________________
વિલાયતી રાજ
I
1-૪-૪
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધની આજ સુધીની કારકીર્દીનું આ ; ' સપર્ક સભાઓ . એક નાનું સરખું સિંદ્વાવલોકન છે આ ઉપરથી માલુમ પડશે કે - '-' આ ઉપરાન્ત જ્યારે જ્યારે મુંબઈ શહેરની કે બહારની કેઈઝ છે. સંધ આજ સુધીમાં ઉત્તરોત્તર સંગીન વિકાસ પામતો રહ્યો છે અને તે પણ વિશિષ્ટ વ્યક્તિના સંપર્કને લાભ મળવા સંભવ હોય ત્યારે છે ' સથે જન સમાજને અનેકવિધ સેવાઓ આપી છે અને સાથે ત્યારે તેમને સંધના કાર્યાલયમાં બોલાવવાની અને કાર્યવાહક સમિ-દક્ષ . સાથે સામાન્ય જનસેવાની પણ તેણે ઉપેક્ષા કરી નથી. સંઘ એક ., તિના સભ્યો તેમજ અન્ય મિત્રોને તેમની સાથે વિચાર વિનિમય થાય ડી
કોમી સંસ્થા હોવા છતાં રાષ્ટ્રની આઝાદીની સાધનાને કેન્દ્રસ્થાને એવા પ્રસંગે ગોઠવવાની પરંપરા ગતવર્ષમાં પણ સારા પ્રમાણમાં છે.' રાખીને સંઘે પિતાની સર્વપ્રવૃત્તિઓનું સંજન અને સંચાલન ચાલુ રહી છે. ગત વર્ષના પ્રારંભમાં શ્રી હંસાબહેન મહેતાને આજ કર્યું છે. અન્ય કમી સંસ્થાઓ સાથે સરખાવતાં શ્રી મુંબઈ જૈન હેતુથી તા. ૪-૧૧-૪૪નાં રોજ નિમંત્રણ આપવામાં આવ્યું યુવક સંઘની આ એક અત્યન્ત ગૌરવપ્રદ વિશેષતા છે.
હતું અને તેમની સાથે બીજા અનેક પ્રશ્નો સાથે આપણું બહેન: નિ છે. આજે સંધના સભ્યોની સંખ્યા ૩૩૪ ની છે જેમાં ૨૮૫ સ્વાશ્રયી અને સ્વાધીન કિંમ' બને, દરેક વ્યવસાયનાં દ્વાર તેમના માટે ભાઇઓ છે અને ૪૮ છે. પ્રબુધ્ધ જન સંધના સભ્યને '. પણ કેમ ખુલે, તથા સ્ત્રી પુરૂષ વચ્ચે વાસ્તવિક સમાનતાની શી , તે હકકથી મળે છે પણ તે. ઉપરાંત ૫૮૫ હંક સંખ્યા છે. આ રીતે સ્થાપના થાય એ પ્રશ્ન ઉપર બહુ રસભરી ચર્ચા થઈ હતી. સિંખ્યા પણ પ્રબુદ્ધ જૈનની વધતી જતી લોકપ્રિયતા સૂચવે છે.
તા. ૧૫-૧૧-૪૪ ના રોજ બહુ થોડા સમય પહેલાં કારા' . . સ્નેહ સંમેલને .
