________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૩-૦૭
પ્રશ્નને સ્પષ્ટ રીતે બહાર લાવે છે અને આવતી ચૂંટણીઓમાં લોકોએ તે વિશે પોતાને આદેશ આપવા પડશે, કૉંગ્રેસ સરકારે આટલા મેડા પણ લોકોને આધુનિક સંસ્કારી જીવનને લગતા અત્યંત મૂળભૂત પ્રશ્નો વિષે ચુકાદો આપવામાંથી ઉગારી લેવા જોઈએ. સરકાર તે આ રીતે કરી શકે – કટેકટી ઉઠાવી લઈને, તમામ રાજદ્વારી કેદીઓને મુકત કરીને, વાંધાભરી વાતોનું પ્રકાશન અટકાવનાર ધારો અમલી બનાવવાનું કૂફ રાખીને, બંધારણના ૪૨માં સુધારાની પુનર્વિચારણા કરવા સંમત થઈને અને ન્યાયતંત્રની કામગીરીની તથા સંસદ અને ન્યાયતંત્ર વચ્ચે આપણા બંધારણના વિધાયકોએ જે સૂક્ષ્મ સમતુલા સર્જી હતી તેની પુન:સ્થાપના કરીને. આમ કરવાથી ટાળી શકાય તેવી કડવાશથી ચૂંટણીઓ મુકત રહેશે અને રાષ્ટ્રની સેવા માટે સંયુકત પ્રયત્નમાં દ્વાર ખુલ્લાં થશે, જે પ્રયત્નોની
ઈષ્ટતા વડા પ્રધાને લાલ કિલા ખાતે શ્રી ફખરુદ્દીન અલી - અહમદની શોકસભામાં ભારપૂર્વક દર્શાવી હતી.
[વાડીલાલ ડગલીના તંત્રીપદ નીચે ચાલતા અંગ્રેજી આર્થિક સાપ્તાહિકના કૅમર્સ’ ના ફેબ્રુઆરી ૧૯, ૧૯૭૭ ના અગ્રલેખને અનુવાદ. ]
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધ
જાહેર સભા વકતા: શ્રી સેલી જે. સેરાબજી વિષય: ચૂંટણી અને જનતા સમય: મંગળવાર તા. ૮ મી માર્ચ સાંજે ૬ વાગ્યે.. સ્થળ: તાતા ઓડિટોરિયમ, હેમી મેદી સ્ટ્રીટ, કટ. શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ સભાનું પ્રમુખસ્થાન લેશે.
સૌને હાજર રહેવા ભાવભર્યું આમંત્રણ છે. ચીમનલાલ જે. શાહ, : કે. પી. શાહ, માનદ્ મંત્રીએ.
કસ્તુરી કંડલમાં વસે
- [૩] કહે સાબ કયાં પહોંચવું છે?’
મોટો રિક્ષા ધીમી ગતિએ હતી. મારે પ્રેસમાં લેખ આપવા પહોંચવું હતું. મનમાં ઉતાવળ હતી. લેખ આપીને કૅલેજમાં પહચવાનું હતું. એવામાં રિક્ષા અટકી. મશીનમાં કંઈ ખામી હતી. મનમાં અકળામણ વધતી હતી. રિક્ષાવાળાને મશીન સુધારી બે મિનિટમાં આગળ ચલાવી. રિક્ષાવાળાએ રિક્ષા અટકાવી ત્યારે પૂછ્યું,
ભાઈ ! કેટલી વાર ! આમ રસ્તામાં ......?”
એ કહે, “શું થાય સા'બ ! મશીન છે, અટકે છે ખરું..એમ તે.. કહી એ કંઈ બોલવા જતો હતો ને વાત અધૂરી રાખી. હું વિચારતા હતા. એમ તે દેહનું મશીન પણ અટકે ત્યારે ...' પણ વિચાર અધૂરો રહ્યો.
મેં કહ્યું “ભાઈ ! પહોંચવું છે – જલદી ચલાવ. એણે રિક્ષા ધીમી પાડી પૂછયું. “સાબ ! કયાં પહોંચવું છે?” મેં કહ્યું, ‘પ્રેસમાં ' . એ કહે, “સા'બ, આ ચાલુ સ્પીડે પ્રેસમાં પહોંચાશે. પણ આનાથી વધુ સ્પીડે ઉપર (આકાશ બતાવી) પહોંચાય !”
વાત સાચી. તેજ ગતિ – મશીનની તાકાત કરતાં – રાખીએ તે ઉપર પહેલું પહોંચાય. આપણે ગતિના જમાનામાં છીએ, “સુપર એક્ષપ્રેસ” ને “સ્કૂટનિક” ને “સુપર સોનિક”ના જમાનામાં ગતિ વિક્રમ સર્જે છે. એ સાથે એ ગતિમાં “પોરો ખાવા” ની વાત કશે જ દેખાતી નથી. તે “પરો ખાવએમ બોલે છે. “પોરે ખાવો’ એટલે વિરામ કરવો.
