________________
A પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧-૨-પ૭
:
કોંગ્રેસ અનેક પક્ષેમાને એક પક્ષ હોત તે દેશની દૃષ્ટિએ ઘણી સારી સ્થિતિ જોગવી રહ્યા છે-આ બધું આજના ગ્રેસીઓને તેના ભાવીનું કોઈ વિશેષ મહત્ત્વ લેખાત નહિ. કમનસીબે સ્વાતંત્ર્યની શું અણજુગતું અને વિસંવાદી નથી લાગતું ? લડતના સૂત્રધાર બનીને સ્વાતંત્ર્યપ્રાપ્તિ બાદ સત્તાના શિખર ઉપર જે કાંગ્રેસીઓના વિશાળ દળને સચેત રીતે એવું ભાન કરાકોંગ્રેસ એલી ચીટકી બેઠી છે અને એ સત્તાશિખર ઉપરથી નીચે
વવામાં આવે કે ધારાસભામાં દાખલ થવામાં જ દેશની સેવાની પર્યાપ્તિ ઉતરવાની તે લેશમાત્ર ઈચ્છા દાખવતી નથી. અલબત્ત જેમને ચૂંટણીની નથી તે જ જુદા જુદા ક્ષેત્રમાં સક્રિય રચનાત્મક કાર્ય કરી રહેલા ટીકીટ મળી નથી તેમણે જે શોરબકોર મચાવી મૂક્યું છે તે એમ
સેવનું દળ જે જુના વખતની કોંગ્રેસને ગર્વ ધરાવવાનું કારણ હતું બતાવે છે કે કેસના પલટાયેલા સ્વરૂપને વળગી રહેવા અને તેને
તેમને પુનઃ સંગફ્રિત કરી શકાય અને તે દળને વિકસાવી શકાય. ટકાવી રાખવા માટે કાંઈ ઓછા માણસે આતુર નથી.
આજને નાના શહેર કે ગામડાને કેરોસી એમ ઘણી વખત માનતા નિર્દોષ નહિ એવા કેટલાય માણસની આજે જે કતલ ચાલી માલુમ પડે છે કે સ્થાનિક કલેકટર કે મામલતદારને હકમ કરમાવવાની રહી છે (એટલે કે આશા રાખીને બેઠેલા કેટલાય જુના જોગીઓ
સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરવામાં જ તેની ફરજને આરંભ તથા અન્ત આવે છે. તેમ જ નવા ઉમેદવારને ટીકીટ ન મળવાના કારણે નિરાશ બનવું
આ ગામડા ગામના ક્રોમવેલ ગામડાગામના હૈપડન બનવાને જીને ૫ડયું છે) તે ઉપરથી બળવાર કોગ્રેસીઓનું એક જુથ ઉભુ શિરસ્તા પાછા સ્વીકારે એમ આપણે ઈચછીએ. થવાને ભય ઉભા થયા છે. છાપાવાળાઓમાં કહેવત છે કે ગઈ કાલના નહેરૂ એટલે ભારત–આવી પરિભાષામાં વિચારનાર લોકોને નહેરૂએ સમાચાર જેવી બીજી કોઈ વસ્તુ વાસી નથી. એ મુજબ એ હકીકત વ્યાજબી રીતે ઠબકે આપ્યું છે અને નહેરવાદના પ્રચારમાં રહેલા પણ ખેદજનક છે કે અધિકારથી વંચિત બનેલી કે ધારાસભામાં જેને જખમ અને મુર્ખાઈને એગ્ય રીતે ધુતકારી કાઢી છે. આજે તેમની પુનઃ સ્થાન નથી મળ્યું તેવી રાજકારણી વ્યકિત જેવી બીજી કોઈ ભવ્ય પ્રતિભા અને અનુપમેય વ્યક્તિત્વ દેશ અને ગ્રેસ ઉભયને વસ્તુ વાસી નથી. આમ છતાં પણ આમ નિરાશ બનેલ ગૃહસ્થના સાંધનારી સીમેન્ટનું કાર્ય કરી રહેલ છે, પણ આખરે માનવી માત્ર કારણે કોગ્રેસે લેશ માત્ર ગભરાવા કે મુંઝાવાનું કારણ નથી. અધિકાર મઢ્યું છે. અને મહા અમાત્ય દર્શાવે છે તેમ, એક માત્ર સ્થાયી પાછળ દોડતી રાજકારણી વ્યક્તિ કરતાં ટોપી પાછળ દોડતી વ્યકિત સીમેન્ટ તે ભારતની પ્રજાનું કાર્ય, શક્તિ, શુભનિષ્ટા તથા પ્રમાણિઓછી હાસ્યાસ્પદ લાગે છે.
કતામાં જ રહેલી છે. જુની કોગ્રેસમાં ખાદી પ્રવેશ–સાધન હતું. આજે ખાદી વધતા
૧૯૪૮ ના જાન્યુઆરી માસની ૨૭ મી તારીખે ગાંધીજીએ લખ્યું સમાજવાદી બડબડાટ કરવાની કેળવેલી ટેવ એવા ઘણુ લેકે માટે કોંગ્રેસમાં
હતું તે મુજબ “ગઈ કાલે કોંગ્રેસ ખુદાઈ ખીદમતગાર’ હતી. હવે પ્રવેશદ્વાર બન્યું છે, જેમાં ગઈ કાલ સુધી માકર્સ હોલીવુડની ત્રિપુ
પછી પણ કાંગ્રેસ પિતા પ્રત્યે તેમ દુનિયા પ્રત્યે ઘોષણા કરે કે તે ટિમાંનું એક છે એમ માનતા હતા. આજે અવાડીને સદેશ કેટલાકના
માત્ર ઈશ્વરની દાસ છે જરા પણ વધારે નહિ કે જરા પણ ઓછું
નહિ-કેવળ ખુદાઈ ખીદમતગાર છે.” - મેઢા ઉપર ખાદીના સંદેશ એટલે જ સહેલાઈથી રમત થઈ ગયો છે.