વાસ મુક્ત થયેલા શ્રી નાનાભાઈ ભટ્ટ પણ સંધના નિમંત્રણને માનવી : ગતવર્ષમાં બે સ્નેહ સંમેલન યોજવામાં આવ્યા હતા. એક ' આપીને સંધના કાર્યાલયમાં આવ્યા હતા અને પિતાના જેલવાસના તા. ૨૮-૧-૪૫ ના રોજ શ્રી મણિલાલ મેકમચંદ શાહના નિમંત્રણથી કેટલાક અનુભવે સાથે કાઠિયાવાડની કેટલીક સમસ્યાઓ અને તેના ઘાટકોપર ખાતે શ્રી વ્રજલાલ ધરમચંદ મેધાણીના નિવાસ સ્થાન અનુસંધાનમાં ગામડાઓના પ્રશ્નો વિષે તેમણે બહુ વિગતવાર ચર્ચામાં છે ઉપર યોજવામાં આવ્યું હતું. જે વખતે સંધના સભ્ય ઉપરાંત કરી હતી. આ અન્ય ભાઈ બહેનને નિમંત્રણું આપવામાં આવ્યું હતું. આ પ્રસંગે ' તારીખ ૨૪-૪-૪૫ ના રોજ દિગંબર સમાજના કેટલાક કારણો સંધની પાસેથી જૈન સમાજ શી શી આશા રાખે છે અને સંધની આગેવાની કાર્યકર્તાઓ અને વિદ્વાન પંડિતેના સંપર્ક અણધાર્યો
કેટલી કાર્ય શક્યતા છે તે ઉપર બહુ સારી ચર્ચા થઈ હતી. . . . લાભ સાંપડ્યો તે.. દિગંબર સમાજનાં અગ્રગણ્ય આગેવાન શ્રી. બી. ... - બીજા, નેહ સંમેલન જ્યારે મુંબઈ ખાતે અખિલ હિંદ શ્રેયસ પ્રસાદજી; છે. હીરાલાલ, શ્રી નાથુરામ પ્રેમી, 3. જગત
મહાસભા સમિતિની સપ્ટેમ્બર માસની ૨૧, ૨૨, ૨૩ તારીખના દીશચંદ્ર જૈન, ડે. એ એન. ઉપાધ્યાય, શ્રી. નારાયણુ પ્રસાદ જેનો * રાજી બેઠક ભરવામાં આવેલી ત્યારે મુંબઈ બહારથી આવેલા કેટલાક વગેરે ગ્રહ સંધના નિમંત્રણને માનું આપીને પધાર્યા હતા. અને - જન આગેવાન કાર્યકર્તાઓને લાભ મળે અને પરસ્પર સંપર્કે ' તેમનું પંડિત સુખલાલજીના પ્રમુખસ્થાને સ્વાગત કરવામાં આવ્યું છે
સધાય તે હેતુથી મુંબઈ જત યુવક સંધ તરફથી શ્રી. મઢાવીર જૈન હતું. આ પ્રસંગે જૈન સમાજના વિવિધ પ્રશ્નો બહુજ વિસ્તારથી - વિદ્યાલયની વ્યાખ્યાનશાળામાં ભરવામાં આવ્યું હતું. આ પ્રસંગે ચર્ચાયા હતા અને જૈન સમાજનું એકીકરણ શી રીતે થાય તે - મુંબઈ શહેરનાં કેટલાક જૈન આગેવાનો ઉપરાંત શ્રેણીવર્ય શ્રેયાંસ- વિષે બહુ ઉપયોગી અને માર્ગદર્શક વિચાર વિનિમય થયો હતો. ' પ્રસાદજી, આસાવાળા શ્રી અચલસિંહજી, પુનાવાળા શ્રી પિપટલાલ', ' , ગયા મે માસમાં કપાળ જ્ઞાતિનાં બહુ જાણીતા* * કાર્ય કરે છે ' રામચંદ: શાહ, અમદાવાદવાળા શ્રી છોટાલાલ ત્રી&મલાલ પારેખ, શ્રી ખુશાલદાસ કુરજી પારેખ સંધના કાર્યાલયમાં આવ્યા હતા. ' ખોવર ગુરૂકુળના નિયામક શ્રી ધીરજલાલ તુરખી, ” દીલ્હીના " અને પિતાની કાર્યપદ્ધતિની અને સાથે સાથે પિતાના આ છે - જેન્દ્રકુમાર જૈન, લાહોરવાળા બહેન શ્રી લેખવતી જૈન વગેરે ભાઈ સુધીના જીવનની ટુંકી રૂપરેખા તેમણે રજુ કરી હતી. માત્ર - બહેનોએ હાજરી આપી હતી. અને આ પ્રસંગે જૈન સમાજમાં સેવાભાવથી અને નિઃસ્વાર્થ વૃત્તિથી કામ કરનાર સમાજ સેવક તરીકે
એકતા કેમ સ્થપાય. અને ફીરકા ભેદ કેમ ધટે તે વિષે બહુ સુંદર . શ્રીમાન વર્ગ ઉપર કેટલું મેટું વર્ચસ્વ જમાવી શકે છે અને વિવેચને થયા હતા. :
I , અનેક કોમી તેમજ સાર્વજનિક કાર્યો માટે કેવી ગંજાવર સખાવતે - આ બે સન્માન સમારંભ " : તેમની પાસે કરાવી શકે છે અને કેટકેટલી યોજનાઓ અમલમાં
શ્રી કાકાસાહેબ કાલેલકર તાજેતરમાં જેલમાંથી છૂટી આવેલા મુકી શકે છે તેને તેમની રજુઆતદ્વારા સહુ કોઈ હાજર રહેલા ' , તેમને જાહેર આવકાર આપવાના હેતુથી એક સામાન્ય. સભા સભ્યોને તેમણે બહુ સુન્દર અને સચોટ ખ્યાલ આપ્યા હતા. આ ..
