________________
મુંબઈ જેન યુવક સંઘ પત્રિકા
સેમવાર તા. ૧૭-૩-૩૦,
જુનેર કેન્ફરન્સ. છે મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ પત્રિકા.
Aasgas RRRRRRRRRRRRAPUR RRRRRR
રૂઢીચુસ્ત વર્ગ અને ૨. “મૌક્તિક. पक्षपातो न मे वीरे न द्वेषः कपिलादिषु । युक्तिमद् वचनं यस्य तस्य कार्यः परिग्रहः ॥
કોન્ફરન્સમાં અનેક સારી વાત થઈ, નિર્વીય ચાલતી શ્રીમદ્ હરિભદ્રસૂરિ. સંસ્થા પુનઃ જીવનવાળી બની અને પ્રગતિના અનેક પ્રકનને
જનવિચારણામાં મૂકવા ઉપરાંત એણે બંધારણના સવાલને જાનેર કોન્ફરન્સ.
ખુબ અપનાવ્યો. બંધારણનો સવાલ અતિ મહત્વનો હતો
અને તેપર અનેક વિચારકે એ દિવસો. ગાળ્યા હતા અને ચર્ચા ઠરાવની સમાલોચના.
કરી હતી. તે પર ખુબ વિચારણા કરી એ સવાલને હાથ ધરી પ્રાથમિક કેળવણી સંબંધીની સમાલોચના અમેએ ગયા શકાય, એ સર્વ આનંદવાત થઈ તેમાં એક છમકલું પણ થઈ અંકમાં કરી હતી. હવે ઠરાવમાં ઉચ્ચ કેળવણી આપવા ગયું. જો કે એ મંડપ બહાર બની ગયું, છતાં એ અધિવેશઅર્થે પાય 'પસ્તકો-સાહિત્ય પ્રથા વગેરે તૈયાર કરવા ભલા. નને અંગે હાઈ એને ઉલ્લેખ કર્યા વગર આ મહાસભાની મણ કરે છે. અને તે ઉપરાંત શિષ્ય વૃત્તિઓ તથા વિદ્યા થી _ પપણું કે પર્યાલોચના પરિપૂર્ણ નજ ગણવે, જન કામમાં ભૂવને સ્થાપવાની ભલામણ કરે છે. આવી ભલામણો ધણા અત્યારે જેમ પ્રગતિ કરવાની વિશાળ ભાવના જાગી છે, તેમ વર્ષોથી કરવામાં આવે છે; જે કે સામા પક્ષ તરફના ચાલુ તેની સાથે જ એક રૂઢિચુસ્ત વર્ગ કઈ પણ બાબતમાં આગળ હલ્લાએ છતાં કેટલીક સંસ્થાઓ વિદ્યાર્થીઓ માટે સ્થાપવામાં
પગલાં નજ ભરાય તેમજ જેવા ઉત્સુક થઈ રહ્યા છે. એને આવી છે અને તે મજબુત કરવાના પ્રયાસે તે તે સંસ્થા એના કાર્યવાહકો તરફથી કરવામાં આવે છે, તેને માટે તેઓ
સમય ધમની પરવા નથી, એને શાસ્ત્રના ફરમાનોની દરકાર ધન્યવાદને પાત્ર છે—સ્કેલરશીપ આપવાનું કાર્ય પણ જુદા
નથી, એને દેશકાળના સૂત્રો જોવા નથી, એને વિધિનિષેધમાં જુદા મંડળ-સંસ્થાઓ તરફથી કરવામાં આવે છે. જે દિશામાં એકાંત માર્ગનાં નિષેધની દરકાર નથી, એ તે જરા પણ શ્રીયુત્ સારાભાઈ મોદીની લેન ફંડની યોજનામાં સારો ફાળે આગળ વધવામાં શાસનવિરૂદ્ધતા દેખે છે અને સ્થિતિચુસ્તઆવે છે, કે જેને યોગ્ય સંખ્યાના જૈન વિદ્યાર્થીઓ લાભ તામાં ખેલે છે. એ વર્ગ કાઈને સમજાવ્યો સમજે તેમ લે છે પરંતુ હજી એવા ઘણા સ્થળે છે કે જયાં હજી આટલી નથી અને પ્રગતિને રોકવા નાહક પછાડા મારી પાતાની સગવડ પુરતી નથી. વિદ્યાલય-ગુરૂકુળ તેમજ બાળાશ્રમે ઉપર આવતી અરજીઓની સંખ્યા અને તેમાંથી અલી અરજી શકત અને પિતાના સમયને દુરૂપયેગ એક મદારીની ઉશ્કેન પાસ થઈ શકી, તે સંખ્યા જો પ્રગટ કરવામાં આવે તે માલુમ રણીએ કરી રહ્યા છે એ વર્ગના થડા મનુષ્ય કેટલીક તરંગી પડે કે કેટલા વિદ્યાર્થીઓને જગ્યાના અભાવે નિરાશ થવું સૈનિકોને લઈને જુનેર આવ્યા. ત્યાં કાયદેસર ‘લડત કેને પડે છે. સમાજના મોટા ભાગની સ્થીતિ મુંબઈના ખર્ચે પિતાના પુત્રો માટે ઉપાડી શકે તેવી નથી. કેળવણી અથે જો કે આર્ટની