પરમાનંદ દેશમાં કોગ્રેસ અસાધારણ પ્રભુત્વ ધરાવતા પક્ષ હેઈને-કેટલાકના મતે
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધ દેશમાં કેસ એક માત્ર પક્ષ હોઇને–તેની રચના અને સ્વરૂપમાં જે કાંઈ વિકૃતિ કે વિકળતા આવે તેની દેશ ઉપર ગંભીર અસર પડ્યાં
સામાન્ય વાર્ષિક સભા. 'વિના ન જ રહે. આવી આજની પરિસ્થિતિ દેશ માટે જોખમરૂપ લાગે છે. કેટલાએક કાંગ્રેસ ચોઇસ ઢાળાના રૂપને પામે પક્ષ
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘની સામાન્ય વાર્ષિક સભા Monolythic Partyબની ગયેલ છે એ આરોપ મૂકે છે. તા. ૮-૨-૫૭ શુક્રવારના રોજ સંઘના કાર્યાલયમાં વસ્તુતઃ કોંગ્રેસ પક્ષ, આજે જે રીતે કામ કરી રહેલ છે તે જોતાં, (૪૫/૪૭, ધનજી સ્ટ્રીટ, મુંબઈ, ૩.) સાંજના ૫-૩૦ વાગ્યે અનેક ચિત્રવિચિત્ર તત્ત્વોના શંભુમેળા જેવો બની ગયો છે અને આ
મળશે, જ્યારે નીચે મુજબ કામકાજ હાથ ધરવામાં આવશે. બધાંને જોડી રાખનાર-સાંકળી લેનાર–એક જ વ્યક્તિ નહેરૂ મધ્ય- (૧) કાર્યવાહક સમિતિએ સંઘના બંધારણમાં સૂચવેલા બિન્દુના સ્થાને છે. નહેરૂ નીચે તેની ધૂપપૂજા કરતા કેટલાક પુરોહિતે કેટલાક સુધારાઓ મંજુરી માટે રજુ કરવામાં આવશે. છે, તે પાછળ તેમના કેટલાક ઉપાસકે છે અને તે પાછળ કેટલે દૂર આ સુધારાઓ આ અંકમાં અન્યત્ર આપવામાં નહેરૂની દૂર દૂરથી આરાધના કરતું એક મેટું છે. આ હકીકત આવ્યા છે. ભારત દેશ આખામાં સૂચક રીતે પ્રતિબિંબિત થઈ રહી છે.
(૨) ગત વર્ષને વૃત્તાન્ત તથા ઍડિટ થયેલ હિસાબ આગામી ચૂંટણીઓમાં કેગ્રેસને વિજય મળશે એ ચેક્સ છે.
મંજુરી માટે રજુ કરવામાં આવશે. પણ માત્ર ચૂંટણીઓ જીતવી એ પૂરતું નથી. આપણા દેશમાં જે (૩) નવા વર્ષનું અંદાજપત્ર મંજુરી માટે રજુ કરવામાં સાચી લોકશાહીને અમલ થાય તે જરૂરી હોય તે કોંગ્રેસે પહેલાં તે
આવશે. પિતાના ઘરની સાફસુફી કરવી જોઈએ. કારણ કે આ સાફસુફીમાંથી જ (૪) નવા વર્ષ માટે સંઘના અધિકારીઓ (૧) પ્રમુખ, આખા દેશની સાફસુફીની હીલચાલ ઉભી થઈ શકશે. ઘણાને માટે (૨) ઉપ-પ્રમુખ, (૩) બે મંત્રીઓ, (૪) કષાધ્યક્ષ, તે ચૂંટણી જીતવી એ જ કેવળ એક ધ્યેય બની બેઠું છે. આમ તથા કાર્યવાહક સમિતિ માટે ૧૫ સભ્યોની ચૂંટણી હોવાથી જ માણસે ટીકીટ મેળવવા પાછળ દોડાદોડી કરી રહ્યા છે. કરવામાં આવશે. સેવા કરવાની જુના વખતમાં જે ધગશ હતી અને જેને ગાંધીવાદી
(૫) ઍડિટરની નિમણુક કરવામાં આવશે. પાસપોર્ટની પ્રતિષ્ઠા હતી તેનું સ્થાન રાજ્ય ચલાવવાની–શાસન જમા- સંઘના સર્વે સભ્યોને આ સભામાં વખતસર હાજર વવાની-તાલાવેલીએ લીધું છે. સત્તાના ઉંચા સ્થાને ઉપરથી કોંગ્રેસના
રહેવા વિનંતિ છે. પુરોહિતે દર અઠવાડીએ અને પખવાડીએ પિતાના દેશબંધુઓને
આપના કરકસર અને સંકેચપૂર્વક રહેવાને ઉપદેશ આપ્યા કરે છે જ્યારે,
પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા સ્પષ્ટપણે કહેવામાં આવે તે, સત્તાસ્થાન ઉપર બેઠેલામાંના ઘણા ખરા
શાન્તિલાલ દેવજી નંદુ આજથી દશ વર્ષ પહેલાં તેમની જે સ્થિતિ હતી તે કરતાં, તેમને
મંત્રીએ. જે પગારે અને ભથ્થાંઓ મળે છે તે ધ્યાનમાં લેતાં આર્થિક દ્રષ્ટિએ