Prabuddha Jivan 1963 Year 24 Ank 17 to 24 and Year 25 Ank 01 to 16

SR No.: 525948
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1963
Total Pages: 250
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 32 MB

Page 40

'
'
ર
'
': ', -
, '
, '
' '
૨૦૬
મબુ ૬ જીવન
તા. ૧૬-૨-૬૩
સપાટી જાળવી રહ્યા છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં તો ભાવના આંક : : : : બે અવલોકન નીચે જવા પામ્યો છે. જીવનની નાડ સમા અનાજની બાબતને 'આ વસ્તુ મુખ્યત: સ્પર્શે છે. જેમ કેદ્ર સરકાર જાગૃત છે તેમ ' પરિચયપુસ્તિકા–પ્રવૃત્તિ
આપણાં મહારાષ્ટ્ર રાજયમાં આ સમતલપણું જાળવી રાખવા . . (ગતાંકથી ચાલુ) રાજય સરકારના મવડીઓ અને વ્યાપારી આલમના પ્રતિનિધિ- '
આપણું મધ્યકાલીન પ્રજાજીવન સ્થિતિ પ્રધાન હતું એમ કહીએ * ઓ સૌ સાથે મળીને સતત પ્રયત્નશીલ રહ્યા છે. ૧૭૦ ચોરસ તે આજના આપા પ્રજાજીવન ગતિપ્રધાન છે એમ કહી શકીએ. માઈલમાં વિસ્તરેલા મુંબઈ શહેરમાં, કે જ્યાં અછત, સંગ્રહખારી કે , આનું એક પરિણામ એ આવ્યું છે કે પ્રજાની જિજ્ઞાસા ખૂલી છે, ભાવવધારોને ભય મોટા પ્રમાણમાં સેવા હતા અને જેમાં છાંટા ખુલી છે, એટલું જ નહિ પણ, “યુગતરસ્યા જંગકંઠની પેઠે વણછીપી જ આખાય. રાજયમાં ને દેશમાં ઉડવાની સંભાવના હતી, ત્યાં આજે
રહેતી નજરે આવે છે. પચ્ચીસ-ત્રીસ વર્ષ પહેલાંની પ્રકાશન પ્રવૃત્તિાની જથ્થાબંધ બજારના મંડળો સાથે છૂટક અનાજના દુકાન- સાથે આજની પ્રકાશને પ્રવૃત્તિની સરખામણી કરીએ તે આને દારોનું મહામંડળ, ધી ઈન્ડિયન ગ્રેન ડીલર્સ ફેડરેશન અને તેના હસ્તકની સહેજ ખ્યાલ આવે. નવલકથાઓ અને ટૂંકી વાર્તાઓ સ્વતંત્ર - ૭ સભ્ય સંસ્થાઓના ૭૦૦૦ જેટલા દુકાનદારો પણ સ્વેચ્છાએ , પ્રકાશન પામવા ઉપરાંત સામયિકોમાં પણ બહોળી સંખ્યામાં પ્રકા
અને પૂરી સાવધાનીપૂર્વક ભાવની સપાટી જાળવીને પરિ- શિત થાય છે. દૈનિક, સાપ્તાહિક, માસિક વગેરે સામાયિકોમાં સ્થિતિને પહોંચી વળવા સઘળા શકય પ્રયત્નો કરી રહ્યાં છે. સામાજિક, ધાર્મિક, રાજકારણીય, આંતરરાષ્ટ્રીય વિષયોનાં નિરૂપણ આમ છતાં વેપારી વર્ગની આટલી કોશિયથી જ આ પ્રશ્ન પૂરે- ઉપરાંત વૈજ્ઞાનિક, અર્થશાસ્ત્રીય અને સાહિત્યવિષયક લેખોની પૂરો હલ નથી થઈ જતું. જનતાએ પણ કંઈક કરવાનું હજી સંખ્યા જોતાં પ્રજાને આજે જીવનનાં દરેક ક્ષેત્ર વિશે જ્ઞાનપ્રાપ્તિની બાકી રહે છે. એટલે કે જેમ જમીનની એકેએક તસુ તેનું વ્યવસ્થિત કેવી ઝંખના જાગી છે. તે સમજી શકાય છે. આજના જમાન ખેડાણ માગે છે તેમ અનાજને એક એક દાણો તેને સદુપયોગ સાયન્ટીફિક ટેમ્પરવાળા-વૈજ્ઞાનિક મીજાજવાળો-છે. પ્રજાને વિજ્ઞાનના
