________________
તા. ૧૬-૮-૨
પ્રબુદ્ધ જી વા
પુસ્તક પરિચય
કિલકિલાટ : લેખકો : શ્રી જગુભાઈ દાણી તથા શ્રી સોમાભાઈ પટેલ; પ્રકાશક: મેસર્સ એન. એમ. ત્રિપાઠીની કંપની, પ્રીન્સેસ સ્ટ્રીટ, મુંબઈ ૨. કિમત રૂ. ૧.
બાળકો પહેલી નજરે જ હાથમાં લઇને માણવા માંડે એવું આ પુસ્તક બાલસાહિત્યમાં સુંદર ઉમેરો કરે છે. એના બેઉ લેખકો બાલકેળવણીના પ્રખર અનુભવી છે. એમની કલમને સાથ મળ્યો છે એવા જ એક કેળવણીકાર શ્રી મધુભાઈ પટેલની પીંછીના. પરિણામે બાલ જગતની અનેક પ્રિય વસ્તુઓ, જેવી કે ઢીંગલી, ભમરડો, વાંદરો, ટામેટુ,છૂક ગાડી વિગેરે કલા ને કાવ્યના સુંદર સંયોજિત સ્વરુપે અહીં સ્થાન પામી છે. રમકડાં, પ્રાણીઓ, ફળો, શાકભાજી, ઘરની ચીજો, વાહનો વગેરેના આ સૃષ્ટિમાં સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. આવા વિસ્તૃત ફલકમાં ઉડ્ડયનપ્રિય બાળસ્વભાવના વ્હાલાં પંખીઓ કેમ સદંતર ભૂલી જવાયાં છે? તે એક પ્રશ્ન છે. તેમના તથા બાળકના વ્હાલાં સ્વજનો જેવાં કે મા, નાની વ્હેન, દાદા વિગેરેને અહીં સ્થાન મળ્યું હોત તો આ પુસ્તક સર્વસ્પર્શી થાત.
આ પુસ્તકની વિશેષતા એના પાને પાને આવતાં રંગર’ગી તેમ જ બાલગ્રાહ્ય ચિત્રા છે. એના ચિત્રો તેમ જ જોડકણાંનું આયોજન ખૂબ આકર્ષક, સરળ અને રમતિયાળ છે. પાને પાને ચાર પાંચ લીટી વાંચતાં બાળક આ ' પુસ્તક એક બેઠકે વાંચીને બાલ-સહજ પરિતૃપ્તિ પણ માણી શકે છે. આ જોડકણાથી બાળકના વિવિધસ્પર્શી જ્ઞાનવિકાસ થાય છે. જોડકણામાં પ્રાસરચના કાંક માળી પડી છે, પણ એની સહજ--રારળ શૈલીનાનાં ભૂલકાંઓને પણ ઘડીકમાં એ ગાતાં કરી દે છે. આવાં પુસ્તકોથી એમનો કિલકિલાટ વધે એ જ એની સાર્થકતા !
કલરવ : લેખિકા : શ્રી નિર્મળાવ્હેન દાણી, પ્રકાશક: વિજ્યા પ્રકાશન, ૫૩, બાણગંગા રોડ, વાલકેશ્વર, મુંબઇ ૬. કિંમત રૂ. ૧.
