________________
સામવાર તા ૬૪-૩૧
કરવાં, કે મહે।ત્સવ નિમિત્તે ગાયન વાદની મહેશી ભરવી એટલુ જ સ નથી; કારણ કે એ તે દ્ધારના દેખાવ થયે, એથી પ્રભુની જયંતી ઉજવી ન ગણાય. પણ પ્રભુ મહાવીરના અનુયાયી હાવાને-સંતાને હાવાને-દાવા કરનાર પ્રત્યેકની કજ-કવ્યુ છે કેઃ પ્રભુના જન્મેટ્સવથી માંડી, મેક્ષકાળ પયતના તેમને જીવન કાળ જે સત્ય, પ્રેમ, દયા, ક્ષમા અને અહિંસા જીથી ભરપુર ભયે મહાસાગર છે જેમાં ત્યાગ અને સેવાનાં મેાજાં ઉછાળા મારી રહ્યાં છેઃ તેમાંથી મથા કિત થાડુ પણ આચમન કરવું. અંત્ ભગવાન મહાવીરના જીવ માત્ર પ્રત્યે મૈત્રી ભાવના રાખી તેની સેવા કરવાના ઉત્તમ આદર્શનું સદ્ગજ પણ અનુકરણ કરવું અને આમ કરીએ તેજ આપણે તેમની જયંતી ઉજવીએ તે સાક છે: અન્યથા નહિં.
મુબઈ જૈન યુવક સુદ્ય પત્રિકા
આજે પ્રભુના જન્મ મહેાત્સવના માંગળ દિવસે અમારી અતરની એટલી અને એકજ અભિલાષા છે. કે: પ્રત્યેક જન બળ, પ્રભુ મહાવીરના જીવનને આદશ ગણી પોતાનું જીવન વ્યતિત કરે. અને એ મત્રને સય બનાવે કે: પૅન યંત શાસન ગ્વશાન્તિ ? ?
વિકૃતિની વ્યાપકતા.
આપણી જ્ઞાતિઓનાં અન્યના.
સમયના પ્રવાહ સાથે સમાજ અને ધમાં, આપણા સાહિત્યમાં, આપણા મતવ્યેામાં અને અનેક નાના મેટા સિદ્ધાન્તાના અર્થ, સમજણુ અને પરિપાલનમાં વિકાર દાખલ થતા જાય છે. એ વિકૃતિએ કેટલું વ્યાપક સ્વરૂપ ધારણ કરેલું છે તેના વિસ્તાર અને વિવેકથી વિચાર કરવા ધટે છે. અધુનિક યુગમાં વર્ણાશ્રમધર્મની મહત્તા તૂટી ગઇ છે. તેને સ્થાને કહેવાતી અનેક જ્ઞાતિઓ અને પેટા જ્ઞતિએ રચાઇ ગઇ છે, અને ઐકયના અનેક મુમરાણ પાડવા છતાં તડા અને વાડાએ વૃદ્ધિ પામ્યાજ કરે છે. એટલું જ નહિ પણ કેટલીક પેટા જ્ઞાતિએ એટલા સૂક્ષ્મ અને સકુચિત ક્ષેત્રમાં બંધાઈ ગઈ છે કે તેમની માનસિક, આર્થિક, શારીરિક વગેરે. સ્થિ તે સબ ધી ગુંચવાને ઉકેલ કરવા ધણા કઠિન થઇ પડે છે. વ્યકિત પ્રમાણુની દ્રષ્ટિથી વિચાર કરીયે તે તેમાં કાંતા કન્યાએની અતિશયતા અને યુવકૈાની અતિ અલ્પતા જોવામાં આવે છે, અથવા તો કેટલીકમાં તૈયી ઉલ્ટીજ સ્થિતિ પ્રવતા રહેલા છે. આથી અનેક વ્યકિતને આમરણાની અપરિણીત દશા ગુજારવી પડે છે અને વંશની નામુદી ારી લેવી પડે છે અથવા તે પરજ્ઞાતિમાં પ્રવેશ કરી અન્ય ધર્મ કે સપ્રદાય સ્વીકારવા પડે છે. આવાં અને અન્ય અનેક કારણે થી સમાજની વસ્તીનું એટલે ધર્માંનુયાયીનું પ્રમાણું ઘટતુ જાય છે. વિશ્વધર્મીઓનાં આદ
આવી દુ:ખદાયક અને વિનાશ કારક સ્થિતિનાં નિવા રણ માટે સમાજના હિતચિંતકે અનેક ' ાતના 'સ્વપ્નાં સેવી રહ્યા છે. જન ધર્મ એ વિશ્વ ધર્મ છે. એમાં જાતિ બન્ધન જેવું કાંઇ છેજ નહિ, સંકુચિતતાને સંપૂર્ણ અભાવ છે. પુરાતન સમયમાં મુખ્ય ચારે કામેામાંથી અરસ્પરસ કન્યા વડે
૫
વાર પ્રચલીત હતા. અને વર્ષાંશ્રમ મુખ્યત્વે કરીને ધંધાના ધારણપર રચાયા હતા. તેનું પુનરાવર્તન કરવું આવશ્યક છે, જૈન ધર્મને અનુસરનારી સર્વે વ્યકિતમાં એકજ પ્રકારને વ્યવહાર હેવા જોઇએ. પછી ભલે તે શ્રીમાળી હાય કે લાડુ હોય કારવાડ હોયએવી આજે અનેકની ચેકકસ માન્યતા થયેલી છે, અને શ્રી વીરના પશુ મુખ્ય આશય એજ હતા. કેટલાંક હાલતુરત દશા અને વીશાને ભેદ મીટાવી બન્નેનું એક વિશાળ ક્ષેત્ર કરવા માંગે છે, ટુંકમાં હાલની અનેક સ'કુચિત પેટા જ્ઞાતિ મને તા પુનધાન માંગે છે અને એ જેમ તાત્કાળિક ઉદ્ભવે તેમ સમાજને હિતકારક અને પ્રાણાયી છે.
