________________
બાળકનું ચાંચલ્ય: .....
ફરીયાદ કયાં કરવી. સ્વાભાવિક રીતે બાળક
પણ બાળકની ફરીયાદ ચંચળ હોય છે. આ એમની
કરવાનું જે મુખ્ય સ્થાન છે ચંચળતા, તનમનાટ અને
તે તો માતા પાસે છે. અને કિલકિલાટ અબાધિક રાખી- ..
એ તો પડદે ગંધાએલી નેજ માબાપોએ આગળ :
બીચારી છે. આ બધું ચાલવું જોઈએ. બાળક જે
વાંચનારે મેટો ભાગ પુરૂષ નિરોગી હોય તે એ ચંચળ.
છે, તેની પાસે બેસીને કોણ હેવું જ જોઈએ. ચંચળતા
(લેખાંક બીજે)
વાંચે ? એટલી પુરસદ ને એ અંદરનું હીર છે, કલ્યાણભરી તવ છે, એ તત્વને સારામાં હોય ? એ બીચારી એક વેળા પારકી થાપણું એટલે એને સારો ઉપયોગ કરવો હોય તે ધીરજપૂર્વક એનું અવલોકન શિક્ષણ આપવાની કાને દરકાર હતી ? આજે એને વાંચવાની કરવું જોઈએ. આપણે અધીરાઈ અને અજ્ઞાન વડે આવા પુરસદ કે હાંશ કયાં છે ? : બાળકને ખટપટીયા, તોફાની કે કજીયાળાં કહીએ છીએ પણ પ્રદશન. એ બધા આપણી ઝંઝાળો અને ઝંઝાવાતોને લઈ ઉતાવળે
એટલે કાં તો સમજી લેકાએ મંદિર અને ઉપાયોમાં આપેલ અભિપ્રાય છે. બાળકના અંદરના હીરની સાચી છે
બાળ આરોગ્યના પ્રદર્શન ગોઠવવા જોઈએ. કાં તો બાળમંદિરે ઉગમણ થવા દેવી હોય, તેમની ચંચળતાને ખરે વિકાસ એવાવવા જોઇએ. અત્યારે સમાજ પિતાના શેખ પર સાધ હોય તે. એમની આસપાસના ઘંઘાટભર્યા અને કલુષિત
માટે અવનવા અને કૃત્રિમ જલસાઓ, વરઘોડાઓ અને વાતાવરણને દુર કરે. એને કશું જ શીખવવાનો પ્રયત્ન ના કરે.
આડંબરે ઉભા કરે છે તે કરતાં નિર્દોષ બાળ-સ્વરૂપના તેની ચંચળતાને–ચપળતાને અને ઉત્સાહને કોઈપણ રીતે કે .
આરોગ્ય પ્રદર્શન થાય, ચિત્રપટ ગોઠવા, ના અનેક બહેને યુકિત પ્રયુકિત વડે દાબવાનો પ્રયત્ન સર ના કરે.
પિતાની આંખો થકી રસપૂર્વક વાંચે અને બાળ વિષે જાણે, "જીજ્ઞાસા જાગવા દો.
અને એવા જીવંત સાહિત્યો કોને ન ગમે ? : ; અને જ્યાં સુધી બાળકની જીજ્ઞાસા આપમેળે, સ્વપ્રયત્નથી
વિકારની નહી રેખ વદન પર ન જાગે, સ્વાભાવિક ઈચ્છાથી એ પૂછપરછ ન કરે ત્યાં. સુધી .
સ્વચ્છ નિખાલસ સુરખી રમે એમને ધરાઈ ધરાઈને જે ક્રિયા કરવી હોય તે કરવા દે !
અંતરની અણિશુદ્ધ પ્રતિમા કોઈપણ તેના શરીર કે મનને અનર્થકારી ન હોય એવી
કહે કહે, કેને ન ગમે ?” ક્રિયા એમને પુરેપુરી શાંતિથી કરી શકે, પિતાના રમકડા કે ઘરની કોઈપણ વસ્તુ વિષે એમને જેટલો પરિચય કરવો હોય દશ્વર પણ થાશે ત૮૫, નમું નમું હો બાળ સ્વરૂપ. તેટલી કરી લેવા દે. આપણું અત્યારના વાતાવરણથી એ અ !
