________________
આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર (भोगणना संकुथी भागज)
(3)
કોઈ ક્રિયાજડ થઈ રહ્યા, શુષ્ક જ્ઞાનમાં કોઈ; માને મારગ મોક્ષનો, કરુણા ઊપજે જોઈ. ૩ संस्कृत केचित्क्रियाजडा जाता: केचिद् ज्ञानजडा जनाः । मन्वते मोक्षमार्ग तं दृष्ट्वाऽनुकम्पते मनः ।। 3 ।। हिन्दी कई क्रियाजड हो रहे, शुष्कज्ञानी कितनेक 1 मोक्षमार्ग के नाम पै, करुणा उपजत देख ।13।।
अंग्रेजी Some follow rites forgetting self,
Some learned fools believe freedom; Mislead are both, none knows the self, Merciful state, I feel for them. 3
(4) अंध मोक्ष छे अपना भाषे वाशी भांडी; વર્તે મોહાવેશમાં, શુષ્કજ્ઞાની તે આંહી. ૫ संस्कृत ‘कल्पितौबन्ध-मोक्षौस्तः' इति वाग्यस्य केवलम्। चरितं मोहनापूर्णं तेऽत्र ज्ञानजडा जनाः ।। 5 ।। हिन्दी 'बंध मोक्ष है कल्पना, ' कथनी कथने सूर ।
करणी मोहवेश मय, शुष्कज्ञानी वे कूर ||5|| अंग्रेजी No bondage, freedom new or old,
The other preach, in words, the soul; Attachement all in acts behold, So word-wise they get not the goal. 5 (७) ત્યાગ, વિરાગ ન ચિત્તમાં, થાય ન તેને જ્ઞાન; खरडे त्याग विरागभां, तो भूसे निभान संस्कृत यस्य चित्ते न त्यागादि न हि स ज्ञानवान् भवेत् । ये तु त्यागादिसंसक्ता निजतां विस्मरन्ति ते ।। 7 ।। हिन्दी त्याग विराग न चित्त में, होत न ताको ज्ञान । अटके त्याग विराग में, सो भी भूले भान ।। 7 ।। अंग्रेजी And if the heart contains no merits, The real knowledge cannot shine;" If only satisfied, with merits, They prove the block to knowledge fine.7
(४)
બાહ્ય ક્રિયામાં રાચતા, અંતર્ભેદ ન કાંઈ; ज्ञानभार्ग निषेधता, ते डियाड . ४. संस्कृत बाह्यक्रियासमासक्ता विवेकविकला नराः । ज्ञानमार्ग निषेधन्तस्तेऽत्र क्रियाजडा मताः ।। 4 ।। हिन्दी बाह्य- क्रिया में गगन हैं, अंतर्भेद न लेश । ज्ञान-मार्ग ठुकराते हैं, यही क्रियाजड क्लेश ।।4।।। The first are stuck in outward deeds, With heart unturned, they save and serve; But prohibit they knowledge-seeds, Believing old as gold preserve. 4 (६)
अंग्रेजी
વૈરાગ્યાદિ સફળ તો, જો સહ આતમજ્ઞાન; તેમ જ આતમજ્ઞાનની, પ્રાપ્તિતણાં નિદાન. ૬ संस्कृत वैराग्यादि तदाऽवन्ध्यं यद्यात्मज्ञानयोगयुक् । तथैव हेतुस्तच्चैव विवेकज्ञानप्राप्तये ।।6।। वैराग्यादि सफल तब, जो सह आतमज्ञान । - अथवा आतमज्ञान की प्राप्ति हेतु परधान |16 11 अंग्रेजी Unattachment and all fruitful,
हिन्दी
If you have knowledge of the soul; Of self-knowledge they are the tool, The real knowledge is the goal. 6 (८)
જ્યાં જ્યાં જે જે યોગ્ય છે, તહાં સમજવું તેહ; ત્યાં ત્યાં તે તે આચરે, આત્માર્થી જન એહ. ૮
संस्कृत
हिन्दी
यद् यत्र वर्तते योग्यं तद् ज्ञेयं तत्र योगतः । तत् तथैव समाचर्यमेतदात्मार्थिलक्षणम् ।। 8 ।। जहां जहां जो योग्य है, आत्म-ज्ञान त्यागादि । साधनपूर्ति प्रवर्तना, आत्मार्थी अप्रमादि ।। 8 ।।
अंग्रेजी
Whatever, wherever is fit, The seeker understands and acts; Without this virtue, count unfit, For seekership of the facts. 8
(પ્રા. પ્રતાપકુમાર ટોલિયા અને સુમિત્રા ટોલિયા સંપાદિત ‘સપ્તભાષી આત્મસિદ્ધિ'માંથી)