બાલહૃદયમાં પ્રવેશવાના સૌથી પહેલા હકક માતાને મળે છે, છતાં આપણે ત્યાં બહુ ઓછી માતાઓ બાલહ્રદયને ગાય છે કે એનાં ગીતા સર્જે છે. શ્રી નિર્મળાવ્હેન દાણી એ અભાવને દૂર કરવા એમના પ્રથમ સંગ્રહ ‘કલરવ' સાથે આવે છે તે આવકાર્ય છે. એમની પાસે બાલસહજ કલ્પનાઓ છે. અને તેને મૂર્તસ્વરૂપ આપતી ગીતરચનાની સમજ પણ છે. આથી એમનાં. ગીતા સુગેય બને છે. પ્રાસરચના સરળતાથી સચવાઇ હોવાથી એના પ્રાસાદ પણ વધે છે. અન્ય બાલગીતા માફક અહીં પણ બાળકોને પ્રિય એવાં પશુ, પંખી, (ચાંદ, તારા) અને ગતિશીલ ચીજો તથા વાહના આલેખાયાં છે. ‘ચાંદલિયા,’ ‘પતંગ' એનાં સારાં ઉદાહરણ છે. પરંતુ કવિયત્રી પાસે હજી નવા વિષયોના મૌલિક સ્પર્શની આશા અધૂરી રહે છે. તેઓ બાલ વિષયો લે છે, પરંતુ તેને આલેખતી ભાષા કયારેક ભારે થઇ જાય છે. જેમકે ‘આકાશી યજ્ઞ’ને હસતું રમતું બાળક કેટલું સમજે, કેટલું માણેએ પ્રશ્ન છે. તેજ રીતે બાળકને અહીં અપાતો ઉપદેશ પણ કયારેક એની ગેયતા અને કાવ્યમયતાને દાબી દે છે. ‘આનંદઘર’ માં નીતિમત્તાની કૃત્રિમતા અનુભવાય છે. બાળક તા કડવી ગાળી પણ ગળ્યા આવરણ (sugar coating ) સાથે હાય તા જ ગળી શકે ને? જો કે કવિયત્રીના ભાવી સંગ્રહોમાં આ આશા અસ્થાને નહીં જ બને એટલી અપેક્ષા ‘કલરવ’ જરૂર ઊભી કરે છે. ગીતા પરીખ
ભારત જૈન મહામંડળ દ્વારા આયેાજિત પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા
દર વર્ષની પેઠે આ વર્ષે પણ ભારત જૈન મહામંડળની મુંબઈ શાખા દ્રારા પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા સમવાર તા. ૨૭ ઓગષ્ટથી સોમવાર તા. ૩ જી સપ્ટેમ્બર સુધી આઠ દિવસ માટે સી. પી. ટેક ઉપર આવેલા હીરાબાગના વ્યાખ્યાન ખંડમાં યોજવામાં આવેલ છે. દરરોજ એક વકતાનું વ્યાખ્યાન રાખવામાં આવેલ છે. વ્યાખ્યાનનો સમય સવારના ૯ થી ૧૦-૩૦ છે. નકકી થયેલા . વ્યાખાતાઓમાં કેટલાક જાણીતા વિદ્રાનોનો સમાવેશ થાય છે.
સધના શુભેચ્છકોને
‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ના પ્રશંસાને પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા આવી રહી છે. એ પ્રસંગે સંઘના શુભેચ્છકોને તેમ જ પ્રબુદ્ધ જીવનના પ્રશંસકોને નીચે જણાવેલ અમારી વિનંતિ ધ્યાનમાં લેવા પ્રાર્થના છે. આજે ૩૪ વર્ષથી જૈન તેમ જ જૈનંતર સમાજની શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ અનેક રીતે સેવા બજાવી રહેલ છે. છેલ્લાં ૩૦ વર્ષથી સંઘ તરફથી પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા યોજાતી રહી છે અને તેના સ્વરૂપમાં જેમ વિકાસ થતો રહ્યો છે તેવી રીતે તેની લોકપ્રિયતામાં પણ સતત વૃદ્ધિ થતી રહી છે. છેલ્લાં ૨૪ વર્ષથી સંઘ તરફથી ‘પ્રબુદ્ધ જીવન' નામનું મુખપત્ર પ્રગટ થઈ રહ્યું