કહેવાય તેના ખ્યા વગર, માત્ર મુંબઈમાં દિવસે સુધી થયેલી લાઇનની સગવડ ઘણાખરા શહેરોમાં હોય પરંતુ તે લાઇનમાં
ઉશ્કેરણીને આધીન રહી વગર ટીકીટે મંડપમાં દાખલ થવા અભ્યાસ કરી પાસ થયેલાની સંખ્યા ઘણી હેવાથી, તે લાઈનમાં
પ્રયત્ન કર્યો, તે પહેલાં પ્રમુખનું ભાષણ રદ કરાવવા અથવા અભ્યાસ કરનારને જીંદગીની જરૂરીઆત પુરતા પગાર આપ- તેમાંથી તેમની દ્રષ્ટિએ વાંધા પડતા ફકરાઓ દૂર કરાવવા નારી નોકરી મળી શકતી નથી એટલે ઘણા વિદ્યાર્થીઓને પ્રયત્ન કરી રહ્યા. પિતાની વિચારશક્તિને ઘરેણું મૂકી આવેલા આ લાઈન સિવાયની ઉંચી કેળવણીથી બનશીબ રહેવું પડે છે. તેથી આવાં ખાતાંઓની સ્થળે સ્થળે સ્થાપન થવાની ઘણી
એ ગેરકાયદેસર આગળ વધનારા મહાપુરૂષો મદારીની દોરીએ જરૂર છે, તે હકીકત ઉપર કેન્ફરન્સ યોગ્ય રીતે સમાજનું
ચાલ્યા, પણ લડન કેમ થાય તેને માર્ગ બતાવનાર કોઈ ન ધ્યાન ખેંચ્યું છે એજયુકેશન છે. આ વિશ્વમાં કપાએ હોવાથી અખી બજી બાઈ પાછો ગયા. પ્રમુખનું ભાષણ તથા વિગતો સાથે પ્રસંગોપાત સમાજનું ધ્યાન ખેંચશે તે એ ચેડા કાઢવા જેવી ચીજ નથી, એ ઉ ર કેડઇને આંધવ્યવહારૂ અમલ થશે તે સંભવ છે.
કાર ન હોઈ શકે કે, આવા અધિવેશનમાં વગર ટીકીટે જવાની હવે કેળવણીના એક બીજા વિભાગ ઉપર પણ સમા- માગણી પણ ન કરી શકાય, એટલું પણ ન સમજનાર જનું લક્ષ ખેંચવું જરૂરનું ધારીએ છીએ, યુરોપ તથા અમે, રિકા વિ. આગળ વધેલા દેશોમાં કેળવણી આપનારી સંસ્થાઓ
આ નરનાયકેની ખરેખર વિચાર કરે તે ધડે મળે એવી સ્થાનિક સરકાર તરફથી તે સ્થપાયજ છે, પરંતુ સામાન્ય
સ્થિતિ થઈ છે. આ કામમાં લડાઈ કરવા જનારે પિતાના પ્રજાજન તરફથી પણ તેનાં ખાતાંઓ ખોલવામાં આવે છે હથિયાર અને બળાબળને વિચાર કરો ઘટે છે. બહુમતિને અને લાખોની રકમે જુદા જુદા ગૃહસ્થ મળાને કેળવણી માન આપતાં શીખવું પડે છે અને સીક દરી હુકમે વ્યવસ્થિત આદિ સંસ્થાઓમાં ખર્ચે છે, એટલે તે પ્રદેશની વસ્તીને સંસ્થામાં ચાલી શકતા નથી..એટલું જાણવું પડે છે લડતની મોટો ભાગ કેળવણી પ્રાપ્ત કરી શકે છે, તેમજ જુદી જુદી વિદ્યાઓમાં નિષ્ણાત બને છે અને તેથી તેઓ તે વિદ્યાને
પદ્ધતિ ન સમજનાર પિતાને મુદો કેવી હાસ્યાસ્પદ રીતે ગુમાવી લાભ લઇ જુદા જુદા ધંધામાં સફળતા મેળવે છે. આપણે
નાખે છે અને જગતને મુખ પણ બતાવતાં કેવું શરમવું પડે ત્યાં પ્રજા તરફથી તેવી સંસ્થાઓ સ્થાપવામાં આવતી નથી. છે એનું આખું નાટક જુનેરમાં ભજવાઈ ગયું અને પછી થડીક અપવાદરૂપે સ્થપાઈ હશે તે તેના ફંડો પૂરતા નહિં અમને ભાતદાળ ખવરાવ્યા અને મેજીસ્ટ્રેટે ચાપાણી પાયા–આવી હેય. મકાનો સારાં હશે. પરંતુ નિભાવ માટે જોગવાઈ નહિં
આવી વાત કરવી પડે છે. આવા આક્ષેપ કરતાં પહેલાં હોય. આવી સ્થિતિમાં બી) કેમોની સાથે જૈન કમ તરફથી
પ્રત્યેક પ્રતિનિધિ સવારે શું જમ્યા હતા તે તે પૂછવું હતું ! પણ તેવાં ખાતાંઓ ખેલાયા ન હોય તે સ્વાભાવિક છે. પરંતુ હવે પ્રજાની સાથે મળીને જૈન કેમે આવી કેળવણીની સ્વ
અને માછરડ્રેટે ચાપાણી કયાંથી આપ્યા ? તે આપી શકે ખરા? તંત્ર સંસ્થાએ ખોલવાની ખાસ આવશ્યકતા ઉભી થઇ છે. જુનેર છોડી જવા હુકમ કર્યો કે સલાહ આપી ? આવા