________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧૫-૧-૫૭
,
-
--
-
ગનિકેતનવાળા બ્રહ્મચારી વ્યાસદેવજી સ્વભાવે ઓછાબેલા, થતું હશે કે આ પણ કોઈ મહાત્માઓ હશે. એક વખત અમારે શાંત અને વ્યવહારકુશળ છે. ખાસ પ્રચાર કરતા નથી. મૂળ પંજાબી આગળ ગૌમુખ જવાને વિચાર છે એમ જણાવ્યું ત્યારે તેમણે કહ્યું. છે. નાનપણમાં એક મિત્રની સાથે તેઓ ઘેરથી જતા રહેવા માંગતા “જોવાને અંત નથી. એટલે કે ખાલી જોવા માટે એવી રીતે શક્તિને હતા ત્યારે તેમના ઘરમાંથી તે સામે ઘણે વિરોધ હતો અને તેમને વ્યય કરવા કરતાં અહીં એક જગાએ શાંતિથી વધુ રહેવું તે લાભજાપ્ત રાખવામાં આવતું હતું. એક વખત જતા રહ્યા ત્યારે તેમને દાયી છે. તેમની સાથે એક પહાડી બાઈ શિષ્યા તરીકે રહે છે. તેમનું બાળીને પાછા લાવ્યા હતા. બીજી વખત ગયા ત્યારે તેમણે લખી નામ બ્રહ્મચારી ભગવસ્વરૂપ છે અને ભગવા વસ્ત્ર પહેરે છે. તે પણ જણાવ્યું કે કાં તો હું મરી ગયો છું એમ માની લે અથવા તે રાજી
વિધાન છે અને સારું જ્ઞાન ધરાવે છે, ખુશીથી ધર્મની સેવા માટે મારું તમે અર્પણ કર્યું છે એમ માની
બીજા એક રામાનંદ છેટે અવધૂત પણ દિગંબર છે અને
સારું જ્ઞાન ધરાવે છે. શીતકાળમાં પણ ત્યાં જ રહે છે અને લે. ત્યારપછી આજ સુધી તેમને કઈ મળ્યું નથી. એક વખત
પ્રખર ત્યાગી છે. તેઓ પગપાળા કાશ્મીર ગયા હતા ત્યારે રસ્તામાં ઘણી મુશ્કેલી પડી
ગંગોત્તરીના આવા વિરલ વાતાવરણમાં અમે ૧૩ દિવસ રહ્યા.. હતી, તેઓ બારામુલ્લામાં પોતાના કોઇ એક સંન્યાસીમિત્ર સાથે
ઉત્તરકાશીથી નીકળ્યા ત્યારથી એ અલૌકિક પ્રદેશના પગપાળા પ્રવાસની
ઉત્તરકાશીથી નીકળ્યા ત્યારથી એ અલોકિક પટેલના ૧ શીખ ગુરૂજારામાં રહ્યા ત્યારે ત્યાંના કર્મચારીએ તે બે મિત્રોને પુરૂષના અમારા ઉપર થયેલી અસર અવર્ણનીય છે! વેશમાં સ્ત્રીઓ છે એમ માનતા હતા. એક વખત પહેલગામ નજીક ક્ષણે ક્ષણે ચક્રવતામુપૈતિ તવ દ મળચતાણા: આ પ્રદેશમાં નદીમાં સ્નાન કરતાં તેમને એક મહાત્મા મળી ગયા હતા તેમની સાથે પણ તેવું જ છે ! શું શું છે અને કેટલું છે તે જોતાં જોતાં એક દૂર પહાડ ઉપર એક ગુફામાં તેઓ રહ્યા હતા. તેઓ સંસ્કૃતમાં વાત એકથી ભૂલી જવાય તેવી નવીનતા અને રમણીયતાને અહિં સતત કરતા હતા અને કેટલીક સિદ્ધિઓ ધરાવતા હતા. થડે સમય કડક અનુભવ થાય છે જેને લીધે આપણી મનસૃષ્ટિ ચાલુ કક્ષામાંથી ઉઠંડીને, નિયમપૂર્વક તેમને ત્યાં રાખીને તથા ઉપદેશ આપીને તેઓ ગાયત્રીનું પુર- કોઈ નવીન જ ઉંચી અદ્દભુત કક્ષામાં પ્રવેશ કરતી હોય એમ લાગે છે.