, જલ્દી જલ્દી પૂછે કે આમ કેમ, ને તેમ કેમ? તે બે ચાર
--લાલચંદ જયચંદ બહેરા. વેળા ધ્યાન બહાર કાઢી નાખે. પાસેથી ખસી જાઓ અને તમે જુએ, તમે કહે “તમે જાણે અને એ તમારાથી થઈ શકે તેવું છે” એમજ ટુંકમાં જણાવી દે, અને જ્યારે એની
અનાચાર. કઈ કારગત લાગે તેવું નથી, તેમની જાણવાની વ્યાકુળતા વધી છે, સાચી છે એમ જણાય ત્યારે ઘણી જ ધીરજથી એ
બ્રાહ્મણવાડામાં સંવત્સરીની રાત્રીએ પુષ્પવિક્સ નામના દિયા બતા અને ટુંકામાં પણ સ્પષ્ટતાથી બતાવે,
સાધુએ એક સ્ત્રી સાથે ચોથા વતનું ખંડન કરી અનાચાર કર્યો, સ્વાવલંબન.
એજ ગામે ઉદયસાગર નામના સાધુએ એક સ્ત્રીની * આથી બાળકમાં સ્વાવલંબનવૃત્તિ અને આત્મવિશ્વાસ સાથે. અનાચાર કરી ચોથું વ્રત ખંડીત કર્યું. પ્રગટ થશે. જે ગુણતત્વ અપણી પ્રજામાંથી સરી ગયું છે, શ્રાવકોને ખબર પડતાં બંને મહાત્માઓ (?) ને મેથીપાક તેને વિકસાવવા આપણે મૂળમાંથી આ પ્રયત્ન અદર પડશે. જમાડી એ ચેરપટ છીનવી લેતાં હીઝ હાલીનેસ શાન્તાજેમ આજે આપણામાંના ઘણાને અંગ્રેજોની વ્યવસ્થાશક્તિ, સરીએ શાસન હેલના થવાના નીમીતે શ્રાવાને અટકાવ્યા અને નિયમિતતા અને શીસ્ત વિષે માન છે તેમ તે વિશ્વાસ આપણામાં પેલા ભ્રષ્ટાચારીઓને જતા કરી શાસનનીહેલના થતી બચાવી. . પ્રગટ નથી આપણામાં એવા વિચારે બંધાઈ ગયા છે કે બધિ છે કાઈના બાપની. રંગ છે હીઝ હાલાનેસ. આપણાથી ' એ બનીજ ન શકે. લાંબા વખતના આપણુ આ
— સંસ્કારેએ આપણામાં પરાવલંબનની પરંપરા ઉભી કરી છે. સને ૧૯૦૦ માં આપણા દેશની પશુગણના કરેલી તે અને એ આપણે દોષ છોકરાથી છાશ ન પીવાય એમ વખતે બંગાળાને ' હિસાબ તૈિયાર હતા નહીં', માટે બંગાળા કહેવત છાપીને બેવડયો છે. બચપણથીજ જે આમ રવાશ્રય સિવાયના આખા ભારતમાં પાળેલાં પશુની સંખ્યા ૯૦૭ લાખ અને સહકાર માટે યોગ્ય અનુકુળતા આપવામાં આવે તે હતી. ઓસ્ટ્રેલીયાની વસ્તી કુલ ૪૦ લાખ મનુષ્યની છે; પણ બાળક ત્વરાએ દીપી નીકળે. . . . . . ' ' એજ વર્ષમાં ત્યાં ૧૭૧૩૫ લાખ પાળેલાં પશુ હતાં.
આ પત્ર શ્રી જમનાદાસ અમરચંદ ગાંધીએ ધી કલાપી પ્રેસમાં છાપી'"બી જૈન યુથ સીડીકેટ માટે ન્યુ બજાર, સેન્ટ્રલ બીડીંગ, દુકાન નં. ૨૩ મુંબઈ નં. ૨ તરૂણ જૈન ઓફીસમાંથી પ્રગટ કર્યું.. '