કદીક વાગોળતી ગાયને બપોરે જોવા જેવી હોય છે. ભર બપોરે ખૂણે સૂતેલું કૂતરું જોવા જેવું -- રમે એટલા માટે કે પ્રાણીઓ પણ ગતિ વચ્ચે વિરામ કરે છે, શંભે છે, શ્વાસ ખાય છે, જંપે છે. “જંપ” માણસ સાથે પડછાયાની જેમ હોવો જોઈએ. જપ જાય એમાંથી ‘અજંપ’ આવે. કશુંક માણસની સાથે જ છે. “જંપવું’ એ પ્રાણીનો
સ્વભાવ છે. એ સ્વભાવમાંથી એ હકારાત્મક ભાવ જાય એટલે નકારાત્મક ભાવ પ્રવેશે. ‘અજંપે 'રએ નકારાત્મક – ૨.ભાવાત્મક – સ્થિતિ છે. પ્રસન્નતા અને હકારાત્મક સ્થિતિ થઈ. માણસે એના મૂળ સ્વભાવ સાથે વણાયેલી પ્રસન્નતા ગુમાવી એથી અપ્રસન્નતા અથવા રોષ, ગ્લાનિ, વિષાદ આવ્યાં. માણસની મૂળ પ્રકૃતિમાં ગતિ અને જંપ બને સાથે છે. પણ માણસે ગતિ રાખી, ગતિ વધારી ને જંપ છે. પરિણામે હાર્ટ ફેઈલ – હાર્ટ એટેક – બ્લડ પ્રેશર - ડાયાબિટિસ વડે ઉપર વહેલો પહોંચવા માટે ધકેલાય.
આજના જમાનાના હડિયાપટ, દેડધામ કરતા માણસે પરે ખાવાની, જંપવાની તરકીબ (મૂળ ખાસિયત ) પ્રાણીઓ પાસે શીખવા જેવી છે અને ઝડપ પર કાબૂ મેળવવા જેવો છે.
રતે ઝડપથી ચાલતાં સાંજ પડે ને બે ક્ષણ આકાશના રંગે જોઈએ, સબર્બન ટ્રેનમાં મુસાફરી કરતાં બારીમાંથી ખાલી આકાશ ને ૨-અંતરમાં ઊતારીએ, હ ટપાથ કેંસ કરતાં સાઈડ અપાઈ ન હોય ત્યારે જે જાણ મળે તે ક્ષણે ચિત્તની શાંતિ રાખીએ, પરભાતે ચકલાંને ચહુકાર સાંભળવા કાન ખુલલા રાખવાની મનને ટેવ પાડીએ, દરિયાનાં મોજાને ઘુઘવાટ કદી અંતરમાં ઉતારીએ, અખમાં સમાવીએ – આ બધી જંપવાની રીતે થઈ.
“જંપ’ અને ‘ગતિ” એ બન્ને સાથે જ જાય.
ગતિમાં આપણે છીએ, ‘જંપ ' દિનચર્યામાં ઉતારીએ– ગતિ વધે, અર્જ વધે ત્યારે રિક્ષાવાળાને સવાલ જાતને પૂછવા જે! કહો, જીવ ! કયાં પહોંચવું છે?' (!!!).
–3. લતભાઈ દેસાઈ
પ્રબુદ્ધ જીવન” રજિસ્ટ્રેશન ઓફ ન્યૂઝ પેપર્સ (સેન્ટ્રલ) રૂલ્સ ૧૯૫૬ ના અન્વયે
ફર્મ ન. ૪ ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ સંબંધમાં નીચેની વિગતે પ્રગટ કરવામાં આવે છે. ૧. પ્રસિદ્ધ સ્થળ
: ટોપીવાળા મેન્શન,૩૮૫, સરદાર,
વી. પી. રોડ, મુંબઈ ૪. ૨. પ્રસિદ્ધિ કમ
: દર મહિનાની પહેલી અને સેળમી.
( તારીખ, ૩. મુદ્રકનું નામ
: શ્રી ચીમનલાલ જે. શાહ કયા દેશની
: ભારતીય ઠેકાણું
: ટોપીવાળા મેન્શન, ૩૮૫, સરદાર
વી. પી. રોડ, મુંબઈ - ૪. ૪.' પ્રકાશકનું નામ
: શ્રી ચીમનલાલ જે. શાહ યા દેશના
: ભારતીય ઠેકાણું
: ટોપીવાળા મેન્શન, ૩૮૫, સરદાર
વી. પી. રોડ, મુંબઈ - ૪. ૫. તંત્રીનું નામ
: શ્રી ચીમનભાઈ ચકુભાઈ શાહ કયા દેશના
: ભારતીય ઠેકાણું
: ટોપીવાળા મેશન, ૩૮૫, સરદાર
વી. પી. રોડ, મુંબઈ - ૪. ૬. માલિકનું નામ
: શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંધ, અને સરનામું
: ટોપીવાળા મેન્શન, ૩૮૫, સરદાર
વી. પી. રોડ, મુંબઈ - ૪. હું ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ, આથી જાહેર કરું છું કે ઉપર આપેલી વિગતે મારી જાણ અને માન્યતા મુજબ બરોબર છે. તા. ૧-૩-૭૭ "
- ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ, તંત્રી.