________________
આ પ્રસુ
જેને
તા. ૧-૧-૪૬
કિકરનારૂં છેતેથી તો આ મેળાવડાને એ સાહસ અને સત્પત્તિના ઉધ્ધાર છે. એજ સ્વરાજ્યની ખરી ચાવી છે. અિંભિનંદનની જે એક નીશાની ગણું છું.” . .
. બહેરા કોમ! આ તારી કેવી દશા . હિંદમાં મોટામાં મો જેન કેણ? : -. -જૈન કેમ! આ તારી કેવી દશા_ \ ઉપર જણાવેલ પ્રસંગે સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે, શઠ ભોળાભાઈને કે થોડા સમય પહેલાં મુંબઈ સમાચારમાં “હમદર્દ'ની સહીથી ધન્યવાદ આપતાં જે વ્યાખ્યાન આપ્યું હતું તેને સાંજે નીચે મુજબ છે: ' , નીચેનું એક ચોપત્ર પ્રગટ થયું હતું:- ', કે “મને કોઈ પૂછે કે હિંદમાં મેટામાં માટે જેન કાણુ? તે
“દેશની ભિન્ન ભિન્ન કોમેમાં વહેારા કામને દરજજે અને એ જવાબ આપે કે હિંદમાં તે શું પણ દુનિયામાં મોટામાં મોટે કેમનું બંધારણ હમણાં સુધી વખણાતું હતું. પણ છેલ્લાં થોડાંક જે મહાત્મા ગાંધી. છે. જૈન ધર્મનો સિદ્ધાન્ત “અહિંસા પરમો ધર્મ' વર્ષોથી તેની સમાજરચના અને બંધારણમાં કંઈક સડો પડેલો નજરે જ છે. અને મહાત્મા ગાંધીએ એ સિદ્ધાન્તનું મન વચન અને કાયાથી તરી આવે છે. કોમને ધર્મગુરૂ વર્ગ જે લાલચથી પર હતો અને - પાલન કર્યું છે. જૈન ધર્મ રીલાં ટપકાંને ધર્મ નથી. દુનિયામાં ધણુ પિતાની કોમને પિતાનાં બાળકે સમજી તેને પુછ સમાન ગણુતા હતા માણસેને જન બનાવવાને કાઇએ પ્રયાસ કર્યો હોય તે તે પ્રયાસ તે વર્ગની આજે ચારે તરફ ખામીઓ કાઢવામાં આવે છે, જેને લગતા અહિંસા ધર્મને પ્રચાર કરીને મહાત્મા ગાંધીએ કર્યો છે. ' જુદા જુદા પ્રકારે લખાયેલા લેખે જુદા જુદા વર્તમાનપત્રોમાં પ્રજા
વાંચી રહી છે. ' હિંસાથી પિતાના દેશની સ્વતંત્રતા હાંસલ કરવી અને દેશ , રસ્વતંત્ર હોય ત્યારે તે સાચવી રાખવી એ દુનિયાને સર્વમાન્ય કાયદો
- ,
“આ લેખને લખનાર ત્રીસેક વર્ષથી મુંબઇમાં આવીને વસ્ય
છે. અને ત્રીસ વર્ષોમાં તે કેમમાં ફેશનને સંડે, ધમાં વપણાની છે. કોઈ દેશ અહિંસાથી સ્વતંત્રતા મેળવીને સાચવી રાખવા માંગતો રિ નથી. એ તો એક હિંદ દેશ જ છે કે જે અહિંસાથી સ્વતંત્રતા
મુર્ખાઇભરી રીતે, કામને અભણ અને શીખેલે વગ બધાને જ એક હસિદ્ધ કરવા માંગે છે અને એ રીતે મેળવેલી સ્વતંત્રતા અહિંસાથી
જ ત્રાજવે તેnઈ રહેલા તે જોઈ શકે છે. પણ કેમની આ દશા સાચવવા માંગે છેઆવી રીતે મેળવેલી સ્વતંત્રતા જ કાયમી બની શકે
થવાનાં કારણે ઉપર કોમનાં ભણેલા કે વેપારી વર્ગે કદી પણ વિચાર છે એમ મારું માનવું છે. ' '.
