Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1950 Year 11 Ank 17 to 24 and Year 12 Ank 01 to 16

SR No.: 525935
Original Sutra Author: N/A
Author: Manilal Mokamchand Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1950
Total Pages: 204
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 22 MB

Page 196

તા. ૧૫-૧૨–૫૦
--
--
તે અમારે ત્યાં પણ આગળપાછળ છે, સમજ્યા?” બીજા ગૃહસ્થ પહેલાથી ઊતરે તેવા નહતા.
‘મારા સવા લાખ!” એક નગરના શેઠે ઊભા થઈ મુનિવરને વંદન કરી પિતાની ઉદારતાની અવધિ બતાવી.
“ નગરશેઠને જય'ના પોકારને દવની ઊઠયે : વાતાવરણ હળવું બન્યું.
ઉપરાઉપરી રકમ બેલાવા લાગી. લખનાર ગૃહસ્થના અક્ષરો પણ ઠરડાવા લાગ્યા. કેટલી ઝડપથી તે લખે? આરસનાં બે સુંદર મંદિર કલામય રીતે તૈયાર થાય એટલી રકમ એકત્ર થઈ ગઈ. મુનિવરને, મુનસમુદાયને, આગંતુકોને, ભકતજનોને, શ્રદ્ધાળુઓને, પ્રેક્ષકોને સૌ કોઈને સંતોષ થયે, સૌના દિલ પ્રસન્નતા અનુભવી રહ્યાં.
સૂર્ય' પણ જનતાની આ પ્રસન્નતા નિહાળવા વધુ ને વધુ ઊંચે આવવા લાગે છે પણ પિતાની નજર બહાર ન રહી
જાય એ માટે વધુ ઊંચે ને ઊંચે કાણુ દિલચેરી કરી રહ્યું છે. એ પણ ઝીણવટથી નિહાળવા..
મુનિવર ઊભા થયા ભકતજનોને અને દાનવીરોને ધન્યવાદ આપવા, હજુ શરૂઆત કરે ત્યાં સામે–બરાબર નજર સામે ગરબડ મચી રહેલી દેખાઈ. મુનિવરે ત્યાં નજર નાખી. એક ગામડિયો અંદર—સભા વીંધીને પોતાની પાસે આવવા કોશિશ કરી રહ્યો હતે; પાછળ ઊભા રહેલા પ્રેક્ષકો તેને વારતા હતા. ગામડિયે માનતે નહતા. તેને કોઇને સાંભળવા નહતા. તેની પાસે અત્યારે કાન નહતા; એકલું હૃદય જ હતું; ભક્તિ હતી. તેની ચર્મચક્ષુ સામે મુનિવર સિવાય બીજી કોઈ વ્યકિત નહતી.
“અરે, ભાઈ, મને ગરીબ માણસને જવા દે તે માટી મહેરબાની !' ગામડિયે ઉતાવળે બેસી રહ્યો હતે. .
ત્યાં શું કરવું છે?' એક પ્રેક્ષકે ગામડિયાને હાથ ખેંચે. “આંહીં ઊભા રહીને જ જેને!” બીજાએ સર પુરાવ્યું.
“ ભાઈ, બહુ દૂરથી આવું છું. રાતભરની મજલ કાપી થાક પાક મહાપરાણે અહીં પહોંચે છું.' ગામડિયાએ પિતાની ગ્રામ ભાષામાં હકીકત કહી. ' “ એ જાણે સમજયા, પણ અહીં ઊભા રહે ને!' પ્રેક્ષકે તેને અટકાવતા કહ્યું.
“મારે મુનિવર પાસે પહોંચવું છે, જિર્ણોદ્ધારમાં મારે થોડી રકમ ભેટ આપવી છે.” ગામડિયાએ ઉતાવળથી રસ્તો કરતાં કહ્યું.
જે નહિ તે મેટ દાતા !' કોઈ હસ્યું.
