________________
: : તરણ જૈન ;
તરુણ જૈન.
: : - કnny
. આપણી અવનતિ સૂચવે છે. હેમાં આર્થિક કારણની પેણ સંભવના - છે. અને બીજું ગ્રામ્ય જનતાની ઉદાસીનતા છે. આ બે બાબતોને
- ટાળવા માટે આપણે સ્થળે સ્થળે પુસ્તકાલયો અને વાંચનાલય
. ખોલવાની જરૂર છે. જ્યાં જ્યાં આપણું કેમનું અસ્તિત્વ હેય • તા. ૧૫-૧-૩૭.
ત્યાં ત્યાં પુસ્તકાલયો અને વાંચનાલય હોવાં જ જોઈએ. એ સ્થિતિ આપણે ઉત્પન્ન નહિ કરીએ ત્યાં સુધી વાંચનમાં રસ ઉત્પન્ન થશે
નહિ. અને અજ્ઞાનતાની જડ ઉંડીને ઉડી ઉતરતી જશે અને જે પુસ્તકાલયની આવશ્યક્તા,
રીતે સમાજને હાસ થતો જાય છે તે રીતે થતો જ રહેશે. તેમ થતું અટકાવવા આપણે પુસ્તકાલયો અને વાંચનાલયોની આવશ્યકતા માટે પ્રચાર કરવા પડશે. અને તે માટે સ્થાનિક યુવકે જો
આ કાર્ય ઉઠાવી લે અને પિતાના ગામમાં તથા પિતાની આજુદહાડો ઉગે છે અને વિજ્ઞાન નૂતન શોધખોળામાં કુદકે અને
બાજુના ગામમાં ફરીને પ્રચાર કાર્ય કરે તે ઘણું થઈ શકે તેમ ભુસકે આગળ વધે છે. અને એ રીતે જગત પ્રગતિ કરતું જ જાય છે. પાશ્ચાત્ય દેશે કે જે અર્વાચીન સંસ્કૃતિના ધામ ગણાય છે, ત્યાં
છે. હેમાં કાંઈ શરૂઆતમાં લાંબો ખર્ચ નથી, એકાદ દૈનિક, ત્રણ
ચાર સાપ્તાહિક અને છ સાત માસિક મંગાવે અને એકાદ રૂમ આથીક, સામાજીક, રાષ્ટ્રિય અને શારિરિક જે પ્રગતિ થઈ રહી છે હેના મૂળમાં વ્યવહારૂ કેળવણીને જમ્બર ફાળો છે, અને તે
ભાડે લેવામાં આવે તે ગામડામાં બહુમાં બહુ તે વાંચનાલયને વ્યવહારૂ કેળવણુ, શિષ્ટ સાહિત્ય અને વર્તમાનપત્રો દ્વારા આપવામાં
વાર્ષિક પચાસ રૂપિયાનો ખર્ચ આવે એમ અમે માનીએ છીએ આવે છે. શિષ્ટ સાહિત્ય યુગને અનુરૂપ શિક્ષણ આપે છે. આથીક
અને હેની આવક તો લગ્નાદિ અને બીજા અનેક પ્રસંગોમાં લાગી સામાજીક, રાષ્ટ્રિય અને શારીરિક પરિસ્થિતિનું હેમાં મુખ્યત્વે કરીને
રૂપે થઈ શકે છે. માર્ગ બતાવવામાં આવે તે કાર્ય કરનારા ઉત્સાહી નિરૂપણ હોય છે, અને તેને વ્યવહારૂ રૂપે સહમજાવવામાં વર્તમાન
ભાઈઓ પણ મળી આવે. આમ માત્ર પ્રચારની આવશ્યક્તા છે. પત્ર ખૂબ ભાગ ભજવે છે. તે સિવાય જગતના તમામ સમાચાર અને વાચનાલયના સાથ એક પુસ્તકાલ
અને વાચનાલયની સાથે એક પુસ્તકાલય કે જેમાં છેલ્લામાં છેલ્લું વાકેફ રહે છે અને પોતાની પ્રગતિરાને સરળ આજના યુગને અનુરૂપ શિષ્ટ સાહિત્ય પ્રતિષ્ઠિત લેખકે દ્વારા બહાર બનાવે છે. આ શિષ્ટ સાહિત્ય અને વર્તમાન પત્રો પ્રત્યેકને સલભ . પડયું હોય તેવાં સે એક પુસ્તક ખરીદ કરી સ્થાપન કરવું જોઇએ બને તે માટે પુસ્તકાલયો અને વાંચનાલની હરેક સ્થળે સ્થાનિક કે જેથી ગ્રામ્યજનતાનું માનસ વિશાળ અને વ્યાપક બની શકે. સરકાર તરફથી ગોઠવણો કરવામાં આવી હોય છે. અને જનતા આ બન્ને બાબતે કંઇ મુશ્કેલ નથી. આપણે કેળવણી સંસ્થાઓ તહેને પૂરેપૂરો લાભ ઉઠાવે છે. પ્રાતઃકાળમાં ઉડે અને પહેલું પાછળ દર વર્ષે લાખો રૂપીઆ ખચી ને પણ જે ફળ મેળવી કર્તવ્ય હેનું વર્તમાન પત્રો જોવાનું હોય છે. આમ સુધરેલા અને શકતા નથી, તે આ થેડા ખર્ચમાં મેળવી શકીશું. જો કે શહેપ્રગતિમાન ગણાતા રાષ્ટ્ર ગ્રામ્ય જનતાને પણ જગતને સંપર્ક માં પુસ્તકાલયો અને વાંચનાલયની સગવડ છે છતાં શહેરીજીવન સવાલ છે.