ગચ્છ અને વાડાઓ.
જે પ્રમાણે સમાજમાં તડા અને પેટા જ્ઞાતિની બહુ લતા છે તે પ્રમાણે ધમમાં પણ અનેક ગચ્છે, ભેદા અને તાઓ છે. સા સાના ઉપાશ્રયેા જુદા, સા સાના ભકતા જુદા અને સા સાની ક્રિયા અને રીતભાત જુદી. એક ગુચ્છના ઉપાશ્રયમાં ખીન્ન ગચ્છવાળાને ઉતારા હિં, આવકાર નહિ. જેમ જેમ સમય પસાર થાય છે તેમ તેમ વિકૃતિ એવી પ્રસરતી જાય છે કે આપણે ફકત ગચ્છના વાડાથીજ અટકતા નથી, પરંતુ એક ગચ્છમાં અનેક આચાયૅ હય તે દરેકના વાડે જુદા. આવા દરેક આચાર્ય ના પરિવારનું મંડળ અલગ અલગ રીતે કામ કરે. દરેકની પ્રણાલિકા જીદી–પરસ્પર સમાગમના અવસરા ઓછાં. જાણે દરેકનું એક અનાખુજ જગત્ ! શ્રાવકને તા પોતાના જ્ઞાતિ-મડળા,વગેરેના તડા ઉપરાંત ધમતા ગચ્છ અને મુનેિ વર્ગના વાડાઓને પણ શરણ થ પડે છે, તેમાં પણ કાઇવાર સાધારણ મુદ્ધિની વ્યકિતને કયા સમુદ્દાયમાં જવુ“કેમ કરવું, કાની વાણી માન્ય કરવી. એ બાબતમાં મતિ વિશ્વમ થાય છે, એટલે એની સમક્ષ તે બેઉ બાજુએ દુઃખમય સ્થિતિ ઉપસ્થીત થયેલી હોય છે. સમાન ધેારણ અને ઢારવણી,
મુનીઓ એકત્ર મળે-વીચારેની આપ લે થાય–અનેક બાબતેનું આ સ્થિતિના નિવારણ માટે—એક પ્લેટફ્રેમ ઉપર સવ સમન્વય અને સમાન ધેારણુ થાય-એકસ'પી થાય-સમાજ અને ધર્માંના અનેક બળતા પ્રશ્નાના વિવેકપૂર્વક, શાંતિથી, સદ્ગતત્ત્વોનુ સમારકામ થાય, સમાજને સમાન દારવણી મળે, કારથી ઉકેલ યાય, સમાજ અને ધર્મોંમાં પ્રવેશેલાં અનિષ્ટ અને તેની સુધારણા; વિકાસ અને પ્રગતિ' માટે ભવિષ્યને સગીન કાર્યક્રમ ચાજાય-આવાં અનેક હેતુઓથી આકર્ષાત કેટલાંક ધર્માંદાઝ ધરાવનારાં મુનિરાજે અને ગ્ર ુસ્થા મુનિ વની એક પરિષદ્ એ!લાવવાની મંત્રણા કરી રહ્યા છે. એ મંત્રણા વ્યકત સ્વરૂપ લેવા જલદી ભાગ્યથાળી અને એવી સતી શુભ ભાવના છે. હરિલાલ શાહ.
જાહેર ખબર.
જાહેર ખારા લેવાનુ... અમે નક્કી કર્યુ. છે. મંગાવી લેશે :... ભાવ વગેરેની ‘વિશેષ માહિતી નીચેના શરનામેથી
મુંબઇ જૈન યુવક સબ. નાં. ૧૮૮, ચટાઇવાળા ખીલ્ડીંગ, મસ્જીદ અંદર રોડ, મુંબઈ નાં. ૩.