કયો હાલ ત જણાતું નથી. લેખકનો અનુભવ તે એ છે કે
ધર્મગુરૂ વ આખીયે કેમની વિચારશક્તિને હણ લીધી છે. વેપાર મિ. છેલ્લા યુદ્ધમાં તમે જોયું કે પિતાને ખ્રીસ્તી કહેવરાવનાર દેશે રોજગાર, સંગાઈ સંબંધ અથવા તે કંઇપણ સાંસારિક કે રાજદ્વારી
તાને જ ધર્મનાં દેવળા ઉપ બગાળા ફેંકયા હતા. એમણે ક! કામે હોય તે બધાં કામ ધર્મગુરૂ વર્ગને પુછીને રજા મેળવીને જ Fધમના નામે આ કામ કર્યું હતું એ તમે જાણો છો ? એ પ્રીસ્તી થઈ શકે અને તે જે કહે તેજ સાચું એને બધુ.એ માની લેવું એવી
ધમ નહિ પણ કેટલાક સમયથી જે એક નવો ધમ નીકળે છે તે છે, નાના એમ મન ઉપર પાટી વધી. હે થી વાજબી ED પીરીયાલીઝમ-સામ્રાજ્યવાદને ધર્મ છે કે જેના નામે આ બંગાળા- રાખી શ છે તે ઉપવિચાર સ્વાતી શક્તિ છે કામમાં
કાયા હતા. આજ સામ્રાજ્યવાદના નામે ૪ કરોડ માણસે ૪૦ કરોડ રહી નથી અને જે કાઈમાં હોય તે એવા ગુંડાઓને તૈયાર કરી . કિ આપણને ચગદી, રહ્યા છે. આ આપણું ધર હોવા છતાં તેઓ અહિ રાખ્યા છે કે તે પોતાના વિચારે. હરમાં મુકવાની હીંમત જ કરે નહિ. - માલિક થઇને આવે છે અને આપણને ગુલામની દશામાં રાખે છે. ' , #
# છે : “દુનિયાના દેશ હિંસાની હરીફાઈમાં ઉતર્યા છે અને એ સામે
- “આજે દરેક દિશામાં કેમ પાછળ પડતી રહી છે. લડાઈ દરમ્યાન ગાંધીજી એકલાં લાલબત્તી લઈને ઉભા છે, અને કહી રહ્યા છે કે જે
થોડા માણસો ભાવેને અનહદ વધારે થવાથી થે નાણું કમાયા હિતમે અહિંસાને સિદ્ધાંત નહિ સ્વીકારે તે તમારે નાશ છે અને
" હશે તેને સંભાળીને ખર્ચવાની કે મેજશખથી મુક્ત રહેવાની ધર્મગુરૂ જગતને પણ નાશ છે.