-
એ પ્રવૃત્તિમય જીવન હેવાથી હેને. પૂરતો લાભ લેવાતા નથી. આપણા સમાજ માટે પણ ઉપરોકત બાબતની, બહુજ આવે. પરંતુ ગ્રામ્ય જનતાનું જીવન તહેવું પ્રવૃત્તિમય નહિ હોવાથી તે શ્યકતા છે, કારણ કે આપણે હજું વર્તમાનપત્રોની કિંમત હમજ્યા હૈને પરાપૂરો લાભ લેશે હેમાં. જરાયે શંકા નથી. નથી, વાંચનનો શોખ બહુજ ઓછો છે અને વ્યવહારૂ કેળવણી પારસી, આર્યસમાજ અને બીજી પ્રગતિમાન સમાજે આજે આપનારાં સાહિત્યને પણ આપણામાં અભાવ છે. આપણે જે જે પ્રગતિ કરી રહ્યા છે હેમાં યુગાનુરૂપ કેળવણી મુખ્ય ભાગ આપણું બળ વધારવા માંગતા હોઈએ, આપણી ઉન્નતિ કરવા ભજવી રહી છે. આપણે પણ આપણી પ્રગતિ સાધવા માંગતા માંગતા હોઈએ, તો લેકેને શિષ્ટ સાહિત્ય પૂરું પાડવું જ જોઈએ. હોઈએ તે યુગાનુરૂપ કેળવણી આપવી જ પડશે. અને તે વાંચનાઅત્યાર સુધી આપણે ધાર્મિક સાહિત્ય ઉપર વધારે મુસ્તાક રહ્યા લય ને પુસ્તકાલય દ્વારા સુલભ થશે. છીએ અને એજ સાહિત્ય ઉપલબ્ધ છે. પરંતુ અત્યારના યુગને આપણે યવકાએ અત્યાર સુધી ઘણી ઘણી વાત કરી છે, ઉંચ
* * * સાણ 89 9 0 લા લા . બેયની કાલ્પનિક ગગનચુંબી ઈમારત ખડી કરી છે. પરંતુ તે -- કે જેની ખાસ અત્યારે આવશ્યકતા છે. શકિતશાળી લેખકે જે આ તરફ એક ડગલું પણ આગળ વધી શકયા નથી. એ મીટાવવા તરફ લય આપે તે ઘણું કરી શેકે તેમ છે, :
: ખાતર રચનાત્મક કાર્યક્રમની આવશ્યકતા છે, અને હેમાં જ - વર્તમાનપત્રો પણ બહુ જ પરિમિત સંખ્યામાં નિકળે છે. અને વાંચનાલયો અને પુસ્તકાલયોને સ્થાન આપવામાં આવે તે યુવકે જે નિકળે છે તેના ભાગ્યે જ હજાર ઉપર ગ્રાહકે જોવામાં આવશે. જે સામાજીક પરિવર્તનનો આદર્શ સેવે છે તેઓ હેની સમીપ બાર લાખ જેવી સંસ્કારી કામમાં વર્તમાન પત્રોની આ હાલત પહોંચી શકશે.