________________
છે. ..
૧૬.
.. પ્રબુદ્ધ જૈન
તા૧-૧-૧ર
કોંગ્રેસના નેતા ઉમેદવાર આજે પ્રસની
ને ચઢાવે ઉપરથી અમૃતફળ ઉગી સૌરાષ્ટ્ર પ્રધાનમંડળમાંથી
છે કે પોતાને ઉમેદવાર તરીકે પસંદ કરવામાં નહિ આવે તે પણ, પછી વિષે અજાણુતાં પણું અઘટિત ઉગાર ન કાઢે, સામળદાસ, પક્ષ અને " પતે અન્ય પક્ષ તરફથી ઉભે નહિ રહે-અને આમ છતાં પણ કોંગ્રેસ પક્ષકાર વચ્ચે અભેદ સેવે અને બંનેને એક જ ખાંડણીયે ખાંડે:
તેની ઉમેદવારી સ્વીકારી ન હોય એટલે પછી કાંગ્રેસ વિરોધી ગાંધીજી એટલે સત્ય વિષે અસાધારણું ફાળજી, સામળદાસનું રાજકારણ 'પક્ષના ઉમેદવાર તરીકે તેઓ બહાર પડ્યા હોય, આવા બેવકા એટલે સત્યની આહુતિ; ગાંધીજી એટલે પ્રતિપક્ષિ વિષે પ્રેમભાવ. ઉમેદવાર વિર્ષે શું કહેવું કે ર્વિચારવું તે સમજાતું નથી. સામળદાસને મન પ્રતિપક્ષી એટલે નરાધમ-નિકૃષ્ટકેટિને આદમી–આમ આ જ ઉમેદવારને જે કોંગ્રેસે પસંદ કર્યો હોત તો તે ઉમેદવાર “એક જ કુટુંબના બે સ્વજને વચ્ચે સભ્યતાનું, સંસ્કૃતિનું, વાણીકોગ્રેસના બે મેઢે વખાણ કરતે હેત. અને એવી પસંદગી પ્રાપ્ત ન સંયમનું ઉત્તર દક્ષિણું જેટલું અન્નર જોઈને ભારે વિસ્મય થાય છે. થવાના કારણે એ જ ઉમેદવાર આજે કોગ્રેસની ધરાઈ ધરાઈને વિધિનિર્માણની, આ તે કેવી ગહનતા ? એક જ વૃક્ષની એક ડાળ નિન્દા કરે છે. અને પોતે સ્વીકારેલા નવા પક્ષને આસમાને ચઢાવે ઉપરથી અમૃતફળ ઉતરે છે અને બીજી ડાળ ઉપર વિષફળ પાકે છે ? . છે.. આવી રીતે વચનને : ભંગ કરીને પિતાની કારર્કિદી શરૂ ' શ્રી. સામળદાસ ગાંધી સૌરાષ્ટ્ર પ્રધાનમંડળમાંથી છુટા થયા ... " કરનાર ઉમેદવાર પોતાના મતદારોનું કઈ યોગ્યતા ઉપર ધારી- બાદ તેમના તંત્રીપણા નીચે પ્રગટ થતા “વદેમાતરમ” માં હિંદી
સભામાં પ્રતિનિધિત્વ કરનાર છે અને પિતે સ્વીકારેલી નવા પક્ષની સરકાર સામે અને વિશેષ કરીને સૌરાષ્ટ્ર સરકાર સામે એક સરખે. પણું. કઈ , નિષ્ઠાથી સેવા કરનાર છે ? આની પાછળ યેન કેન ઝેરી પ્રચાર ચાલી રહી છે. અને હિંદી સરકાર, મુંબઈ સરકાર કે, પ્રકારેણ પિતાની જાતને આગળ વધારવી અને અધિકારસ્થાન
સૌરાષ્ટ્ર સરકાર-જવાહરલાલ, મેસરજી દેસાઈ કે ઉછરંગરાય ઢેબર– પ્રાપ્ત કરવું એ સિવાય બીજી કોઈ વૃતિ દેખાતી નથી. આ કીરસે છે,
છે કેાઇની પણ નાની સરખી વાત કાને અથડાણી કે તેને કેમ વિકૃત, સૌરાષ્ટ્રમાં શ્રી કૃષ્ણલાલ શ્રીધરાણી છે. કોંગ્રેસે, તેની અરજી. * નકારી છે અને કિરપલાણીજીના પ્રજાપક્ષના ઉમેદવાર તરીકે પાર્લામેન્ટના,
સ્વરૂપ આપવું તેવી જાતને અમલ થઈ રહ્યું છે, પણ ચૂંટણીદિન સભ્યત્વ માટે તેઓ સૌરાષ્ટ્રમાં શ્રી. બળવત્તરાય. મહેતા અને શ્રી.
