________________
: ૧૦
નાટયપ્રયોગા અને પારસી’ગ્રેજી ઢાના નૃત્યો જોવામાં આવતા. આ શ્રી. કાન્તિલાલ ઇશ્વરલાલની ઉદારતાના પરિણામે ઉકત કન્યાશાળા જે મહત્ત્વનું રૂપાન્તર પામી રહી છે તેજ રૂપાન્તરની છાયા કન્યાશાળાએ રજૂ કરેલા કાર્યક્રમમાં પણ નજરે પડતી હતી. આમ છતાં હજુ જૂની ઢબ અને જૂની પરંપરામાંથી આ કન્યાશાળા તદન છૂટી થઈ શકી નથી એમ કહ્યા વિના નહિ ચાલે. મયણા સુન્દરી અને સુર સુંદરીને સવાદ અને તેની ગોઠવણ વસ્તુ તેમજ વિગતની દૃષ્ટિએ કેવળ જાની ધાટીની જ હતી. લેટસ ડાન્સ બહુ જ સુન્દર હતા પણ એ નૃત્યપ્રયાગના નિર્માતાએ જરાક વધારે કલ્પના વાપરી હાંત તા એ પ્રયાગની આખી પાશ્ચાત્ય ઢબને બદલી નાંખીને એ નૃત્યને પાર્વાત્ય રંગ આપી શકાત અને વધારે મનેહર અનાવી શકાત. આસપાસની પરીને અપ્સરાએ બનાવી શકાત. વચ્ચેના મેટા કમળમાંથી નીકળી આવતી પરીને લક્ષ્મીને વેશ પહેરાવી શકાત. આ રીતે જે સુંદર હોવા છતાં જેની સાથે આપણી રસવૃત્તિને મેળ નથી ખાતા એમ આપણને લાગતુ હતું તેના સ્થાને સમુદ્રમંથનમાંથી લક્ષ્મીના ઊગમની કલ્પના'પૂર્વક આખા પ્રસંગની ચેાજના કરવામાં આવી હત તે આખું નૃત્ય કેટલુ વધારે મનેાહારી બની જાત? આવી રીતે સેલસ ડીલ એટલે કે નાની કન્યાઓને અંગ્રેજી ખારવાએના યુનીફા પહેરાવાને જે ડ્રીલ કરાવવામાં આવી હતી તે ભારે કઢંગી અને અર્થશન્ય લાગતી હતી. કાઇ મીશનરી હબસી કરીઓની કન્યાશાળા ચલાવતું હોય અને તેમને ખીજું કાંઈ ન સૂઝે એટલે એવા કોઇ પ્રસંગે સેલ ડ્રીલ જેવુ જ તે રજુ કરે એવી આ ડ્રીલ લાગતી હતી. સૌથી વધારે કશુ અને કદરૂપુ' તે આ સંમેલનમાં હાજર કરવામાં આવેલું અગ્રે∞ અનુ એંડ હતું. આ એન્ડ માંગરાળ કન્યાશાળાનું દર વર્ષે એક અનિવાય' અંગ હાય છે. આ એન્ડ આખા વાતાવરણમાં કાષ્ટ રીતે ભળતું જ નથી. શું આપણી પાસે શરણાઇ, અસી સીતાર, ઢેલક વગેરે વાજિંત્રા નથી * આવા પ્રસંગે આપણે આવું નાનખટાઇ એંડ લાવવુ પડે ?
