં કેમ આવવું એ એમની ચિંતા, કથળતા સ્વાસ્થમાં પણ જ્ઞાનદાતા અને આજીવન વિદ્યાર્થી અને શિક્ષક.
રહેતી, પોતાની અંદર મગ્નતા પાંગરે એ માટે એમને આનંદધન, મારો એમની સાથે છેલ્લા ૨૫ વર્ષનો સંબંધ હતો. ખાસ કરીને દેવચંદ્રવિજયજી, યશોવિજયજી મ.સા.ના ભક્તિ-પદોની ચાહના રહેતી. અરિહંત આરાધક મંડળ દ્વારા દર મહિને નીકળતી યાત્રા પ્રવાસમાં, આવા સમર્થ મહા આધ્યાત્મયોગીઓના પદો આત્માની આંતર ઉદ્ધ મંડળના યાત્રિકોને ડૉ. રમણભાઈ શાહનો ઘણો જ લાભ મળ્યો હતો. ચેતનાની ગતિને પ્રાણ પૂરનારા બની રહે છે. એમના પાસે ધર્મના પાયાના જ્ઞાનથી લઈને વિશેષ ઊંડા આત્મિક જ્ઞાન ડૉ. રમણભાઈ જોડે સ્વાધ્યાય, વાંચન, સત્સંગ, તીર્થયાત્રા તથા માટેની સૂઝ અને સમજ મળતી હતી. ધર્મના ફળરૂપે સરળતા અને સાહિત્ય સમારોહમાં વગેરેમાં અવારનવાર જવાનું થતું. એમની સાથેની નિર્દભતા એ એમના જીવનમાં પરિણમેલી હતી. . સાનિધ્યમાં એટલું તો અવશ્ય આપણે અનુભવી શકીયે, પૂર્વ જન્મોના
જૈન તત્ત્વજ્ઞાનના જ્ઞાનપિપાસુઓ માટે ડૉ. રમણભાઈની હાજરી સાધકનો આત્મા આ ભરતક્ષેત્રમાં-ભારતની મોહમયી મુંબઈમાં આવી ઘણી જ સહાયક હતી. બાળજીવોથી માંડીને સાધક આત્માઓ માટે અને આપણા સહુ ઉપર અઢળક ઉપકાર કરીને સહજ નિર્લેપભાવે સહુને ઉપયોગમાં આવવાનો અભિગમ અવિસ્મણીય રહેશે. આ કાળમાં પોતાના આત્માની શ્રેષ્ઠ સાધના માર્ગે આગળ દેહબંધન માંથી છૂટા સહકાર અને સહાયકભાવનો દુકાળ વરતાય છે, ત્યારે એમને ત્યાં થયો અને સહજભાવે મૃત્યુને તેમણએ આવકાર્યું હતું. લીલીવાડીની ઠંડક હતી.
આપણે સહુ પરમાત્માને ડૉ. રમણભાઈના આત્માની પરમ કેવળજ્ઞાન છેલ્લાં ઘણા મહિનાથી એમની લથડેલી અને કથળેલી તબિયતમાં પરમપદની પ્રાપ્તિ માટે પરમ પ્રાર્થના નિરંતર કરીએ.