________________
તા. ૧-૬-૧૪
પ્રબુદ્ધ જીવન
શાંતિથી વિચારીએ!
-
>> હેવાનિયતની હરીફાઈ ન હેય.
વચ્ચે લધુમતીઓનું રક્ષણ કરવા ઘણાઓએ પોતાની જિંદગી જોખમમાં આપણાં અખબારોમાં, અને ખાસ કરીને પૂર્વ ભારતનાં
3 6 ભારતમાં નાખી છે. આ બાબતમાં સંખ્યાની દ્રષ્ટિએ ભારત કરતાં પાકિસ્તાન
જરીક આગળ છે. ત્યાં ઓછામાં ઓછા ૩૦ મુસ્લિમ યુવાનોએ અખબારોમાં આપણે લગભગ દરરોજ પાકિસ્તાનમાં લઘુમતિઓ
પોતાના હિન્દુ પાડોશીઓને બચાવવા જતાં પોતાના જાન ગુમાવ્યો છે. પ્રત્યે કરવામાં આવેલ એક યા બીજા પ્રકારના ગેરવર્તાવના
અમને ખાતરી છે કે આપણા દેશવાસીઓ દ્વારા આચરવામાં અહેવાલો વાંચીએ છીએ. ત્યાંથી આવતા નિરાશ્રિતો એમના પર આવેલ રાક્ષસી કો અંગેની સાચી હકીકતે જો ભારતના લોકો 'ગુજરેલા સીતમોની જે વાતે સંભળાવે છે તે દર્દભર્યા વર્ણને સાથે જાણે તે એમનાં મન અને હૃદય તેની સામે જરૂર બળવો પોકારે ચમકાવવામાં આવે છે, જ્યારે પણ પાકિસ્તાનમાં કાંઈક તોફાને અને તેઓ પરિસ્થિતિને સુધારવા માટે પ્રયત્નશીલ બને. સત્ય
હકીકતે એમનાથી છૂપાવી રાખવાને કારણે તે આપણું રાષ્ટ્રીય થાય ત્યારે અખબારો સ્વાભાવિક રીતે જ પાકિસ્તાની સત્તાવાળાઓ
'મિથ્યાભિમાન નાહકનું સંતોષાયા કરે છે અને આ વ્યાધિ વધુ તરફથી આપવામાં આવેલ મરણ અને નુકશાનના આંકડાઓ
ને વધુ વણસતો જાય છે. પર વિશ્વાસ રાખવાને બદલે સ્વતંત્ર સાધનો પાસેથી અથવા
રમખાણોની શરૂઆત હંમેશાં પાકિસ્તાનમાં જ થઈ છે, તો પછી પોતાની અટકળો પરથી મેળવેલ ઊંચા આંકડાઓ જ
એવા ભ્રમમાંથી પણ લોકોને મુકત કરવા જોઈએ. ઘણી વાર રમપ્રસિદ્ધ કરે છે.
ખાણ પહેલાં ભારતમાં એ ફાટી નીકળ્યાં છે, અલીગઢ અને જબલ| નાનાં મોટાં કોમી રમખાણે ભારતમાં યે થયાં છે. તેને ભેગા
પુરનાં તોફાન એ આનાં ઉદાહરણ છે. બનેલાંનાં દુ:ખ ને વેદનાઓની તીવ્રતા ને વાસ્તવિકતા ત્યાંના
અમને લાગે છે કે શુભ દાનતવાળા લોકો જેમાં સત્તાકરતાં લગીરે ઓછી નથી, પરંતુ ભારતીય અખબારેમાં આ બધાં- વાળાને સુદ્ધાં સમાવેશ થાય છે–પણ ઘણી વાર કશા ઈરાદા માંથી ભાગ્યે જ કશું પ્રગટ થયું છે. આને કારણે આપણા મનમાં
વિનાયે મૂલ્યોની આ વિકૃત્તિઓ માટે કારણભૂત બને છે. રખેને
તેનાથી ગભરાટ ને તંગદિલીના વાતાવરણમાં વધારો થાય એવી એક ખોટું ચિત્ર ઊભું થયું છે કે આપણે તે બહુ જ સગુણી
આશંકાએ તેઓ તોફાને અંગેની સાચી હકીકતેની પ્રસિદ્ધિમાં ને સદાચારી લોકો છીએ અને આપણે કદિ અઘટિત કૃત્યો
સંયમ રાખવાની હિમાયત કરે છે. વળી પાકિસ્તાનમાં તેના કેવા તે કરીએ જ નહિ; પાકિસ્તાનમાં જ્યારે લધુમતી પર હદ બહા
પ્રત્યાઘાત પડે, એ અંગે પણ તેઓ ચિંતાતુર હોય છે. એમની નજર રના ભયંકર સીતમે ગુજારવામાં આવે ત્યારે કદાચ માનવસહજ
આખા જગત ઉપર પણ હોય છે અને દુનિયામાં ભારતનું નામ પુણ્યપ્રકોપ ને ઉશ્કેરાટને કારણે કયાંક છૂટાંછવાયાં છમકલાં થઈ
બદનામ થાય એની ય એમને ફીકર હોય છે. જાય એ જુદી વાત છે. આવી જ રીતે આપણે આપણા
, પરંતુ વહેવારમાં બને છે શું? આધુનિક જગતમાં કાયમને મનમાં પાકિસ્તાનીઓ વિશે પણ એક ચિત્ર ઊભું કર્યું છે કે તેઓ
માટે કશું યે છપાવી શકાતું નથી. જેમ પાકિસ્તાનની સરમુખત્યારસર્વ પ્રકારની માનવમર્યાદાએ ભૂલેલા ઠગ-લૂંટારાઓ ને ખૂની છે.