- વર્ગ તરફથી ભલામણ યુવી જોઇએ. તેમ નહીં થતાં તેમના પૈસા E “એક વખત એમ કહેવાતું હતું કે “Britainia rules the જહદી ઠેકાણે કેમ પડી જાય કે જેથી તેઓ દબાયેલા રહે તેવી પેરવી
waves'– બ્રીટન સર્વ સાગરોને સ્વામી છે. આજે હવે એમ કહેવાય થઈ રહેલી જણાય છે. આજે ગરીબો રસ્તા પર ભીખ માગતા નજરે છે કે America rules the waves'-અમેરિકા સાગર સ્વામી પડે છે તેમના માટે કંઈ બંબસ્ત થતું નથી; પણ પિતાની એટલે
છે? આનું.. કારણું.. તે એ છે કે અમેરિકા પાસે એટમ-બંબ કે નામદાર મુલાંછની કે તેમના શાહઝાદાની સાલહ હોય તે તે કે અણુ-બેંબ આવ્યો છે અને તે વડે તે આખા જગતુને ડરાવી શકે છે. * ઉજવવા માટે હજારો રૂપીયાનું પાણી થઇ જાય ને કોઈને પણું લાભ જાપાન પાસે. મરવાની તાકાત * હતી, ૫શુ તેણે એટમ-બંબ પાસે મળ્યા વગર નકામા ખર્ચાઇ જાય તેવું મને ઉતેજન આપવામાં
લાચાર થઈને પિતાનાં હથિયાર છોડી દીધાં. સાધારણ રીતે હથિયાર આવે છે, ક છેડવા એ જાપાનની તાલીમ નથી; હથિયાર છોડવા કરતાં તે તે
“શ આગલા ધર્મગુરૂઓની સાલગ્રેડ અને એવા પ્રસંગે કિમમાં [. આપઘાત પસંદ કરે છે. એટમબેબ એ કાંઈ અમેરિકાના બાપની પુછ . હાલ જે રીતે ઉજવાય છે તે રીતે ઉજવવામાં આવતા હતા ? અરે ! નથી. હજુ રશીઆ બેઠું છે. રશીઆ કહે છે કે અમે કાંઈ નવું
ન આગલા તે શુ પણ ખુદ હાલના ના. મુલ્લાંછની સાલગ્રેહ આજથી કરશેધી કાઢીશું. જાપાન અને જર્મનીમાં જેઓ હારી બેઠા છે તેમનાં
દશ વર્ષ પહેલાં ઘણી સારી રીતે અને ઓછા ખર્ચે કંઈ પણ ધામધુમ - દિલ બદલાયાં નથી. ગાંધીજીના ઉપાયે જ તેમનાં દિલ બદલાશે, જગતે
દિલાશ, જગત્ન વગર ઉજવવામાં આવતી હતી એ બધું કેમનાં આગેવાને, પૈસાદાર : Eશક્તિ જોઇતી હોય તે ગાંધીજી કહે છે તેમ જગતે હથિયારો 2 ડીએથી અા નથી. તે નાં થડા ગુંડાઓને આગળ કરી. ' છેડયે જે છુટકે છે.
લેક પાસે દબાણથી નાણાં ખર્ચ કરાવવામાં આવે છે અને ગરી. અહિંસાના પડદા પાછળ આપણામાં કાયરતા ભરી છે તેને બની એ પ્રસંગે કંઈ પણ ખબર લેવામાં આવતી નથી. આ હકીકત આપણે નિમૂળ કરવી જોઈએ. કાયર માણસેએ અહિંસાનું નામ જ કોમનાં આગેવાન અને તવંગર જાણે છે, છતાં એ માટે કંઈ થતું લેવું ન જોઈએ. કારણ કે એવા માણસે જ અહિંસાને વગેરે છે. નથી, અને એક અથવા બીજી રીતે કામમાંથી નાણું મેળવવાની નવી નવી કાયર બનવા કરતાં તે તરવાર લઈને મરવું એ વધારે સારું છે. હજુ તરકીબ અને રસ કાઢીને ને. મુલ્લાંજી સાહેબે પિતાના કુટુંબકબીલા
અહિંસા આપણી જીભને ટેરવે બેઠી છે; અંદર જતી નથી કારણ કે માટે કરડે રૂપીયાની દૌલત જમા કરી છે, અને પિતાની આજે - દિલમાં કાયરતા બરી છે, એ કાયરતાને મૂળમાંથી ટાળે અને હિંદના હાઈ કલાસ માણસ જેવી રહેણીકરણી અને દબદબો રાખીને
અહિંસાની તમારા અન્તરમાં સાચી પ્રતિષ્ઠા કરે. એથી જ આપણે કોમને નૈતિક રીતે દબાવી દીધી છે.