Prabuddha Jivan 1969 Year 30 Ank 17 to 24 and Year 31 Ank 01 to 16

SR No.: 525954
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1969
Total Pages: 286
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 38 MB

Page 78

૨૫૬ પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૪-૬૯ આપવું જ જોઈએ. તેમની સામે પ. બંગાળની કેંગ્રેસમાં પણ વિરોધ છે. ત્યાં ચરણસિહ બળવાન વ્યકિત છે. ભારતીય ક્રાંતિદળે સંયુકત છે, બેદિલી છે. પણ તેમણે રાજીનામું પાછું શા માટે ખેંચ્યું? વકીંગ પ્રાન્તમાં સારો દેખાવ કર્યો. લગભગ ૯૦ સભ્ય આ પક્ષના ટાયા કમિટીએ રાજીનામું પાછું ખેંચવા તેમને આગ્રહ શા માટે કર્યો? છે. એટલે કેંગ્રેસને નિરાંતે રાજ કરવા નહીં દે. ઉત્તર પ્રદેશની
પશ્ચિમ બંગાળમાં જે બન્યું છે તેની ઊંડી અસર દેશ ઉપર આશ્ચર્યકારક ઘટના જનસંઘની હારની છે. ત્યાં જનસંધની જગાએ પડશે. દેશમાં, પહેલી વખત સામ્યવાદી એક રાજ્યમાં મોટી ભારતીય કાંતિદળે જેર કર્યું છે. ભારતીય કાંતિદળ એક રાજકીય બહુમતીથી સત્તાસ્થાને આવ્યા છે. એટલે હવે તોફાન કે કોઈ પક્ષ છે. પછી ભલે તેની નીતિ ગમે તેવી રહે. ગુપ્તજી પણ કુશળ ચમત્કારીક દેખાવો કર્યા વિના તે સામ્યવાદી કાર્યક્રમ અમલમાં છે. તેઓ પટાબાજી ખેલી શકે છે. તેઓ ચરણસિંહને મચક નહીં લાવવા પૂરો પ્રયત્ન કરશે.
પે. સંભવ છે કે, ત્યાં કેંગ્રેસ લાંબા સમય, કદાચ બીજી ચૂંટણી પ્રધાનમંડળની રચનામાં અગત્યના અને લોકસંપર્કવાળા સુધી સરકાર નિભાવી શકે. પરંતુ તે કેવી નીતિ અપનાવે છે તેને ખાતાંએ, જેવાં કે ગૃહ, મજર, કેળવણી વિગેરે સામ્યવાદીઓએ પર આધાર છે. રાખ્યા છે. તેઓ આ ખાતાઓ દ્વારા પોતાના પક્ષની સત્તા અને પંજાબમાં કાલીએની જીત થઈ. ભાગલા પછી કેમી વલણ લાગવગ તથા તેને કાર્યક્રમ અમલમાં લાવવા દરેક પ્રયત્ન કરશે. વધ્યાની એ નિશાની છે? ત્યાંની કેંગ્રેસના મતભેદેને લઈને તેની ૫. બંગાળમાં સામ્યવાદી કાર્યક્રમ દેખીતી રીતે લોકશાહી ધોરણે નિર્બળતા ઉઘાડી પડી. કેંગ્રેસે ત્યાં પહેલાં જ ભૂલ કરી હતી. અમલમાં મૂકવા તૈયાર થશે.
લધુમતીવાળી ગીલ સરકારને ઊભી કરી, ગાદીએ બેસાડી. હવે અકાલી આ ચૂંટણીનું બીજું પરિણામ રાજ્યો અને કેન્દ્ર વયેના સંબંધ - જનસંઘનું જૉડણ થયું છે. મુખ્યપ્રધાન ગુમાનસિંહ એક ધીર નંગ થશે. અને સંઘર્ષ પેદા થશે. આ સંબંધમાં પરિવર્તન આવશે. ૫. વ્યકત છે. એટલે ત્યાંનું તંત્ર ઠીક ચાલશે એવું લાગે છે. બંગાળને પગલે બીજા બિન - કેંગ્રેસી રાજ પણ વિશેષ સત્તા મદ્રાસમાં અન્નાદુરાઈનું અવસાન થયું. તેને પડઘા પક્ષમાં માગશે.