શ્રરણ કરાવતા હતા. એક દિવસ ઉપદેશ આપીને તેઓ અચાનક અદશ્ય ઈચ્છો કે ન ઈચ્છે પણ ત્યાંના ભવ્ય ઉત્તુંગ ગિરિશિખરે, ભગવતી " થઈ ગયા ત્યારપછી દેખાયા નથી. ત્યાંથી તેઓ ફરતા ફરતા ઋષિકેશ ભાગીરથીને પુનિત પ્રવાહ અને તેને સહંનાદ, સજીવ એકાંત, નિરવ આવ્યા ત્યારે કોઈ સાધુએ તેમને ગગોત્તરી તરફ હરરસીલથી થોડે દૂર શાંતિ, ગહનતા, વિશાળતા અને આધ્યાત્મિક સ્પદને–નવું જ-કદી પહાડમાં ગુફામાં રહેતા એક સિદ્ધ મહાત્મા પાસે જવા સૂચના કરી. તે ન જોયેલું–ને અનુભવેલું જગત ઉત્પન્ન કરે છે, અને વ્યક્તિ પિતાનું ઉપરથી તેઓ એકલા હરસીલ ગયા અને બળતાં ખેળતાં તે મહાત્મા હમેશનું વ્યક્તિત્વ ભૂલી, નવીન સૃષ્ટિમાં–નવીન સંવેદનમાં–નવીન " પાસે પહોંચ્યા. તે એક સિદ્ધ પુરૂષ હતા. તેમણે તેમની પરીક્ષા કરી આરાધનામાં પરોવાઈ જાય છે, અને કલ્પનામાં પણ ન હોય તેવા, અને લાયકાત જોઈ તેમને ધ્યાન ધરવા જણાવ્યું. ધ્યાનમાં તેઓ એટલા જીવનના ગૂઢ એકાંતમાં ઉડ-ઉડે-અતિ ઉડે ઉતરી જાય છે, અને તે ઊંડા ઉતરી ગયા કે સ્થળ, સૂક્ષ્મ અને કારણ એમ ત્રણ શરીર તથા ઊંડાણના અનુભવોમાં, તેને કદીયે ન અનુભવેલા જીવનનું ઉચ્ચતર અન્નમય, પ્રાણમય, મનોમય, વિજ્ઞાનમય અને આનંદમય એમ પાંચ સોપાન મળી જાય છે. કે એક્સરની માફક અને જાણે પુરતક વાંચતાં હોય તેમ સ્પષ્ટ આવું છે એ ગંગોત્તરીનું દર્શન! ત્યાં દેવનાં મંદિરે નથી, અલગ અલગ તેમને દેખાયાં. તે અનુભવ આજ સુધી તેમને કાયમ
પરંતુ સમગ્ર અસ્તિત્વ જ એક ભવ્ય મંદિર બની રહે છે. ભગવતી
ભાગીરથીના પ્રવાહને અવિરત ધ્વનિ નાદાનુસંધાન કરાવે છે ! પ્રકૃતિનાં - ચાલુ રહ્યો છે. તે મહાત્મા તરફથી તેમને રાજયની ધ્યાનમાર્ગની
વારંવાર બદલાતાં દા નવસર્જનની ભવ્ય પરાકાષ્ટા દાખવે છે એ શક્તિ પ્રાપ્ત થઈ અને પછી તે મહાત્મા અદૃશ્ય થયા તે આજસુધી
સમયે ત્યાં નથી રહેતું જગત, નથી પાછળ મૂકેલા જગતના પ્રવાહો દેખાયા નથી. આ શક્તિથી તેઓ બીજા સાધકોના પ્રાણ ઉપર પણ
કે તેના પ્રત્યાઘાત ! ફક્ત એક જ ભાન સતત જાગૃત રહે છે અને કાબુ ધરાવી શકે છે અને ધ્યાનમાર્ગમાં એકાગ્રતા કરાવી આગળ પ્રગતિ
તે છે આ પરમ ભવ્યતા અને ઉન્નતતા સાથેની એકતાનતા! તે જ કરાવી શકે છે. ૭ વર્ષથી તેઓ દર વર્ષે ૧૫ મી નવેમ્બરથી ૧૫ મી
યાત્રિકની ભાવનાને પુષ્ટિ આપે છે! કદી નહિ ચાલેલાને વિના થાકે માર્ચ સુધી ચાર માસ ઋષિકેશ સ્વર્ગાશ્રમમાં સાધકને આસન, પ્રાણા- ચલાવે છે કદી નહિ વિચારેલાં નવાં સ્વરૂપનું દર્શન કરાવે છે! યામ, ધ્યાન વગેરેનો અભ્યાસ કરાવે છે અને હજુ બીજાં ૫ વષે, અને માનવી, માનવી ટી, દેવરૂપે, દેવનું યજન કરતે હોય, તેવી હરદ્વારને મોટો કુંભમેળે આવતા સુધી તે પ્રમાણે ચાલુ રાખશે. ધન્યતા અનુભવે છે !