માગે છે. વેપારીનું કર્તવ્ય જેમ અન્નની સંગ્રહખેરી અટકાવવાનું છે કે હરેક ક્ષેત્રમાં રસ પડે છેએમ સામયિકોમાં પૂછવામાં આવતા પ્રશ્નો કે " ભાવની સપાટી જાળવી રાખવાનું છે એ જ પ્રકારે આમજનતાનું ઉપરથી તારવી શકાય. પ્રજાની આ ઉત્કટ જિજ્ઞાસાને સંતોષવાની
કર્તવ્ય, જો ભયની લાગણી પ્રસરતી હોય છે, તે અટકાવવાનું, સંગ્રહ- પ્રવૃત્તિ ચેમેરા હાથ ધરવામાં આવે ત્યારે બહાળી પેદાશ થાય તેની ", ખેરીથી બચવાનું અને સૌથી વિશેષ અન્નના દાણેદાણાને દુર્ણય સાથે જ ગુણવત્તાનું ધોરણ નીચું જવાનો ભય ઊભું થાય. છે. થતો અટકાવવાનું છે. ગૃહલક્ષ્મીઓ પણ આ કાર્યમાં પિતાને પ્રજાની આ માનસિક ગતિને પ્રગતિનું સ્વરૂપ મળે એ આવશ્યક છે, [ . સુંદર ફાળો આપીને લાખ મણ અનાજ બચાવી શકે છે. તેને દિશા મળવી જોઈએ, માર્ગદર્શન પણ મળવું જોઈએ. પ્રજાની છે . અને આ પ્રશ્ન માત્ર અન્નની બાબતને જ નથી લાગુ વિચારશકિતને ઉત્તેજે, કેળવે, વિશ્વસનીય માહીતી પૂરી પાડે
પડત. વસ્તુમાત્રને દુર્વ્યય અટકાવવો એ આજની પરિસ્થિતિમાં અને સુરૂચિ અને વિવેકશક્તિને વિકાસ સાધવામાં સહાયભૂત આપણું મુખ્ય સૂત્ર હોવું જોઈએ—પછી તે રોજિંદા જરૂરિયાતની થાય એવી પ્રકાશનપ્રવૃત્તિ સર્વથા આવકારપાત્ર ગણાય. “પરિચય વસ્તુઓનો હોય, સમયને હાય, નાણાંને હોય કે શકિતને હોય. ટ્રસ્ટ” તરફથી યોજાયેલી “પરિચયપુસ્તિકા--પ્રવૃત્તિ” આ પ્રકારની
આજ અવસર આપણાં તમામ સાધને, તમામ શકિતઓ આવકારપાત્ર પ્રવૃત્તિ છે. આજ સુધીમાં આ સંસ્થાએ પ્રકાશિત કે " ક અને અપણો તમામ સમય દેશની આઝાદીના રક્ષણ કાજે સમર્પિત કરેલી પુસ્તિકાઓની સંખ્યા એકસેની આસપાસ પહોંચી છે.
કરી દેવાનું છે. પરિસ્થિતિ ગમે તેવી સર્જાય, તેના માટે પૂરેપૂરા અધિકત લેખકો દ્વારા જુદા જુદા વિષયો વિશે સંક્ષિપ્ત રૂપની માહીતી તૈયાર રહેવાનું છે... . . . .
આપવી એવી નેમ ટ્રસ્ટના સંચાલકોએ રાખી છે. વ્યવહારિક દષ્ટિએ આ સમય આપણને પુકારી રહ્યો છે કે (૧) જરૂર હોય તેટલું જ
એ ડહાપણભરી નેમ છે. બત્રીસ બત્રીસ પાનાની સુઘડ છપાઈ-- ખરીદો, (૨) વધુને વધુ નાણાંની બચત કરો, (૩) અફવાઓ ફેલાતી
વાળી આ પુસ્તિકાઓમાં નિરૂપાયેલા વિષયોનું વૈવિધ્ય પણ કેવું , , , અટકાવે, (૪). સમારંભેનું પ્રમાણ મર્યાદિત કરે, (૫) સેના છે! તેમાંના કેટલાંક શીર્ષકો આ પ્રમાણે છે: વર્તમાનપત્ર કેવી પરને મેહ ઓછો કરો, અને (૬) સંરક્ષણ નિધિમાં ફાળો આપ
રીતે તૈયાર થાય છે?, હૃદયની સંભાળ, લેકશાહી જ શા માટે, ઘરની વાનું ચાલુ રાખે.