છે. ગુજરાતી ભાષાના સામયિકોમાં પ્રબુદ્ધ જીવને અનોખી માત પાડી છે. સંઘ તરફથી શ્રી મણિલાલ માકમચંદ શાહ સાર્વજનિક વાંચનાલય તથા પુસ્તકાલય પણ આશરે ૨૪ વર્ષથી ચલાવવામાં આવે છે. આ વાચનાલય તથા પુસ્તકાલયનો આસપારા વસતા લોકો સારા પ્રમાણમાં લાભ લે છે. સંઘ તરફથી વૈદ્યકીય રાહત નાન જાત કે ધર્મના કશા પણ ભેદભાવ સિવાય જરૂર ધરાવતા ભાઈ બહેનોને આપવામાં આવે છે તેમ જ વૈદ્યકીય ઉપચારનાં સાધના પૂરાં પાડવામાં આવે છે. સંઘ તરફથી અવારનવાર વિશિષ્ટ કોટિની વ્યકિતઓના વ્યાખ્યાનો યોજવામાં આવે છે. તેમ જ પર્યટણા પણ ગાઠવવામાં આવે છે. આ બધી પ્રવૃત્તિઓને પહોંચી વળવા માટે દર વર્ષે સંઘને આશરે રૂા. ૧૦,૦૦ની અપેક્ષા રહે છે. સંઘના શુભેચ્છકો અને ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ના પ્રશંસકો દર વર્ષે પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા દરમિયાન સંધની આર્થિક જરૂરિયાતને પહોંચી વળવા માટે પોતાના ઉદાર હાથ લંબાવતા રહ્યા છે. આ વખતે પણ સંઘના ફાળામાં પોતાથી બને તેટલી રકમ ભરીને અમારા ફા. ૧૦,૦૦૦ના લક્ષ્યાંકને પૂરો કરી આપવા વિનંતિ છે. સહાયક ભાઈબહેને સંઘના સામાન્ય ફાળામાં અથવા તો સંઘની કોઈ પણ એક પ્રવૃત્તિને તારવીને તે ખાતે પાતાને યોગ્ય લાગે તેવી રીતે-રકમ ભરી શકે છે.
સંઘના જે સભ્યોએ હજુ સુધી પોતાનું વાર્ષિક લવાજમ રૂપિયા ભર્યું ન હોય તેમને પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા દર મિયાન ભરી દેવા વિનંતિ છે. પ્રબુદ્ધ જીવનની ઉપયોગીતા જેમના દિલમાં વસતી હોય. તેમને પ્રબુદ્ધ જીવનના નવા ગ્રાહકો મેળવી આપવા વિનંતી છે. ૪૫૪૭, ધનજી સ્ટ્રીટ, મુંબઈ, ૩
સચારો, આત્મહત્યા અને કાયદા જથ્થાબંધ યાંત્રિક ઉત્પાદન વિરુદ્ધ બેકારીનિવારણ
પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા ચીમનલાલ જેઠાલાલ શાહ મંત્રીઓ, મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ માટુંગા ખાતે ચેાજાયલી વ્યાખ્યાનમાળા
માટુંગા—શિવ વ્યાખ્યાનમાળા સમિતિના ઉપક્રમે આગામી પર્યુષણ પર્વને અનુલક્ષીને અમુલખ અમીચંદ હાઈસ્કૂલના સમતાબાઇ હાલમાં તા. ૨૬૮ ૬૨ રવિવારથી તા. ૦૯ ૬૨ સોમવાર સુધી એમ નવ દિવસની વ્યાખ્યાનમાળા યોજવામાં આવી છે, જેનો કાર્યક્રમ હવે પછી દૈનિક પત્રમાં પ્રગટ કરવામાં આવશે. આ વ્યાખ્યાનમાળાનું પ્રમુખસ્થાન શ્રી કેદારનાથજી લેશે. વિષયસૂચિ
શુદ્ ૩૧
આપણી અધાગિન
પ્રકીર્ણ નોંધ : ગુજરાત સરકાર સામે એક પ્રકારનું બહારવટું
યુરોપની કોમન માર્કેટ, યૂરોપની મઝીયારી બજાર—પૂરક નોંધ.
પરિચય
つの
9
પુસ્તક
પ પણ વ્યાખ્યાનમાળા
મનુભાઈ મહેતા
કેશવલાલ મ. શાહ
1;
ચીનુભાઈ ગી. શાહ દેસાઈ વાલજી ગોવિંદજી ૭૫
પરમાનદ
ગીતા પરીખ
心の
હર
92
www.face
મ