ઊંડો પડશે. અન્નાના અવસાન વેળા લે કેની તેમના પ્રત્યેની ઊંડી - બિહારમાં કેંગ્રેસને વચગાળાની ચૂંટણીમાં સ્પષ્ટ બહુમતી ન લાગણી જોવા મળી. તેમના જવા પછી દ્રામુક (ડી. એમ. કે.) નિર્બળ મળી, ૧૧૬ બેઠક મળી. બિહારમાં કેંગ્રેસે સત્તા મેળવવાની ઊતા- થશે. કરુણાનિધિ આમ તે કુશળ છે, પણ તેમણે હજી સજજનતાની વળ કરી એ સારું નથી કર્યું. પહેલાં વિરોધ પક્ષ તરીકે રહી હોત, છાપ પાડવાની છે. પટનાયક જેવા ખેલાડી માણસ છે. નાગરબધા પક્ષને થાકવા દઈને પછી કેંગ્રેસે સરકાર રચવી જોઈતી હતી. કઈલમાં કામરાજની જીત થઈ તેથી કેંગ્રેસને બળ મળ્યું. કામરાજ પણ સત્તાનું જબરું આકર્ષણ છે. કેંગ્રેસે ઉતાવળ કરી સરકાર રચી. ફરી કેંગ્રેસને સત્તાસ્થાને લાવવા મેદાને પડયા છે. એટલે તેઓ કેંગ્રેસને એવા પશે સાથે જોડાણ કરવું પડયું જેમની સાથે તે કદિયે ભાષાના પ્રશ્ન અંગે નમતું વલણ રાખવા કેન્દ્રને સમજાવી રહ્યા છે. કેન્દ્ર મેળ ન કરી શકે. તેમાં લાઈક–માઈડેડ (સરખા થેયવાળી) પાર્ટી રાજય સંબંધમાં પણ વધારે ઉદાર વલણ રાખવા તેમને આગ્રહ નથી. કેંગ્રેસે રામગઢના રાજાને સાથ લીધા. હરિહરસિંહ કેંગ્રેસ છે. વડા પ્રધાને આ પ્રશ્નની સમગ્ર વિચારણા માટે તૈયારી બતાવી છે. પક્ષના નેતા ચૂંટાયા. હરિહરસિહે પતે જ પક્ષાન્તર કર્યું છે. પ્રજામાં - મધ્યપ્રદેશમાં સંયુકતદળ સરકાર અંતે પડી ભાંગી. આ વિશ્વાસ કે પ્રતિભા પાડી શકે તેવું તેમનું વ્યકિતત્વ નથી. રામગઢના સરકારને ટકાવી રાખવા રાજમાતાએ તથા ગેવિંદનારાયણ સિહે, ઘણાં રાજા સંબંધે નિર્ણય લેવામાં કૉંગ્રેસના મોવડીઓ વચ્ચેની ફાટફ,ટ ફાંફાં માર્યા. રાજમાતાએ એમ જણાવ્યું કહેવાય છે કે “ડાક લાખ ઉઘાડી પડી. રામગઢના રાજાને પ્રધાન તરીકે લેવાની મંજૂરી તેણે રૂપિયા ખર્ચી હજી આ સરકારને ટકાવી શકતે, પણ હવે તે રમત આપી. કેંગ્રેસ પ્રમુખે આપી? તેઓ કહે છે કે તેમણે દિલ્હીમાં રમવા જેવી રહી નથી.”કેટલે ઊંડે સડો હશે? કેટલી ખટપટ હશે? હાજર હતા તેવા આગેવાનોને પૂછી લીધું હતું. તેમાંના કેટલાકે રસારણગઢના રાજા આવ્યા ને ગયા. ગેવિદનારાયણસિંહ કેંગ્રેસમાં પિતાના પરથી જવાબદારી કાઢી નાખવા પ્રયત્ન કર્યા. ખુદ વડા પાછા આવ્યા. ' સારણગઢના રાજાને પણ કેંગ્રસમાં પ્રધાન પણ આ બાબત મૌન રહ્યાં અને એવી છાપ ઊભી કરી
જોડાવાની તૈયારી બતાવી - જે મુખ્યપ્રધાન બનાવાય તે. નૈતિકકે એમને પૂછવામાં આવ્યું ન હતું અથવા તેમની સંમતિ ન હતી.