આ પ્રયાર અંગે સૌરાષ્ટ્રમાં જઈને તે તેમણે જે વાગધારા ચલાવવા ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ સામે એમ બે ઠેકાણે ઉભા રહ્યા છે, અને
માંડી છે તેમાં તે તેમણે સંયમની અને સૌજન્યની બધી માઝા શ્રી. સામળદાસ ગાંધીના સાથીદાર તરીકે સૌરાષ્ટ્રમાં સ્થળે સ્થળે ફરી
નેવે મૂકી છે અને વિષમય વાણીનું જાણે કે નવું શાસ્ત્ર રચાઈ રહ્યા છે અને કોંગ્રેસને વખોડી રહ્યા છે. ભાઈશ્રી કૃષ્ણલાલને આપણે
જ રહ્યું હોય એવી ભાષા તેમના મોઢામાંથી અખલિતપણે વહી રહી છે પૂછી શકીએ છીએ કે તમે એ કાંગ્રેસપક્ષ, તરકથી પાર્લામેન્ટના છે. જે વ્યકિત જવાહરલાલથી માંડીને ઢેબરભાઈ, રસિકલાલ પરીખ . . ઉમેદવાર તરીકે નીમાવાની અરજી કરી ત્યાં સુધી આ દેશમાં કોંગ્રેસ સુધી એટલું જ નહિ પણ પિતાના માર્ગમાં આડે આવતા કોઈ પણ
. એક જ એવી સંસ્થા છે કે જે અંખા દેશનું શાસન ચલાવવાને નાને સરખે કાર્યકર-સૌ કોઈને હાકોટાના હાડા વડે નિર્દયપણે ટીપી , , યોગ્ય છે એમ તમે માનતા હતા, એટલું જ નહિ પણ હજી થોડા શકે છે, છુંદી શકે છે એ શ્રી સામળદાસ ગાંધી એટલે ધૃષ્ટતાની પરાકાષ્ટા
સમય પહેલાં તમે સૌરાષ્ટ્ર સરકારની સિદ્ધિઓને વર્ણવી અને વખાણી આથી અન્ય પ્રકારે તેમને વર્ણવી શકાય તેમ છે જ નહિ. વાણીને, જાય છે, પણું હતી અને તમારી અરજી નકારવામાં અાવી એટલા વખતમાં જ અરાજકતામાં તેમને ભાગ્યે જ કોઈ વટાવી શકશે. ' Ni એવું તે શું બની ગયું છે જેને લીધે તમારા મતે કોગ્રેસે તદન ચૂંટણી આવશે અને જશે, કઈ ચૂંટાશે કોઈ નહિ ચૂંટાય, પણ ", નાલાયક સંસ્થા બની ગઈ અને સૌરાષ્ટ્ર સરકાર એટલે આજની. તેમણે જે પ્રકારને ઝેરી પ્રચાર શરૂ કર્યો છે તેના આધાત. પ્રત્યાઘાત આ ટેબર સરકાર જડમૂળથી ઉખેડી નાંખવા લાયક બની ગઇ? જે પ્રજામાનસ ઉપર પેદા થયા જ કરશે અને સૌરાષ્ટ્રમાં કે હિંદમાં વિભાગમાં તેઓ ઉભા રહ્યા છે. તે વિભાગના મતદાર શ્રી, કુણાલાલ આપણને જે સ્થિર' અને સ્વસ્થ રાજકીય વાતાવરણ અને સુદઢ શ્રીધરાણીને આ કાયાપલટને યથાસ્વરૂપે સમજે અને પછી યોગ્ય રાજ્યશાસન જોઈએ છીએ તે પ્રાપ્ત કરવા સામે આડે રસ્તે દોરવાયેલી લાગે તેને મત આપે.. * :
પ્રજા અનેક પ્રકારના અન્તરાયો અને ઉલ્કાપાતે ઉભા કરતી રહેશે, એ પણ ગાંધી અને આ પણ ગાંધી! .