સમાસ ત્યાર પછી રાજયોગ સંબંધી તેમને જે કાંઈ વિશેષ જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું “પંચવટી', એલીસ બ્રીજ,
હર્ષદલાલ શોધન છે તે છપાવી પ્રસિદ્ધ કરશે અને દરમિયાન કોઈ અધિકારી વ્યકિત અમદાવાદ ૬ મળી જશે તે પિતા પાસે જે કાંઈ શકિત મેળવેલી છે, તે તેને આપશે દાદા ધર્માધિકારીનાં વ્યાખ્યાન અને શીખવશે એમ તેઓ કહેતા હતા. તેમણે ગંગોત્તરીમાં અને
આગામી ફેબ્રુઆરી માસની બીજી તારીખથી નવમી તારીખ સુધી ઉત્તરકાશીમાં બે સારા મેટા પેગનિકેતન આશ્રમ સ્થાપ્યાં છે. ગંગે- દાદા ધર્માધિકારીનાં વ્યાખ્યાને ગોઠવવામાં આવ્યા છે. દાદા ધર્માધિકારી ત્તરીમાં બાબા કાળીકળીવાળાનું અન્નક્ષેત્ર બે માસ ચાલીને બંધ ભૂદાન પ્રવૃત્તિના એક પ્રમુખ સંચાલક છે અને એક મૌલિક વિચારક થાય છે ત્યાર પછી બીજા ત્રણ માસ સુધી તેઓ તેમનું પિતાનું
છે. આજની આપણી અનેક સમસ્યાઓ વિષે તેઓ સ્વતંત્ર અને માહીતી
મર્મસ્પર્શી દૃષ્ટિ ધરાવે છે. તેમના વ્યાખ્યાનનાં સ્થળ-સમયને લગતી અન્નક્ષેત્ર ચલાવે છે.
હવે પછીના પ્રબુધ્ધ જીવનમાં તેમ જ મુંબઈના અન્ય દૈનિક પત્રોમાં સ્વામી કૃષ્ણાશ્રમ અવધૂત દિગંબર અને મૌની છે. તેઓ ત્યાંના
પ્રસિધ્ધ કરવામાં આવશે. જિજ્ઞાસુ ભાઈ બહેનેએ આ વ્યાખ્યાનને ' જાણીતા એક શ્રેષ્ઠ મહાત્મા ગણાય છે. આશરે ૩૫ વર્ષ અગાઉ લાભ લેવાનું ચૂકવું નહિ. બનારસ હિંદુ યુનિવર્સિટીના ઉદ્ઘાટન માટે પંડિત મદનમોહન માલ- વડોદરા ખાતે ૫. સુખલાલજીનાં ગવાયેલાં વ્યાખ્યાન વિયાજી તેમને ખાસ પસંદ કરીને એલાવી લઈ ગયા હતા. ત્યાંથી સીધા
વડોદરા યુનિવર્સિટી તરફથી ભારતીય દર્શન ઉ૫ર ૫. સુખલાલજી તેઓ ગંગોત્તરી તરફ ગયા ત્યારના હેજી ત્યાં જ છે. તેઓ અમને મન આગામી ફેબ્રુઆરી માસ દરમિયાન પાંચ વ્યાખ્યાન આપનાર છે. આ
અવિય તરીકે ઓળખાવતા હતા. તેમની પાસે જઈ અમે અવાર- વ્યાખ્યાનમાળા ફેબ્રુઆરી માસની ૨૦ મી તારીખથી શરૂ થનાર છે. નવાર બેસતા ત્યારે તેમના દર્શનાર્થે આવતા યાત્રિકા તેમની સાથે અમને આ વ્યાખ્યાનેના પુરસ્કારરૂપે વડાદરા યુનિવર્સિટી તરફથી રૂા. ૫૦૦૦ પણ પગે લાગતા તેથી અમને નવાઈ લાગતી. તેમના મનમાં એમ ની રકમ પંડિતજીને આપવામાં આવનાર છે.
મુંબઈ જૈન યુવક સંધ માટે મુક પ્રકાશક શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા, ૪૫-૪૭ ધનજી સ્ટ્રીટ, મુંબઈ, ૩.
મુદ્રણસ્થાન : કચ્છી વીશા ઓશવાલ પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, મજીદ બંદર રોડ, મુંબઈ &, ટે. નં. ૩૪૬૨૮,
.
: