________________
૭૪
-
પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ૧૫-૧-૪૨
શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયને રજત મહાસત્વ સમારંભ ડીસેમ્બર માસની ૨૭, ૨૮, ૨૮ અને, ૩૧ તારીખના મોતીચંદ ગીરધરલાલ કાપડીઆએ સંસ્થાના આજ સુધીના દિવસો દરમ્યાન શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયને રજત મહોત્સવ કાર્યની રૂપરેખા રજુ કરી હતી અને તેના અનુસંધાનમાં એક સમારંભ ઉજવાઈ ગયો. એ સમારંભનો પ્રારંભ ૨૭ તારીખની ભારે લાગણીપૂર્ણ ભાષણ કર્યું હતું. ત્યાર બાદ પ્રમુખ સાહેબનું સવારમાં થયેલ “
રસવ’ દર્શનદ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો. આ ભાષણ થયું, જે આ અંકમાં, અન્યત્ર આપવામાં આવેલ રત્સવ’માં શ્રી રામનારાયણ વિ. પાઠકે રચેલા “કુલાંગાર” અને છે. આ ભાષણ સારી રીતે લખાયેલ હોવા છતાં તેમના જેવા ‘જક્ષણ” એ બે નાટકે ભજવવામાં આવ્યા હતા. અને એ અનુભવી અને કેળવાયેલા ગૃહસ્થ પાસેથી વર્તમાન શિક્ષણક્રમની ઉપરાંત એક નવાબનું પ્રહસન, કિરકીટ નૃત્ય, રેગળી નૃત્ય, અનેક સમસ્યાઓનો ઉકેલ આપતા અને અનેક વ્યવહારૂ સૂચનાપુજારિણી નૃત્ય, સમુહવાદન, તથા ગરબાઓને વિવિધ રસપૂર્ણ ઓથી ભરેલી વ્યાખ્યાનની આશા રાખવામાં આવેલી તે ફળીભૂત કાર્યક્રમ રજુ કરવામાં હતા. આજ સુધી શ્રી મહાવીર જૈન થઈ નથી. તેઓ અઠવાડીઆ પહેલાં જ પોતાના હેદાની જવાબવિધાલય તરફથી રજુ કરવામાં આવેલ સંગીત, નૃત્ય અને દારીથી નિવૃત્ત થયા હતા અને ત્યારથી તેઓ પ્રસ્તુત સભામાં
અભિનયના કાર્યક્રમો કરતાં આ “રસોત્સવ’ વધારે ચઢિયાતું અને આવ્યા ત્યાંસુધી માંદગીના બીછાને જ હતા. તેથી આ વ્યાખ્યાન કળાપણું હતું.
તૈયાર કરવા માટે તેમને બહુ જ ઓછે અવકાશ હતો. તેમણે તે જ દિવસે બપોરે વિદ્યાલયમાંથી પસાર થયેલા વિધાથી- કરેલું વ્યાખ્યાન ભૂતકાળનું એક સુંદર ચિત્ર રજુ કરે છે, વર્તનું શ્રી રમણીકલાલ મગનભાઈ મોદીના પ્રમુખપણ નીચે
(પૃષ્ટ ૧૭૦ થી ચાલુ) એક આનંદ સંમેલન યોજાયું હતું. શ્રી રમણીકલાલ મેદી વિધા
જર્મની, જાપાન વગેરે તેનાં પ્રત્યક્ષ દૃષ્ટાંતો છે. આપણે પણ વ્યાપાર લયના સૌથી પહેલા ગ્રેજ્યુએટ–તેઓ આજે કેટલાય વર્ષોથી હરિ.
રોજગાર, હુન્નરકલા, ખેતીવાડી, ઈજનેરી આદિ કામમાં આગળ જન પ્રવૃત્તિમાં જોડાયેલા છે અને ગાંધીજીના વિચારને અનુરૂપ
વધવું હોય તે વર્તમાન વિજ્ઞાન શાસ્ત્રોને બરાબર અભ્યાસ કરે વન ગાળી રહ્યા છે. આ સંમેલનમાં તેમણે પ્રમુખસ્થાનેથી ભારે
જોઈએ. એ માટે વિદ્યાર્થીઓને દેશ તથા પરદેશમાં શિક્ષણ ઉદબોધક વ્યાખ્યાન આપ્યું હતું. સંમેલને ભૂતપુર્વ વિદ્યાર્થીઓ
લેવાની વિશેષ સવલતો આપવી જોઈએ. દેશ સંરક્ષણ માટે વચ્ચે સંગઠ્ઠન અને ભાતૃભાવની લાગણી પેદા કરી હતી.