પરમાત્મા હજુ પણ તેમને સન્મતિ આપે એ જ પ્રાર્થના ! . • ' મહાત્મા ગાંધીજીએ પિતાના અપ્રતિમ જીવન દ્વારા આપણને ડો. આંબેડકરનાં વિભ્રામક વિધાન : અનેક બોધપાઠ આયા છે, પણ તેમાંથી સૌથી મહત્વનો બોધપાઠ , દલિત વર્ગ ફીડરેશનના પ્રમુખ છે. આંબેડકરે કેસવિરોધી છેતેમણે આચરી બતાવેલા વાણીસંયમનો છે. તેમની પહેલાના જમાને મેં શરૂ કર્યા પછી પ્રચારપ્રવચનમાં એક પછી એક એવાં E' શબ્દપ્રચુર લખાણોનો અને ગર્જનાપૂર્ણ ભાષાનો. તે અને અત્ય...! વિચિત્ર અને પાયામાંથી ખાટાં વિધાને કરવા માંડ્યા છે કે તે
કિતયોગ એ લેખન–પ્રવચનનું એક સ્વાભાવિક ભૂષણ' મનાતું હતું. સાંભળીને સામાન્ય જનતા તે આશ્ચર્ય અનુભવે છે એટલું જ નહિ દિ " ગાંધીજી આપણી વચ્ચે આવ્યા અને વિચારનિરૂપણની એક નવી જ પણ તેમની સાથે જોડાણ પામેલા સમાજવાદી પક્ષના નેતાઓ પણ ક, શૈલે તેમણે શરૂ કરી. જે કાંઈ કહેવાનું હોય તે સાદી સીધી અને એની સાથે આપણે કયાં. આવી ભરાણી એવી, બેચેની જરૂર અનુસટ રીતે અને એમ છતાં પણ અત્યન્ત સૌમ્ય ભાષામાં કહેવ'' ભવતા હશે જ. કારણ કે સમાજવાદની રચ કાંગ્રેસના કેવળ તેમાં કદિ સત્યનો લેપ ન હોય કે વ્યકિતગત કેશ એરવેર ન હોય. ખંડન ઉપર ઉભી નથી થઈ, પણ તેની પાસે ચોકકસ વિચારસરણી સ્વ પક્ષ વિષે અત્યુકિત ન હોય કે, પર પક્ષ વિષે હીન ઊંકિત ન હોય છે અને તે મુજબ, રાષ્ટ્રનું ભાલી, નિમણુંક કરવા માંગે છે. આ આ અખી, શૈલિએ ગુજરાતી ભાષાના લેખન ઉપર, તેમ જે વ્યા- “ વિચારસરણી અને કાર્યક્રમ આજના સંગમાં વ્યવહારૂ છે કે
ખ્યાન પધ્ધતિ ઉપર ભારે મહત્વની અસર પાડી અને શિક્ષિત" પ્રજાને કેમ એ આખે જુદે જ પ્રશ્ન છે. . . વિવાનિ પણને સૌમ્યતા અને સત્યપરાયણતાનું અદ્દભુત ઘડતર આપ્યું. કોગ્રેસે દલિત અને ખાસ કરીને હરિજન માટે કશું જ આ એ જ કુંટુબના કુટુંબીજન, એ ગાંધી કુળના સન્તાન શ્રી. સામળદાસ કર્યું નથી એ આક્ષેપનું પિષ્ટપેષણ તે ડે. આંબેડકર ચાલુ કર્યા જ છે. ગાંધી વિચારનિરૂપણની બાબતમાં ગાંધીજીથી કેવળ વિપરીત દીશા કરે છે. પણ સાથે સાથે કોંગ્રેસે મુસલમાન પ્રત્યે સંવાળ વર્તાવ છે. આજે ઉત્તરોત્તર નવાં સીમાચિહને સર કરી રહ્યા છે, જે ભારે રાખે છે એમ પણું એક ઠેકાણે”. જણાવીને હિંદુ જનતામાં પ્રેસ
આશ્ચર્યજનક તેમ જ દુઃખદ છે. ગાંધીજી એટલે શબ્દોની કરકસર, સામે બેઢીલી ઉભી કરવાને તેમણે પ્રયત્ન કર્યો છે. વળી સાંભળનાર સામળદાસ એટલે શબ્દોની બેફામ ઉડાઉગીરી; ગાંધીજી એટલે અપૂર્વ સમુદાય બદલાય. એમ. બેસવાની ચાલ બદલતાં પણ તેમને શરમ કે વાણીસંયમ, સામળદાસ એટલે અશ્રુતપુર્વ વાણીદ, ગાંધીજી સંકોચ નથી થતો. મુરલીમ મતદારો સમક્ષ બેસવાનું આવ્યું ત્યારે - હંમેશા પક્ષ અને પક્ષકાર વચ્ચે ભેદ કરે અને પક્ષને કટ્ટર વિરે તેમણે દળી એમ જણાવ્યું કે મુસ્લીમ લધુમત.એના પિતે ભાડે કરવા છતાં પક્ષકારનું અને પણ અહિત ના ચિન્ત તેમ જ તેન - હિતચિન્તક છે અને મુસલખનેના હિતને ખરે છેહ દેનાર તે
*
કર્યું નથી એ આક્ષેપ છે. ખાસ કરીને હરિજને માર
છે, પણ સાથે સાથે જ ડા. આંબેડકર ચાલ
આ ગાંધીજીથી કેવળ વિપરીત જ દુઃખદ છે. ગાંધી રહ્યા છે, જે ભારે