Prabuddha Jivan 1977 Year 38 Ank 17 to 24

SR No.: 525962
Original Sutra Author: N/A
Author: Chimanlal Chakubhai Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1977
Total Pages: 84
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 8 MB

Page 81

તા. ૧૬-૪-૭૭
પ્રભુધ્ધ જીવન
એક અભિનવ પ્રયાગ
લગભગ ૭૩ વર્ષ પહેલાં મુંબઈમાં ઝાલાવાડી સ્થાનકવાસી જૈન સભાની સ્થાપના થઈ. તે સમયે મોટા ભાગનાં ઝાલાવાડી સ્થાનકવાસી કુટુંબ ભીંડી બજાર અને આસપાસનાં વિસ્તારમાં રહેતાં. સાંઘભાવના અને જ્ઞાતિભાવના પ્રબળ હતાં. પ્રારંભમાં જુદા જુદા ઘરે પર્યુષણ પર્વ દરમ્યાન પ્રતિક્રમણ માટે સૌ મળતાં ને લહાણું થતું.પર્વ પૂરાં થયે સ્વામી વાત્સલ્યનું જમણ થતું. શિક્ષણ માટે લેાન, સ્વધર્મી સહાય વિ. પ્રવૃત્તિ નાના પ્રમણમાં થતી. તપસ્યા જેને ત્યાં હોય ત્યાં શાતા પૂછવાં જતા ને સાકર ને થાળ ભેટ આપતા. આજે પણ તે પ્રથા ચાલુ છે. ધીમે ધીમે પ્રવૃત્તિ એ જ રહી પણ પ્રમાણ મોટું થયું. ઝાલાવાડનગર રચાયું. અનેક જ્ઞાતિઓને પ્રેરણારૂપ વસતિપત્રકો પ્રસિદ્ધ થયાં. તબીબી રાહત અપાય છે. પાણી પરા બંધાય છે. સાડા ત્રણ વર્ષ પહેલાં પ્લેટિનમ જ્યુબિલીની ઉજવણી થઈ. ત્રણ દિવસ સુધી ચાર ચાર હજાર ભાઈબહેનોએ એ ઉત્સવને માણ્યો. એ નોંધવા જેવું છે કે ઝાલાવાડ સભાનું સભ્યપદ વ્યકિતનું નહીં, કુટુંબનું ગણાય. જે કુટુંબના વડો સભ્ય હોય તેનું આખું કુટુંબ સભ્ય ગણાય છે. જો કે મતાધિકાર તો જેનાં નામે સભ્યપદ હોય તેને જ મળે છે.
પ્લેટિનમ જ્યુબિલી દરમ્યાન એક નવી વિચારસરણીએ આકાર લીધા. સભાની આટલી ને આવી વિશાળ `અને વિસ્તૃત પ્રવૃત્તિ છતા સમાજના બુદ્ધિશાળી ઉચ્ચ શિક્ષણ પામેલા વર્ગ તેમાં રસ લેતો ન હતો. આમ છતાં સમાજની આ ‘જૂનવાણી’પદ્ધતિઓ અને કાર્યવાહીઓ પ્રત્યે તેમને આકર્ષણ ન હતું. એટલે આ વર્ગને રસ લેતા કેવી રીતે કરી શકાય તેની વિચારણા થઈ. વસતિપત્રકનું પુસ્તક જોયું તો જણાયું કે સમાજમાં લગભગ ૧૨૦૦–૧૫૦૦ સ્નાતકો છે, જ્યારે ૭૦૦ જેટલાં ડબલ ગ્રેજ્યુએટ ઉચ્ચતમ શૈક્ષણિક પદવી ધરાવનારા હતા. તેમાં વીલા, દાકતરો, એન્જિનિયરો, પ્રોફેસરો, પત્રકારો, ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટો, બિઝનેસ એકિઝકયુટિવે હતા. સમાજના આ મોટો બુદ્ધિશાળી વર્ગ–Ceram તેને જો કોઈ પ્રવૃત્તિ બતાવી શકાય તે તેઓ જરૂર રસ લે એમ લાગ્યું. એમાંથી ‘પ્રોફેશનલ ફોરમ”ના જન્મ થયો. પ્લેટીનમ જ્યુબિલી વખતે આવા ૨૫૦ બુદ્ધિશાળીઓની મિટિંગ મળી ને પ્રોફેશનલ ફોરમ રચવાના વિચારને અનુમતી મળી. તે પછી વિખ્યાત ચેસ્ટ સ્પેશિયાલિસ્ટ ડૉ જે આર. શાહના પ્રમુખપદે વેસ્ટ એન્ડ હોટેલનાં ટેરેસમાં પ્રોફેશનલ ફોરમની વિધિસરની રચના થઈ.
આ ફોરમમાં માત્ર સ્નાતકોને સભ્યો બનાવ્યા નથી. ડબલ ગ્રેજ્યુએટ અથવા તબીબા, ઈજનેરો, ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટો, ઉચ્ચ ડિગ્રી. ધારી પ્રોફેસરોને જ સભ્ય બનાવ્યા છે. તેમાંની ભારતની વિદ્યાપીઠની એસ. ડી. ની ડિગ્રી ધરાવનારા ઉપરાંત ઈંગ્લેન્ડ - અમેરિાની ડિગ્રી ધરાવનારા પણ છે. તે પછવાડે વિચારસરણી એ છે કે જેમ Ministry of best talents હોય તેમ સમાજને ઉચ્ચતમ બુદ્ધિશાળી વર્ગને એક સંગઠનમાં નથી તેમને પડકાર અપાયો કે તમને ‘જૂનવાણી’ પદ્ધતિઓમાં રસ નથી તો હવે તમે તમારા શ્રામ, બુદ્ધિ ને આવડત સમાજનાં કોય માટે વાપરો. ફોરમ તમને એ તક આપે છે.
ચાર તબીબ મળે તે કલાકો સુધી વાત ને ચર્ચા કરી શકે તેવી જ રીતે ઈજનેરો, એકાઉન્ટન્ટો, પ્રોફેસરો, વકીલેલા પોતપોતાના દાંધાબંધુઓ સાથે કલાકો વિતાવી શકે, પણ એક ઈજનેર, એક વકીલ, એક દાકતર, એક ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ, એક પ્રોફેસર સાથે - બેસે તે શું વાત કરે ? શેની ચર્ચા કરે? કદાચ મૌન લાંબા સમય ચાલે. પણ તેમને માટે વાતો ને ચર્ચા કરવાના એક શ્રેષ્ઠ વિષય
૨૪૧
છે ને તે છે સમાજ અને સમાજના માનવી. તે સૌ સમાજનાં સભ્યો છે, તેમનું કુટુંબ સમાજ સાથે ઓતપ્રોત છે ને તે કુટુંબ ‘જૂનવાણી’ રીતરસમામાં રસ લે છે તે જાણે છે પણ તેમને સમાજ માટે, સમાજનાં રીતરિવાજો માટે પોતાનાં વિચારો હશે ને પોતાની વિશિષ્ટ તાલીમ ને તેજસ્વી બુદ્ધિને કારણે સમાજનાં પ્રશ્નો વિષે પેાતાનાં વિચારો હશે. તેઓ આ ચર્ચી શકે ને પોતાની ધંધાકીય આવડત ને દક્ષતાનો લાભ સમાજને આપી શકે એ ભૂમિકાએ આ વસ્તુની રજૂઆત થઈ ને પ્રોફેશનેલ ફોરમમાં સૌ જોડાયા હાંશથી, ઉત્સાહથી ને સમાજ સેવાની ભાવનાથી.
આવા વિવિધ ને એક બીજાથી ભિન્ન એવા પ્રોફેશનલની સંસ્થા કાર્ય કેવી રીતે કરી શકે ? તે માટે એક સરળ માર્ગ શોધાયો. દરેક ફેકલ્ટીના ‘પ્રોફેશનલની પેનલા રચવામાં આવી છે. દાકતરોની એક પેનલ છે. તેના ત્રણ વિભાગ પાડયા : પૂર્વનાં પરાં, પશ્ચિમનાં પરાં ને મુંબઈ વકીલોની પેનલ રચાઈ. ઈજનેરોની પેનલ, શૈક્ષણિક પેનલ, ચાર્ટર્ડ એકાન્ટન્ટોની પેનલો રચવામાં આવી. દરેક પેનલ માટે પેાતાની આગવી શકિતને આવડતથી સમાજને કેવી રીતે ઉપયોગ થઈ શકે તેને વિચાર કરે.
વકીલાની પેનલે જુદા જુદા કાનૂનોના નિષ્ણાત વકીલા પેતાનાં વિષયની મફત કાનૂની સલાહ આપશે એમ ઠરાવ્યું છે. શૈક્ષણિક પેનલે પરીક્ષાઓમાં બે મહિના દરમિયાન જુદા જુદા વિસ્તારોમાં શિક્ષણ વર્ગો ચલાવવવાનું, મોટી વયનીબહેને માટે અક્ષર જ્ઞાનના વર્ગો ચલાવવાનું, શિક્ષણ વિષે લેખો લખવાનું ને શિક્ષણની પદ્ધતિના નવા ફેરફારોથી માબાપોને માહિતગાર રાખવાનું વિચાર્યું છે. તે ઉપરાંત કુમારો તથા કુમારિકાઓને રસ પડે તેવા કાર્યક્રમો ગેાઠવવાનું નક્કી કર્યું છે. ઈજનેરો ને એકાઉન્ટન્ટોની પેનલ મળશે ને પોતાના કાર્યક્રમ ઘડશે.
પરંતુ પ્રોફેશનલ ફોરમની તબીબી પેનલે સમાજને તત્કાળ ઉપકારક થઈ પડે તેવી પ્રવૃત્તિ શરૂ કરી છે. પ્રથમ રકતદાન શિબિર બારીવલીમાં કરીને ૮૦ બાટલા લોહી કૂપર હોસ્પિટલને ભેટ આપ્યું. તે પછી બોરીવલીમાં એક બાળચિકિત્સા શિબિર કરવામાં આવી. આ સભામાં જોગેશ્વરીથી વિરાર સુધી વસતા સભ્યોનાં ૧૨ વર્ષની ઉમ્મર સુધીનાં બાળકોની શારીરિક તપાસની એક શિબિર બારીવલીમાં જૈન કિલનિકના સહકારથી તેના સર્વોદય હોલમાં યોજવામાં આવી. તે પહેલાં આ વિસ્તારમાં દરેક સભ્યને આ શિબિરની માહિતી આપી બાળકોનાં નામે નોંધાવવા જણાવ્યું. તત્કાલ ૩૨૩ બાળકો આવ્યાં. બારીવલીમાં આ વિસ્તારનાં લગભગ પંદર તબીબા તથા ૪ બાળનિષ્ણાતે સવારના ૯ થી ૪ સુધી હાજર રહ્યાં નેં આ બાળકોની શારીરિક તપાસ કરી.
સૌથી પ્રથમ,બાળકના નામ,સરનામા ને બીજી વિગતો સાથેનું ફોર્મ ભરવામાં આવ્યું. પછી બાળકનું વજન, તેની ઊંચાઈની માહિતી તે પછી દાંત આંખ, કાન વિ. ની તપાસ થતી તે બધાની ફોર્મમાં નોંધ થતી, તે પછી જનરલ પ્રેકટિશનર્સ બાળકની સંપૂર્ણ શારીરિક તપાસ કરતાં. તે પછી તેને બાળનિષ્ણાત તપાસતા. બધી તપાસ પૂરી થયાં પછી બાળકને તેની તપાસનું પરિણામ જણાવતી લિખિતની નોંધ અપાઈ તેમાં બાળક ક્યા રોગથી પીડાય છે અથવા કઈ કઈ ખામી છે તે લખીને અપાયું. સાથે ચૌદ દાકતરીનાં નામ સરનામાંની યાદી આપવામાં આવી ને બાળક વધુ સારવાર માટે આ કોઈ પણ દાકતરને ત્યાં જઈ શકે ને તે તેની મફત સારવાર કરશે તેમ જણાવાયું. આ શિબિરમાં કેટલાં કેટલાં બાળકો ક્યા કયા રોગથી પીડાતાં હતાં તેનું વિસ્તૃત વર્ગીકરણ પણ કરવામાં આવ્યું.