જીવાત, વેવિશાળની સમસ્યા, સ્કૂટનિક અને રોકેટ, સુવાવડ પહેલાંની સમયના આ અવાજને ઝીલીને આપણે સૌ તૈયાર થઈએ
સંભાળ, જીવ ક્યાંથી આવ્યા?, ચામડીની સંભાળ, ટેલિવિન શું છે?,
ભાડુત અને માનમાલિક, અવકાશની યાત્રા નક્ષત્ર પરિચય, . એ જ છેલ્લે અભ્યર્થના! જય હિંદ !
ઉઘવાની કળા, બાળકો ક્યારે ગુના કરે છે?, સિંધી સાહિત્યમાં ખીમજી માડણ ભુજપુરી ડોકિયું, ભારતીય સંસ્કૃતિ શું છે?.દરેક પુસ્તિકામાં તે તે વિષયના નિષ્ણાત.
કે અભ્યાસી લેખકે સામાન્ય વાચક્વર્ગ સમજી શકે તેવી ભાષા આ ભિખારી ન બને, દુકાન ન બનાવે
અને શૈલીની ઍજના કરીને સંક્ષેપમાં વિષયનિરૂપણ કર્યું છે. આપણે બધા ભિખારી છીએ, કોઈનું ડું કામ કર્યું કે એક મુદ્દા તરફ લક્ષ દરવું આવશ્યક છે એમ લાગે છે. જેમ તેના બદલાની આશા રાખીએ છીએ. આપણે બધા દુકાનદારી.
ધર્મના ક્ષેત્રમાં દંતકથાઓ અને પુરાણકથ્થાના ઢગ સર્જાયા હતા
તેમ, વિજ્ઞાનના ક્ષેત્રમાં એવી પુરાણWા કે દંતકથાની વૃત્તિ પ્રવેશ કરીએ છીએ, સગુણોમાં દુકાનદારી, ધર્મમાં દુકાનદારી, અને ન પામે તે તરફ કાળજી રાખવી જોઈશે. “જીવ કયાંથી આવ્યા?” છે. 'પ્રેમમાં પણ આપણે દુકાનદારી કરીએ છીએ. દુકાનદારીમાં ખરીદી આ પ્રશ્ન કેવળ ભૌતિક વિજ્ઞાનનો છે એમ વૈજ્ઞાનિકો પણ નિશ્ચિત છે અને વેચાણ આવે છે, લેણદેણ હોય છે.
' રીતે આજે માનતા નથી. વૈજ્ઞાનિક દષ્ટિએ ઉત્ક્રાન્તિનું નિરૂપણ કરીને
જડ - નિજીવું તની રાસાયણિક પ્રક્રિયાથી ચેતનની ઉત્પત્તિ કશું માગો નહિ, કોઈ પ્રકારના બદલાની આશા ન કરશે.
થઈ છે એ વિધાન હજી . આજે ઉપપત્તિવાળું નથી; કલ્પનાને તમારે જે આપવાનું હોય તે આપી દે, પરંતુ બદલાની આશા એમાં અવકાશ ન હોવું જોઈએ. પરિચય પુસ્તિકાના સેટ રાખીને ભિખારી ન બને, દુકાન ન બનાવો !
દરેક કુટુંબમાં વસાવવા યોગ્ય છે એમ કહી શકાય. શકિત-દલ’માંથી ઉદ્ભૂત - સ્વામી વિવેકાનંદ સમાપ્ત . .
' . ' . ' ગૌરીપ્રસાદ . ઝાલા કા માલિક શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ; મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા, પ્રકાશન સ્થળઃ ૪૫-૭, ધનજીસ્ટ્રીટ, મુંબઇ, ૩.
. - આ મુદ્રણસ્થાનઃ ધી સ્ટેટ્સ પીપલ પ્રેસ, કોટ, મુંબઈ.
-
ક