અરે જાણે મોટો લક્ષાધિપતિ” અવાજ આવ્યા. - “ કરેડાધિપતિ ” પાછળનાએ મશ્કરી કરી.
મંદિર જ બંધાવી આપને.' મશકરીને છેડે નહે.
ગામડિયાને હાસ્ય જોવાની કે કટાક્ષો સાંભળવાની દરકાર નહોતી. સારી રાત દડમજલ કરીને, ધાયું નહોતું છતાં, સમયસર તે તીર્થસ્થળે પહોંચ્યો હતો. મેદની વિખરાવાને થોડી જ વાર હતી, તે પહેલાં તે પહેએ હતું ઃ તીર્થની બીજી જ દિશાએ આવેલ પિતાને ઘેર જવાને બદલે તે અહીં આવ્યા હતા. પિતાનાં બૈરીછોકરાં ઘેર રાહ જોતાં હશે; ફિકર કરતા હશે કે હજુ કેમ ન આવ્યા. તેની ચિંતા તે વિસરી ગયો હતો. ગામડે ગામડે રખડીરવડી પોતે જે રકમ તે દિવસે કમાયે હતું, તેમાંથી ઘર માટે ખરીદાનાર દાણપાણીને તેને
ખ્યાલ નહોતે. છેલ્લા અઢાર કલાકથી તેને એક જ રટણ હતીઃ તીર્થસ્થળઃ મંદિરને જિર્ણોદ્ધાર અને તેમાં પિતાને યથાશક્તિ ફાળે.
કોઈ પણ સારા માણસને વિનંતીથી માર્ગ ન મળે ત્યાં આ ગામડિયા માટે રસ્તા મકળે થયે. આખે શરીરે ધૂળધૂળ : કપડાં મેલાં અને કેટલેક સ્થળે કાટલાં : દાઢી પણ વધી ગયેલી અને ખભે ધીને ખાલી ગાવે. વખત છે પિતાનાં દૂધ જેવાં કપડાંને ડાઘ પડશે એ બીકે સૌ સભાજને પિતાની જાતને સંકોરવા લાગ્યું,
ટીખળભરી નજરે તેની તરફ જોવા લાગ્યું, અને આજે આપ બેઠેલાઓ વચ્ચે કેડી પડતી ગઈ.
ગામડિયે મુનિવર સમક્ષ છેક પહોંચી, ગાડવાને પિતાને પગ પાસે મૂકી, વંદન કર્યું. એકત્ર થયેલ ભાવિકજને મનમાં ને મનમાં હસતા રહ્યા. મુનિવરથી પણ ગંભીર ન રહી શકાયું. તેઓ ગામડિયા સામે એકીટશે જોઈ જ રહ્યા.
ગામડિયાએ અંગરખાના એક છેડાથી કપાળેથી અને મેં , પરથી પરસે લુ. અંગરખાના બાજુના ખીસામાંથી લૂગડાની નાનકડી કોથળી કાઢી ગાડવો ગબડવા જતો હતો તેને પગ વતી ઠીક કર્યો, અને કોથળીમાંથી બધું પરચૂરણ કાઢી બીજા હાથમાં લીધું; ગણ્યું ન ગમ્યું; મુનિવર સામે ફરીને કહ્યું: “ગુરૂદેવ, મંદિરના જિર્ણોદ્ધારમાં મારી ગરીબની આટલી ભેટ !” અને ફળો લખતા ગૃહસ્થની પાસે તે પરચૂરણ તેણે ધરી દીધું. તે મુનિવર ગામડિયા ગૃહસ્થની સામે ધ્યાનપૂર્વક જોઈ રહ્યા, ચક્ષુ ઢાળી દીધા, અંતર તરફ વળ્યા અને વિચારે ચડયા ઃ