શાહીની દીવાલમાંથી એ સત્ય હકીકતે બહાર આવી જ જાય છે, મનનું આવું વલણ દેશમાંની આંતરિક શાંતિ માટે ખૂબ જ
તેમ ભારતમાંથી કે તે બહાર જાય જ છે. જેમ આપણે પાક. સત્તાખતરનાક છે અને પાકિસ્તાન સાથેના સમાધાન માટેના માર્ગમાં વાળાઓ દ્વારા અપાયેલા આંકડાઓ પર કદી વિશ્વાસ નથી મૂકતા મુખ્ય અવરોધરૂપ છે. તદુપરાંત, આને લીધે આપણી નૈતિક બુદ્ધિ
તેમ પાકિસ્તાની અખબારો પણ આપણા સત્તાવાર આંકડાઓને બુઠ્ઠી થાય છે અને માનવમૂલ્યોને આપણો આંક નીચે ઊતરે છે. તિરસ્કારીને પોતાના જ વધારેલા આંકડાઓ ચમકાવે છે. એટલે ભારતમાં પણ લઘુમતી પર એવાં સીતમે ગુજર્યા છે, જે બીજે એક માત્ર આપણા લોકોને જ અહીંના બનાવ અંગે સફળતાપૂર્વક કયાંયના જેટલાં જ પાશવી, શરમજનક અને અકલ્પનીય છે. પરંતુ
અંધારામાં રખાય છે, અને તેથી તેઓ રાષ્ટ્રીય સર્વોપરિતાના મિથ્યાઆ અંગે આપણે ત્યાં લોકોમાં કોઈ ખાસ ચિન્તા જોવા મળતી નથી,
ભિમાનમાં રાચતા રહે છે, અને બીજી બાજુ પાકિસ્તાનના બનાવોના કારણ કે તેઓ વાસ્તવિક હકીકતોથી બિલકુલ અજાણ છે. સ્ત્રીઓની,
સંભારભર્યા અહેવાલની પ્રસિદ્ધિ આજ સુધી કોઈથી રોકી શકાઈ અને તેમાં ગર્ભવતી સ્ત્રીઓની કતલ કરી નાખવામાં આવી
નથી, તેથી આ મિથ્યાભિમાન વધુ ને વધુ ફાલતું રહે છે. છે, નાનાં બાળકોને રહેંસી નાખવામાં આવ્યાં છે, જીવતાં બચ્ચાંએને આગમાં હોમી દેવામાં આવ્યાં છે, યુવાન સ્ત્રીઓ પર આમ
જ્યારે નેતાઓ અને જાહેર કાર્યકરો પરિસ્થિતિની ગંભીરતાની રણ અત્યાચાર ગુજારવામાં આવ્યા છે. આ અને આવાં બીજાં
વાત કરતા હોય છે ત્યારે તેના ખરા સ્વરૂપ વિષે બહુ ઓછા ખ્યાલ કન્ય કોઈ પણ વ્યકિતની માનવીય લાગણીઓને દુભવી મુકે એવાં
હોવાને કારણે લોકોને એમ થાય છે કે નેતાઓ રજનું ગજ કરી છે. એવી દલીલ થઈ શકે, અને ઘણા શિક્ષિતાએ એવી દલીલ કરી
રહ્યા છે. આને લીધે આપણા નેતાઓ તાકીદની જે લાગણી વ્યકત પણ છે કે આના કરતાં અનેકગણાં હેવાનિયત ભરેલાં ક પાકિ
કરે છે તેના પ્રત્યે સામાન્ય પ્રજાના મનમાં એક પ્રકારનું ઉપેક્ષાનું કસ્તાનમાં થયાં છે; અને એટલે અહીં આવાં થોડા બનાવ બને વલણ જન્મે છે અને તે વધતું રહે છે, તેથી ચોંકી ઊઠવાને કોઈ અર્થ નથી. એક બાજુની વાતેનાં એક
