________________
સામવાર તા૦ ૫-૧-૩૧
શ્રીયુત્ વીરચંદ પાનાચંદ્ર શાહેના જીવનની ટુંકી રૂપરેખા.
મહેમાનીના હુલા
આ ગામને ભાગ્યે ઠીક
ઠીક લખાયા છે. કારણ
કે જામનગરથી શત્રુ -
સમઢીઆળાં તે સૈારાષ્ટ્રને આંગણે પદરેક હશે. અને એ બધાનાં નામ પ્રમાણે ગુણ એકવાર હશેજ. એ બધાં એકવાર સમૃદ્ધિવાળાં હશેજ.
ચિતલ સ્ટેશનેથી ત્રણેક ગાઉ દૂર, આટકાટ પસે આવુ એક સમઢીઆળું આવેલું છે. નાનકડું' ગામડું', ચૈાડીક વસ્તી, સાદા, શાંત અને મુંબઇની વાર કાઉન્સીલના સર્જન લોક..
જય અને શત્રુજયથી ગીરનાર જતાં રસ્તામાં
બરાબર મધ્ય ભાગે એ ગામડુ ઉભુ છે, જૈનયાત્રિકાના વિસામે, જૈન સાધુઓનુ વિશ્રાં તિસ્થાન અને અન્ય સાધુબાવાઓનેપણુ ટાણે કટાણે ઠરવાનું એ ઠેકાણુ છે.
આ ગામડામાં વા
ણિયાનાં પાંચ સાત ધર. તે પણ એકજ કુટુંબના. પૈસે ટકે સા
માન્ય સ્થિતિનાં, પણું
સ્વભાવે ઉદાર અને સતાવી.
શાહ પાનાચંદ વિ
ફુલજી એ. સમઢી-ળાનાં વાંક કુટુ ના એક અગ્રેસર, એ આપણા યુવકના પિતા થાય, વીરચંદભાઇ પ્ હેલાં રાજકાટ ભણ્યા.
એ
મુંબઈ જૈન યુવક સન્ધ
બાણુલા ગામડા દાંક વાર્ત્ય અને પુસ્તકાલય, સરદાર બી. પી. 4 Illese
આશ્રમના વાસી, ગારક્ષા કલ્પતરુના લેખક, અંગ્રેજી, ગુજરાતી અને સંસ્કૃત સાહિત્યના અધ્યાપક અને પ્રખર લેખક, પ્રતિભાશાળી રિત્ર્યવાન, પૂ. બાપુજીની પહેલી સેનાના એક સૈનિક શ્રી, વાલજી દેશાઇના સહચાર ઍમને રાજકાટમાં થયા. બન્નેગાઢ મિત્ર બન્યા. અને તે મિત્રતા હજા પણ તાજી તે તાજ છે. રાજકાટ હાઈસ્કૂલમાં એક વાર હડતાલ પડેલી તે બન્ને મિત્રએ અગ્ર ભાગ લીધેલે, અને શ્રી. દેશાઇને તે ાઇસ્કૂલમાંથી તે વેળાએ કાઢી
વામાં આવ્યા હતા.
૩
વીરચંદભાઇનામાં આજના જૈન યુવકત્વની ઝાંખી તે દહાડે પણ થતી હતી. એ કાળ એટલે સુરતની કાંગ્રેસને સમય. પ્રત્યેક સહૃદયી જૈન યુવકના હૃદય તે દહાડેથી રાષ્ટ્ર સેવા તરફ વળવા મંડયાં, હતાં, અને તેનું મન મહાવીરની તાત્ત્વિક જીવન સરણીમાં દેશસેવા જોવા તલસવા માંડયું. હતુ. શ્રી. વીરચંદભાઇ એ યુવકે માંહેના એક છે,
મુંબઇમાં પ્રીવિયસના અભ્યાસ શરૂ કરી, ત્યાંના જીવનની ઝાંખી કરી, કાલેજ જીવનના સ્વાદ ચાખી તે સારાઠ્ઠમાં પાછા આવ્યા. ભાવનગર જનગિનાએ કાળા પહેલા જૈન પ્રેસીડન્ટ આલપાકાના કાટ, એ કાળી એંગલાર ટાપી અને એ ચશ્માં આજ
પણ કાના સ્મરણમાં
નદ્ધિ આવતાં હોય ?
દાદા સાહેબ એડિ
ગમાં ત્રણ વર્ષ એમણે ગાળ્યાં. એડિગના આ. સુપરીન્ટેન્ડન્ટ તરીકેની એમની કારકીર્દી આજ પણ મેડિંગને અને વિદ્યાર્થીઓને મગરૂબ કરી રહી હશે તે સમયના યુગ પ્રમાણે વિદ્યાઆમાં તનમનાટ રેડવા, સેવાની લગતી લગાડવી, નાનાં મેટાં
કાર્યાં હિમ્મતથી કરવાં
અને ઉદાર ભાવે સને
સહાય કરવી એ તેમને મનજીવનને સાથે અભ્યાસ હતા. ભાવ નગર જૈન એડિંગના
સ. ૧૯૧૩ થી ૧૯૧૭ સુધીનાં વર્ષે એટલે ભાષનગર જૈન એડિ ગની પૂર જાવાની, વિદ્યાર્થીએ નુ પૂર, વિવિધતા, સાદાઇ અને
વિદ્યાર્થી અવસ્થામાંભાઇશ્રી વીરચંદ પાનાચંદ શાહ, ખી એ. સભાએ, ભાષણા, નડતાલા, સાહિત્યચર્ચા, થીજ એમનામાં દેશ- જેમના છુટકારે ફેબ્રુઆરીની તા. ૫ મીએ થવા વકી છે. સેવા કાય વગેરે અનેક સેવાનાં ખીજ જાણ્યે અનણ્યે રાપામાં, હતાં. વિર્ભાવધ પ્રવૃત્તિમાં તે કાળે ભાવનગર જૈન બેગ અગ્રેસરપદ ભાગવતું એનુ સુકાન તે કાળે વીરચંદભાઇના હાથમાં હતું. ત્યાર પછી તેમણે નાના. વિદ્યાર્થીઓ માટે ઉધાડેલા શ્રી. રતનજી વીરજી દશા શ્રીમાળી મેડિ ગનુ સુપ્રીન્ટેન્ડેન્ટ પદ સ્વીકાર્યુ અને જૈન મેડિંગની વ્યવસ્થા ખીજા યુવકને સાંપાણી પણ છતાં તેમને સંબંધ બન્ને સંસ્થા સાથે જોડાએલેજ હતા.
તે કાળે ખાનપાનની તેમજ જીવનની સાદાઇ "તે પણ મૂક-લોભ કે ખેાટી કરકસર વિના રાખવી દુલ ભજ ગણાતી. કાલેજનાં જીવન વિલાસને ચકડાળે ચડયાં હતાં, પણુ, શામળદાસ