________________
તા. ૧૬-૧૧-૯૩
પ્રબુદ્ધ જીવન
માપીને રસોઈ કરે છે અને જરા પણ રસોઈ વધવી ન જોઈએ એવી વાત પૌતાના કરમ ન થવી જોઈએ, એટલા માટે સ્ત્રીઓ રૌટલ કે રેટલો કરતી વખતે એક નાની ચામડી વધારાની કરતી હોય છે. આ ચાનકી એ સંવિભાગનું પ્રતીક છે, સમાજમાં કેટલાયે એવા ઉઘરચિત મહાનુભાવો હોય છે કે જેમને પોતાને ઘેર કોઈ મહેમાન જમનાર ને હોય તો આનંદ ન થાય. હજુ પણ ગુજરાત, રાજસ્થાન અને બીજ પ્રદેશોમાં કેટલાયે એવા જૈન છે કે જેમનો રજનો નિયમ છે કે રેલવે સ્ટેશન પર જઈ કઈક અજગ્યા સાધર્મિક ભાઈને જમવા માટે પોતાના ધરે તેડી લાવે અને એમને જમાડસ પછી પોતે જમે. જે દિવસે એર્ની કોઈ વ્યક્તિ ન મળે તો તે દિવસે એમને ઉપવાસ થાય.
વહેંચીને ખાવાના સિડૂતમાં સમાજવાદનાં મૂળ રહેલાં છે. સમાજની દરેક નાગરિકને આજીવિકાના અને ઉપભોગના એક સરખા હક્ક મળવા જોઈએ અને એક સરખી તક મળવી જોઈએ. આ એક આદર્શ ભૂમિગ્ર છે. જ્યાં આ સ્વરૂપ સચવાતું નથી અને જયાં સમાજનો એક વર્ગ અતિશય ધનસંપત્તિ એકત્ર કરીને એશઆરામ કરે છે અને એજ સમાજનો બીજો વર્ગ પેટનો ખાડો પૂરી કરવા દિવસ રાત કાળી મજૂરી કરે છે એ સમાજમાં ઝઘડો-, સંધર્ષ, ખૂન, વર્ગવિગ્રહ ઈત્યાદિ આવ્યા વગર રહેતાં નથી. એટલા માટે જ ભગવાન મહાવીરે કહ્યું છે કે જે દાન આપનો નથી, અસંવિભાગ છે, સંગ્રહખોર છે, આ પ્રમાણભોગી છે તે પૈતિક દરિએ સમાજનો ચોર છે. તે અરને અર્પ નામની મહાવ્રતનો ભંગ કરનારો છે.
વર્તમાન સમયમાં ચારે બાજુ સંધર્ષ, ક્લેશ, તેલ, હિંસા અને અશાંતિનું વાતાવરણ વધતું હોય તેવું જોવા મળે છે. મનુષ્યની વ્યક્તિગત, કૈટુંબિક, સામાજિક કે રાષ્ટ્રીય સ્તરે રહેલી સંકુચિત સ્વાર્થવૃત્તિને કારણે આ સંઘર્ષમય અર્થાત સ્થિતિ સર્ણય છે, જ્યાં જ્યાં ઉદારતા છે, પ્રેમભાવ છે. સઢિાના છે, સહકાર છે ત્યાં ત્યાં શાંતિ, અને સરળતા પ્રત્યa
જોવા મળે છે. મનુષ્ય પોતાના દેશ, જતિ, ભાષા અને ધર્મના સંકુચિત દોશલાર્મા બહાર આવી મનમમાત્રને માનવતાની દ્રષ્ટિ ત્રિા ભૌતિક ભેદો એની દૃષ્ટિમાંથી વિચલિત થઈ જાય તો જીવન તેને માટે સ્વર્ગ જેવું બની શકે છે. માત્ર માનવતાની ભાવના આગળ જ અટકી ન જતાં પશુ-પંખીઓ સહિત સર્વજીવો પ્રતિ જે લોકો પોતાની આત્મચેતનાનો વિરનાર અનુભવે છે તેઓને તો સૂમ આધ્યાત્મિક અનુભૂતિનો અવર્ણનીય આનંદ માણવા મળે છે.