તેથી હવે આપણે આપણાં મિથ્યાભિમાન અને ઢોંગ ખંખેરી ધારાં નગારાં વગાડયાં કરવાથી ઉશ્કેરાઈને ઘણાંનાં મન કેવાં નૈતિક
નાખવાં જોઈએ અને એ હકીકતને સ્વીકાર કરી લેવા જોઇએ નાદારીમાં ખૂંપી જાય છે, તેનું આ એક આંખો ઉઘાડનારું ઉદાહરણ છે. કે સરહદ પારનાં આપણાં ભાંડુઓ કરતાં માણસ તરીકે આપણે
માનવીય અધ:પતનની માપણી માત્ર સ્થળ આંકડાઓ દ્વારા ન તે વધુ સારા છીએ ન વધુ ખરાબ છીએ. આપણાં દેશબંધુઓ જ ન કરી શકાય. એકઠા થયેલ રાજવીઓ જ્યારે નગ્ન દ્રૌપદીની દ્વારા આચરવામાં આવેલા કમકમા ઉપજાવે એવાં કન્ય વિષે આપણા હાંસી ઉડાવી રહ્યા હોય ત્યારે એક દ્રૌપદીની લાજ લૂંટાઈ રહી છે લોકો જાણે, પસ્તાવો કરે અને પરિસ્થિતિને સુધારવા માટે પ્રયત્નકે સે દ્રૌપદીની, તેના પરથી કાંઈ કૌરવ રાજસભાની અર્ધગતિને શીલ બને. આ સત્ય જેવું છે તેવું તેને સ્વીકારી લેવું, એ આપણા કયાસ ન કાઢી શકાય. પરંતુ તાજેતરમાં બિહાર-એરિસ્સામાં જે રાષ્ટ્રજીવનના નૈતિક પતને મજબૂત કરવા માટે તેમજ કોમવાદના બનાવો બન્યા છે તે જોતાં તે સંખ્યા અંગેની આ દલીલમાં પણ કેન્સરથી તેને મુકત કરવા માટે અનિવાર્ય છે. તેનાથી જગતને કોઈ વજુદ રહ્યું નથી. પૂર્વ પાકિસ્તાનના તોફાનમાં થયેલ મૃત્યુ આપણા પ્રત્યે આદર પણ વધશે જ, જગતને આમે ય ગમે તેમ વગેરેના સાચા આંકડા ભણવાનું આપણી પાસે કોઈ સાધન નથી, કરીને આ વાતની જાણ તો થતી જ હોય છે. વળી પાકિસ્તાનપણ અહીં બનેલ બનાયે કાંઈ ઓછા નથી.
માંના સારા ને ખરા માણસોના હાથ પણ આનાથી મજબૂત બનશે, . , તેમ છતાં ભારતની પ્રજાનું, હૃદય ભ્રષ્ટ થઈ ગયું છે, એમ કે જેમના પર સામી બાજુથી સમજણને પૂલ બાંધવા માટે આપણે અમે નથી માનતા. હકીકતની ગેરરજુઆતને કારણે એમનાં મૂલ્યોને
આધાર રાખવો પડશે. માપદંડ વિકૃત થઈ ગયો છે એટલું જ. અમે એમ પણ માનીએ
અપ્પા પટવર્ધન જયપ્રકાશ નારાયણ છીએ કે પાકિસ્તાનની પ્રજાની બાબતમાં યે આ જ હાલત છે. વળી, બેઉ દેશમાં તાજેતરમાં જે કતલ ને અત્યાચાર થયા તેમણે જેમ
નવકૃષ્ણ ચૌધરી મનમોહન ચૌધરી માનવસ્વભાવના વિકરાળ દાનવી પાસાને છતું કર્યું છે તેમ તેના
ચારુચંદ્ર ભંડારી ક્ષિતીશરાય ચૌધરી સર્વોત્તમ ગુણોને ય પ્રગટ કર્યા છે. મૃત્યુ ને વિનાશના ઓળાઓ,
આનંદશંકર ય માલતીદેવી ચૌધરી