તા. ૨૧-૭-૪૫ ના રોજ જૈન વે. મૂ. કોન્ફરન્સના કાર્યાલયમાં પ્રસંગે બનારસ હિંદુ યુનીવર્સીટીના અધ્યાપક છે. બુલચંદજી પણ બોલાવવામાં આવી હતી. કાકાસાહેબ સાથે મુંબઈ જન યુવક સ ધ અણુધાર્યા એકાએક આવી ચઢયા હતા અને તેમના પરિચય ધણા વર્ષોના સંબંધ છે અને પ્રબુદ્ધ જનને તેમણે પિતાના સુદરે ક સુગ પ્રાપ્ત થતાં સૌને ખુબ આનંદ થયે હતે. : - લેખે વડે અનેકવાર સન્માનિત કર્યું છે. ઉપર જણાવેલ સન્માન તા. ૨૬-૬-૪૫ ના રોજ સંધના બહુ લાંબા સમયના નિમ પ્રસંગે કાકાસાહેબે પોતાનો લાંબા જેલવાસના વિવિધ અનુભવે અને ત્રણને માન આપીને રાષ્ટ્રીય મહાસભાની કારોબારી સમિમિના સભ્ય
તે દરમિયાનની તેમની જ્ઞાનપાસનાની અનેક વિગતે સંભળાવી શ્રી શંકરરાવ દેવે સંધના કાર્યાલયમાં આવવાની કૃપા કરી હતી.. - સમાજનેને મુગ્ધ કર્યા હતા. ', , ,
આ પ્રસંગ સંધને માટે અત્યન્ત ગૌરવપ્રદ હતે. શંકરરાવ દેવે " એવી જ રીતે સંધના એક અગ્રગણ્ય સભ્ય શ્રી શાન્તિલાલ ૧૯૪૨ ની લડતનું રહસ્ય સમજાવ્યું હતું અને વર્તમાન પરિહરજીવન શાહ ૫ણુ લાંબો જેલનિવાસ ભોગવીને તાજેતરમાં છુટેલા. સ્થિતિ અંગે ઉભી થતી હીંસાની કેટલીક ધુનું નિરાકરણ કર્યું
તેમને આવકારવા તેમજ તેમનું અભિનંદન કરવા માટે તા. ૨૮-૭-૪૫ હતું તેમજ વેવલ યોજના તથા સીમલા પરિષદ વિષે કેટલાક ખુલાસા , " ના રોજ વિઠ્ઠલભાઈ પટેલ રેડ ઉપર આવેલા આનંદ ભુવનના કર્યા હતા. તેમનું આખું પ્રવચન, તા. ૧-૭-૪૫ ના પ્રબુદ્ધ ૨. હાલમાં શ્રી મતીચંદ: ગીરધરં કાપડીઆના પ્રમુખપણા નીચે જૈનમાં ” પ્રગટ કરવામાં આવ્યું છે... - ''' : *
એક જાહેર સન્માન સંમેલન યોજવામાં આવ્યું હતું, જે વખતે.. : : જન્મભૂમિના તંત્રી શ્રી અમૃતલાલ દલપતભાઈ શેઠ સાજા• ભાઈ શાન્તિલાલના અનેક પ્રસંશકોએ તેમને હાદિક પ્રશસ્તિઓ વડે સીસકો પરિષદમાં ગયેલા તેને લગતા અનુભવો સંભળાવવા માટે
નવાજ્યા હતા અને ભાઈ શાન્તિલાલે ઉત્તરમાં એક આત્મલક્ષી અને તેમને નિમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું; જે નિમંત્રણને માન આપીને આ હૃદય સ્પર્શી નિવેદન કર્યું હતું., ', ' ', - , , , તેઓ ૨-૭-૪૫ ના રોજ સંધના કાર્યાલયમાં આવ્યા હતા અને
જ સૌને ખુબ જ હતા
તા. ર
-