તાની હદ જ રહી નહીં. કોઈ પણ ભેગે સત્તા પર ટકી રહેવાના રામગઢના રાજા સામે સમસ્ત બિહારમાં વિરોધ છે. તેની સામે
પ્રયાસે થયાં. કમનસીબે હાઈકોર્ટનું જજમેન્ટ ટાણા સર જ મિજીને સુપ્રિમ કોર્ટે કડક ટીકા કરી છે. તેની આર્થિક અને સામાજિક
નડયું. પણ મિશ્રાજી તે ખેલાડી છે. તેમણે અગાઉ પણ રાજકીય નીતિએ કેંગ્રેસથી ઊલટી છે. તેણે સેંકડો કેસે કરી હજી જમીન- કારાવાસ ભેગવેલો છે. ફરી મોખરે આવવા દરેક પ્રયત્ન કરશે. નવા દારીને કબજો છોડયે નથી. એવા રામગઢના રાજાને પ્રધાનમંડળમાં
નેતાની ચૂંટણી પછી મધ્યપ્રદેશની સરકાર કેટલો વખત ટકશે એ કેમ લેવાયા? એમ કહેવાય છે કે રાજાની વાત કેંગ્રેસ કેન્દ્રીય પાર્લા
કહેવું મુશ્કેલ છે. કારણ કે મિશ્રાજી તેને કેટલે વખત ટકવા દે મેન્ટરી બોર્ડમાં આવી જ નહોતી. મતભેદ એટલે તીવ્ર થયો કે,
છે તે જ જોવાનું છે. જો સુપ્રીમ કોર્ટને ચૂકાદ તેમની તરફેણમાં એક તબકકે કેંગ્રેસ અધ્યક્ષે રાજીનામું આપવાની ધમકી આપી.
આવશે તે તેઓ ફરી મુખ્યપ્રધાનપદ માટે પણ પ્રયત્ન કરશે. બધાએ તેમને મનાવ્યા. શ્રી સુબ્રમણ્યમે રાજીનામું આપ્યું અને પાછું
જાણે કે તેઓ વંશવારસને હક્ક લઈને આવ્યા ન હોય! ઉત્તર પ્રદેશમાં ખેચ્યું. બૉર્ડે રામગઢના રાજાને પડતા મૂકવા હરિહરસિંહને આજ્ઞા
રાંદ્રભાણ ગુપ્ત જ મુખ્યપ્રધાન હય, મધ્યપ્રદેશમાં દ્વારકાપ્રસાદ આપી. સમાધાન કેવું કર્યું? રાજાને પડતા મૂકી તેના દીકરાને પ્રધાન
મિકા જ મુખ્ય પ્રધાન થઈ શકે-એવું કયાં સુધી ચાલશે? બનાવે તો વાંધો નથી. તેમ પણ હજી નથી બન્યું. હરિહરસિહ હજી મેં
- દિલહીના ચંદ્રશેખર પ્રકરણે કેંગ્રેસ પક્ષને પાયામાંથી હચમચાવી, રાજાને સમજાવવા સમય માગે છે. જે કાંઈ બન્યું તેથી કેંગ્રેસની
વરિષ્ઠ નેતાગણના પરસ્પરના વિશ્વાસ ઉઘડા પાડયા. મોરારજીભાઈ ' પ્રતિષ્ઠા ઘટી છે. બિહારમાં કેંગ્રેસ તંત્ર કેટલું ટકશે તે કહેવું મુશ્કેલ છે. તરફ કાદવ ઉડાવવામાં ઈન્દિરાજીના ટેકેદારોએ ભાગ લીધે,
ઉત્તર પ્રદેશમાં કેંગ્રેસને લગભગ બહુમતી મળી. ત્યાંના એવો આક્ષેપ થશે. તેની સામે શિસ્તભંગનું પગલું લેવા આગ્રહ કેંગ્રેસી નેતાઓએ હોલ તે પેતાના મતભેદે દૂર કર્યા હોય તેમ થશે. પક્ષની કારેબારી અને વર્કિંગ કમિટીમાં ઉગ્ર ચર્ચા થઈ. આ લાગે છે. ચંદ્રભાણ ગુપ્ત અને કમલાપતિ ત્રિપાઠી મુખ્યપ્રધાન અને વાત ઊભી તો કરી, પણ હવે સાપે છછુંદર ગળ્યા જેવું ઉપ - મુખ્ય પ્રધાન બન્યા. પણ આ મેળ કયાં સુધી ટકશે એ જોવાનું થયું છે. ચાંદ્રશેખરને પક્ષ કે દેશની કેટલી પડી છે તે જોવાનું દે.