જરૂરી લશ્કરી તાલીમ તેના દરેક અંગો સાથે લેવાની આજે • તે દિવસે રાત્રીના સર હરીલાલ ગોળીયાના પ્રમુખપણ
આપણને ખાસ જરૂર છે. જૈન વિદ્યાર્થીઓ હવે તેમાં પણ શા નીચે અંગ્રેજી તેમ જ ગુજરાતી ભાષામાં વિદ્યાલયના વિધાર્થીઓની માટે ન જાય ? આગળના સમયમાં ૫૦ ટકા જ તલવાર વકતૃત્વ હરીફાઈ ગોઠવવામાં આવી હતી. અંગ્રેજી ભાષામાં બેલ- બાંધતા હતા અને દેશના રક્ષણમાં ઉત્તમ ફળ આપતા હતા નાર વિદ્યાર્થીઓને આગળથી વિષયો નક્કી કરી આપવામાં આવ્યા
તેની હું યાદ આપું છું. હતા અને ગુજરાતીમાં બોલવાવાળાને વિદ્યાર્થીઓને એજ વખતે
વિદ્યાથીઓને ! જે વિષય કહેવામાં આવે તે વિષય ઉપર તાત્કાલિક બેલવાનું
" વિદ્યાર્થી બંધુઓ ! તમે જન ધર્મના ઉદયની આશાઓ હતું. સમગ્ર વકતૃત્વ પ્રદર્શન ભારે વિદજનક તેમ જ ઉત્તેજક
છો. દેશના ભાવિ સૈનિકો છે! માત્ર આજીવિકા મેળવવાની હતું. કેટલાકની નિરૂપણ શંલિ સુન્દર હતી તે કઈ કઈના
શકિત આવે તેથી તમારા મહાન આદર્શોની સિદ્ધિ થવાની નથી. - વિચારોમાં મૌલિકતા પણ જોવામાં આવતી. પ્રમુખ સાહેબે પણ
તે માટે તમારામાં સંગીન જ્ઞાન, શારીરિક બળ, સામુદાયિક બહુ પ્રેરક વ્યાખ્યાન આપ્યું હતું અને જે વિદ્યાલય આજે કેવળ
કામ કરવાની તાલીમ અને સેવાની ઉત્કટ ભાવના હોવી જૈન વિદ્યાર્થીઓની સગવડેને વિચાર કરે છે તે વિધાલયે વિધા
જોઇએ. સંસ્થામાંથી તૈયાર થઈને બહાર પડયા પછી પણ ઉચ્ચ ર્થીનીઓ માટે પણ આવી સગવડો અને રહેવાનું સ્થાન ઉભું
આદર્શોને વળગી રહેવું જોઈએ. અહીંથી નીકળેલા દરેક વિદ્યાર્થી કરવાની આવશ્યકતા ઉપર ખુબ ભાર મુક્યો હતો.
પર સંસ્થાની વિશિષ્ઠ છાપ હોવી જ જોઈએ. જ્યારે જનતા આ બીજે દિવસે સવારે રમતગમતનું સંમેલન હતું. આ રમત- બધું બરાબર નિહાળશે ત્યારે તેને પ્રેમ આવી સંસ્થાઓ માટે ગમતના કાર્યક્રમમાં માત્ર વિધાર્થીઓએ જ ભાગ લીધો હતો અનેકગણો વધી જશે. એટલું જ નહિ, પણ કાર્યવાહક સમિતિના યુવાન તેમ જ વૃધ્ધ
જૈન સમાજને વિજ્ઞપ્તિ. સભ્યોએ તેમ જ જુના વિધાર્થીઓએ પણ જુદી જુદી બાબ
જૈન બંધુઓ ! આપ જૈન સમાજને ખરેખર ઉત્કર્ષ ચાહતા તેમાં ભાગ લીધો હતો. આ સંમેલનના પ્રમુખ શ્રી. મકનજી
હો તે નાની નાની બાબતેના મતભેદે અને ઝઘડાઓમાં પડવાનું જુઠાભાઈ મહેતા હતા અને જુદી જુદી હરીફાઈને પરિણામે
છોડી દઈ રચનાત્મક કાર્યક્રમની પાછળ લાગે. કેળવણીને પ્રચાર પ્રમાણે ઇનામ આપવાનું કાર્ય સૌ. ગુલાબબહેન મકનજી મહેતાએ
તેમાંનું એક મુખ્ય કાર્ય છે. એ કાર્ય આપ બરાબર પાર પાડશે કર્યું હતું. આ આખા સંમેલનને આનંદ અને વિનોદ જુદા જ
તે વર્તમાનકાળની અનેક વિકટ સમસ્યાઓને આપોઆપ ઉકેલ પ્રકારનો હતે. .
આવી જશે. સાધુમુનિરાજે ! આપ મહાન તીર્થ કરે અને પૂર્વાબપોરના ત્રણ વાગે ગોવાલિયામેંકના મેદાનમાં ઉભા કરવામાં ચાર્યોના વારસદાર છે તે યાદ કરશે. તેઓએ જે નિષ્ઠાથી આવેલ ભવ્ય મંડપમાં સર મણિલાલ બાલાભાઈ નાણાવટીના - જ્ઞાનોપાસના કરી હતી, લોકજીવનમાં જ્ઞાનને પ્રચાર કર્યો હતો પ્રમુખપણ નીચે રજત મહોત્સવને લગતો મુંબઇની જનતાને તે જ નિષ્ઠાથી આપ પણ જ્ઞાનોપાસના કરો. એનાં ફળે હંમેશાં એક જાહેર મેળાવડો કરવામાં આવ્યા હતા. વિવિધ વ્યકિતએ મધુરાંજ આવશે. તરફથી આવેલી શુભેચ્છાના સંદેશાઓ વિદ્યાલયના મંત્રી શ્રી. અંતમાં શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયની ઉત્તરેત્તર ફત્તેહ ચંદુલાલ સારાભાઈએ વાંચી સંભળાવ્યા હતા. વિદ્યાલયની સ્થાપ- ઈચ્છું છું અને તેના દ્વારે જન સમાજને અનેક પ્રભાવશાળી નાથી આજ સુધી વિદ્યાલયના મંત્રી તરીકે સેવા આપનાર શ્રી વ્યક્તિઓ મળે તેવી આશા રાખું છું,