ગરીબ ગામડિય! મજાર કહે તે ચાલે. બાર બાર કલાકના પરિશ્રમ પછી રાજીને રળનારે –સાકરટલે પામનારે! ધખધખતા છેમમાં કે કડકડતી ઠંડીમાં–રજને તેને એક જ કાર્યક્રમ : એક દિવસ ચૂકે તો બીજા દિવસની પહેલા જ ટંકની ઉપાધિ! એ પિતાની એક દિવસની કાળી મજૂરીની રકમ હસતે મુખે જિર્ણોદ્ધારના ફળામાં અપે છે ! અહીં લાખના દાન કરનારા દાનેશ્વરીઓ છે; હજારોનાં દાન કરનારાને તે નથી; પણ એમાં પરિશ્રમનો પૈસે કેટલે ? સચ્ચાઈની રકમ કેટલી? જાતમહેનતે ઊભી કરાયેલી રકમ કેટલી ? લાખ આપનાર મળશે; હજારેના તૂટા નહિ પડે; પણ જાતમહેનતે પેદા કરેલી બદામનું પણ સ્વાર્પણ કરનાર કેટલા? આટલી નાની રકમમાં મંદિરની ઈમારતમાં આરસનું અડધું ચેલું પણ નથી ખડકાવાનું, -
પરંતુ પિતાની ટૂંકી મૂડીને સમાપવામાં કેટલી ઉદાત્ત ભાવના - રહેલી છે ? આ દાન તે સર્વશ્રેષ્ઠ દાન છે; તેની પાછળ ભેચ્છા
વરીની ભાવના છે. | મુનિવરે ફરી ગામડિયા સામે જોયું. સમા ઉપર નજર નાખી , બાજુના મંદિરના ધ્વજ પર નજર ઠેરવી : આકાશ સામે મીટ માંડીઃ અંતર તરફ વળ્યા અને યાદી લખનાર ગૃહસ્થને નજીક બેલાવી કંઈક વાત કરી લીધી.
ફાળામાં રકમ નોંધાવનાર આ છેલ્લા સદગૃહસ્થને નિહાળવા સૂર્ય હજુ વધુ ઊંચે ચડતે હતે-હજુ વધુ ઊંચે ને ઊંચે.
મોડું થયું હતું. મુનિવરે મૌનથી સોને આભાર માન્ય. યાદી લખનાર ગૃહસ્થ, કેઇની રકમ લખવામાં ભૂલ નથી થઈ નાં, એ સારૂ યાદી વાંચવી શરૂ કરી. દાતાઓએ, પિતાની રકમ બરાબર છે નાં, એ સાંભળવા કાન સરવા કર્યા; શ્રોતાઓએ, કયા દાતાએ દિલચોરી કરી છે એ જાણવા એકચિત્ત થયું".
સવા લાખનું દાન કરનાર ગૃહસ્થ સળવળ્યાં. પિતે વધુમાં વધુ રકમ આપી, દાન કરનારાઓમાં સૌની આંગળ હતા. તેમના અંગમરેડમાંય અભિમાન વસ્યું હતું. સૌ પહેલાં પિતાનું નામ સાંભળવા તે ટટાર થયા. લાખ, પચાસ હજાર, પચીસ હજાર વગેરે રકમ લખાવનારા પણ સ્વસ્થ થયા.
પણ સૌના આશ્ચર્ય વચ્ચે સૌથી પહેલું નામ સંભળાયું શ્રમજીવીનું–ધીને વેપાર કરી રોજી રળનાર ગામડિયાનું–પિતાના પરસેવને પિસેપેસ ફાળામાં આપનાર ગૃહસ્થનું; પછી હતી સવા લાખ, અને હજારેની હારમાળા.
શ્રમજીવીના નામના ઉચ્ચારણ સાથે તીથૅસ્થળનાં અનેક મંદિરોમાંના એકમાં ભકતજનની પ્રાર્થનાને સૂર સંભળાયા; ઘંટનાદને મધૂર અવાજ શરૂ થયે; અને મંદિરમાંની નેબત ગડગડી રહી.
ધીરજલાલ ધનજીભાઈ શાહ