યુદ્ધ જૈન
તા. ૧૫-૧૧-૩
મહીનાની મહેનતના પરિણામે જે તૈયાર થઈ શકે તે રજૂ કરવામાં આવે છે. એટલે આવા કાર્યક્રમામાં નથી હોતી મૌલિકતા, નથી હૈતી ઊંચી કળાદષ્ટિ. એ મૌલિકતા અને કળાદષ્ટિની જમાવટ ત્યારે જ થાય કે જ્યારે શાળાના ચાલુ શિક્ષણમાં સંગીતને, નૃત્યને, અભિનયને તેમજ અન્ય લલિતકળાઓને મહત્ત્વનું સ્થાન આપ વામાં આવે. ગયા વર્ષ કરતાં આજે જે રજૂ થઈ શકયુ છે તે બે ડગલાં આગળ છે અને હવે પાછળ નહિ રહેતાં અન્ય સુપ્રતિષ્ટિત શિક્ષણસંસ્થાઓની હરેાળમાં એટલુંજ નહિ પણ અગ્રસ્થાને આ કન્યાશાળાને મૂકવાને સંસ્થાના મુખ્ય સંચાલકોને મનારથ જાગ્યું છે તેથી આપણને આશા રાખવાને જરૂર કારણ રહે છે કે આપણે અન્યનું અનુકરણ કરીએ છીએ તેના સ્થાને સત્વર એ સમય આવીને ઊભા રહેશે કે જ્યારે આપણી સંસ્થા અન્ય સંસ્થાઓને અનેક ખાળતા અને વિષયામાં દોરવણી આપી શકરો અને રસસૃષ્ટિના નવસર્જનમાં સંગીન ફાળાની પૂરવણી કરી શકશે. ઠકકર બાપાની થેલી
ઠક્કર બાપાને સી-તેર વર્ષ ઘેાડા સમયમાં પૂરા થાય છે તે પ્રસંગે તેમને સીત્તેર હજારની થેલી ભેટ ધરવી એવી દરખારતને મહાત્મા ગાંધીજીએ દેશ આગળ . રજૂ કરી છે. દલિત વર્ગોમાં જીવનભર કામ કરનાર અને સૌથી મેટામાં મોટા હરિજન સેવક ઠક્કરબાપાને કાણુ નથી એળખતું ? એ સેવા અને સાધુતાની મૂર્તિ છે. ખેલવુ એન્ડ્રુ અને પેાતાના ક્ષેત્રની મર્યાદાને વળગી રહીને અખંડ સેવા કર્યા કરવી એ ઠક્કરઆપાના ધ્વનને સાર છે. આજે એમની સેવાની કદરરૂપે જે દ્રવ્યની માગણી થઈ છે અને જે ડ્રગ્સ આખરે તે હરિજન સેવામાં જ વપરાવાનું છે તે દ્રવ્યની ઝોળીમાં સૌ કોઇ યથાશક્તિ કાંઈ ને કાંઇ આપે એવી પ્રમુદ્ધ જૈન ' ના વાચકોને વિજ્ઞપ્તિ કરવામાં આવે છે. મુગટની ચારી
સેના નૂતન બાલ અમારી’
પન્થહીણે જગ ચાલી,
સેના નૂતન ખાલ અમારી. રંગ પરાગે પૂરવ કેરે, પશ્ચિમ કેરે સાદે ઘેરે, ઉત્તર તેજે દક્ષિણ હેરે.
ળા, નૃત્ય અને સંગીતના વિષયમાં આપણે બહુ જ પછાત છીએ. અને હજુ આપણૈ શ્રીજી અનેક સંસ્થાઓની પાછળ પાછળ જ ચાલવાનુ હોય છે એ છાપ તે આ કે એવા બીજા કાઈ જૈન સસ્થાઓના કૌનસ જોતાં આપણાં મન ઉપર પડયા વિના રહેતી જ નથી. એનુ કારણ એ છે કે આપણા જીવનમાં સંગીત કે કળાની જરા પણ ઉપાસના હાતી નથી. આપણી કેળવણીની સંસ્થાના વાતાવરણમાં પણ હજુ આ તત્ત્વ "વ્યાપેલું નથી. વાર્ષિક ઉત્સવ આવ્યાં. કાંઇક કાર્યક્રમ તે રજુ કરવા જ જોઈએ. મહીના બે
સેના એ અમ જાગી ! સેના. નિર્ધન ધનીની દુનિયા છેાડી, પાપ પ્રપંચની પાળેા તેાડી, યુગ યુગ કેરાં તિમિરે ફાડી,
ચાલી એ જગ તારી ! સેના, શ્વાસ થકી યે અતિશય પાસે, સૂરજ ચંદરથીચે આઘે, વિશ્વ-મુકિતને મગળ ઘાટે,
ચાલી એ મિટ માંડી ! સેના,
સ્નેહરશ્મિ
[ોઠ ચીમનલાલન.વિદ્યાવિહારના છાત્રાનુ વતાલિક ગાન
છેલ્લાં પર્યુષણ પર્વ દર– મિયાન ગોડીજી પાર્શ્વનાથના મદિરમાંથી સાંજે સાત વાગે એક મૂર્તિના માથે મૂકેલા મુગટ કાઇ ચારી ગયું. આવી ચેરી થાય ત્યારે આપણુ` દિલ દુભાય અને ચારી કરનારને શેાધી કાઢી તેને યોગ્ય શિક્ષા કરવી જોઇએ એવા વિચાર મનમાં આવ્યા વિના ન રહે. વળી આવી ચોરી કરીને ન થાય એ માટે વધારે ચોકીદારે મૂકવાની યોજનાઓ વિચારવામાં આવે તેા તે પણ સ્વાભાવિક છે. પણ મિલકત હોય ત્યાં ચાકી અને ચારી ચાલ્યા જ કરવાની.
ખાવાન થતને એ અનિતા વધાર ચડીલરાય મનાના
નથી કારણ કે કહેવત છે કે ચાકીદારની એક નજર અને ચારની સા નજર. તો પછી બીજો શું ઉપાય? આપણે
Bleis