સંવિભાગની મિા સ્થૂળ હોય તો પણ તેના સંસ્કાર હાંડા પડે છે. માણસમાં દાન અને દયાનો ગુણ વિકાસ પામે છે. ગ્રહણ કરવું, મેળવવું, મિથ રાજી થવું. ઝંટવી લેવું એવા બધા સૂળ સંસ્કાર નો જીવોમાં અનાદિકાળથી રહેલા છે. એ રીખવવા માટે બહુ જરૂર રહેતી નથી. નાનું બાળક પણ પોતાની મનગમતી વસ્તુ લઈને તરત રાજી થઈ જાય છે. બીજાને આપવાનું બાળકને શીખવાડવું પડે છે. પોતાનું એક જ રમવું હોય તો પણ બાળક રાજી ખુશીથી બીજા બાળકને તે રમવા આપી શકે તો સમજવું કે તેમનામાં સંવિભાગનો ગુણ ખીલ્યો છે. આ ગુણ કેટલીકવાર ખીલ્યો હોવા છતાં સંજોગો બદલાનાં ઢંકાઈ જાય છે કે ધસાઈ જાય છે. પરંતુ વિપરીત સંજોગામાં પણ એ ગુણ ટકી રહે એ જ એની મહત્તા છે. એ ગુણ જેમ જેમ વિકસતો જાય તેમ તેમ બીજા જુવો પ્રતિ ઉદારતા, સમાનતા વગેરે પ્રકારના ભાવો વિકસતા જય છે. આવા ગુણો જેમ જેમ વિકસતા જાય તેમ તેમ તેની સાથે સંલગ્ન એવા અન્ય ગુણો પણ વિકસતા જાય છે. ગુણવિકાસ એ આધ્યાત્મિક વિકાસની પૂર્વભૂમિકા છે. બીજ જીવો પ્રત્યે આત્મૌપમ્યની ભાવના જ્યાં સુધી ન આવે ત્યાં સુધી 'સર્વ જીવ છે સિદ્ધસમ' એવી દ્રષ્ટિ અંતરમાં સ્થિર ન થાય, એ સિાર ન થાય સુધી આધ્યાત્મિક વિકાસની શક્યતા નથી. જો એ ન હોય તો પછી મોક્ષ પ્રાપ્તિની તો શક્યતા જ ક્યાંથી ? એટલા માટે જ ભગવાન મહાન્વરે સાચું જ કહ્યું છે કે અસંવિભાગી વ્યક્તિનો મોન્ન નથી.
0૨મણલાલ ચી. શાહ
ધીરજબેન દીપચંદ શાહ પ્રેરિત રમકડાં ઘર (Toy Library) રમકડાંની ડેમોસ્ટ્રેશનની યોજના
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ દ્વારા ચાલતી ઉપરોક્ત પ્રવૃત્તિમાં બાળકોને રમકડાં, બાલ પુસ્તકો અને બાળગીતોની કેસેટ ધરે થઈ જવ૮ માટે આપવામાં આવે છે. રમકડાંધરના ૨ ૫૦ થી વધુ સભ્યો છે અને દર રવિવારે પચાસેક બાળકો રમકડાં ઘરે રમવા લઈ જાય| છે. દિન-પ્રતિદિન દેશ વિદેશમાં મોંઘા અને સુંદર રમકડાં નીકળતાં જાય છે. એવાં મોંઘા રમકડાં વસાવવાનું કે ઘરે રમવા આપવાનું સરળ નથી. સામાન્ય માણસને લેવા કે જોવા પણ ન મળે એવાં નવં નવી રમકડાનું ડેમોસ્ટ્રેશન દર રવિવારે ૪-૦૦ થી ૪-૩૦ ના સમયે સંઘના કાર્યાલયમાં કરવાની અમારી યોજના છે. જેઓની પાસે નવું મોંઘુ રમકડું હોય અને જેઓ રવિવારે આવીને પોતાના રમકડાંનો આનંદ | | બાળકોમાં વહેંચવા માગતા હોય તો તે રમકડાનું ફેમોસ્ટ્રેશન રવિવારે ગોઠવતાં અમને આનંદ છે. એ માટે કાર્યાલયમાં સંપર્ક કરી | આપનું નામ, સરનામું અને ફ્રેન નંબર જણાવશો, જેથી અમે આપનો | સંપર્ક કરીને આપના રમકડાનું ડેમોસ્ટ્રેશન બાળકો માટે ગોઠવી | થકીએ.
ડૉ. અમૂલ શાહ
જ્યાબહેન વીરા સંયોજક, રમકડાં ઘર
નેત્ર યજ્ઞ - શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધના આધિક સહયોગથી શ્રી યુસુફ | મહેરઅલી સેન્ટર દ્વારા રવિવાર, ન. ૧૯મી ડિસેમ્બર, ૧૯૩ના રોજ પનવેલ પાસેના દ્વારા ગામે યુસુફ મહેરઅલી સેન્ટરમાં નેત્રયજ્ઞનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. આ
સંદના સભ્યો માટે આ નેત્રયજ્ઞાની અને યુસુફ મહેરઅલી સેંટરની મુલાકાત લેવા માટે સંધ તરફથી બસની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. રવિવાર, તા. ૧૯મી ડિસેમ્બરે, સવારના ૯-૦૦ ક્લાકે સંધના કાર્યાલય પાસેથી બસ ઉપડશે અને દાદર, માટુંગા, ચેંબુર થઈ નાર પહોંચશે તારાથી બપોરે સાડા ત્રણ વાગે બસ ઉપડશે અને ચેંબુર, માટુંગા, દાદર થઈ મુંબઈ પાછી આવશે. બપોરનું ભોજન સેંટરમાં રહેશે.
આ નેત્રયજ્ઞમાં આવવાની જે સભ્યોની ઇચ્છા હોય તેમણે ત. ૩૦-૧૧-૯૩ સુધીમાં રૂ ૧૦ -૦૦ ભરી પોતાનાં નામ સંઘના કાર્યાલયમાં નોંધાવી દેવા વિનંતી છે. રસિકલાલ લહેરચંદ શાહ નિરુબહેન એસ. શાહ સંયોજક
પ્રવીણચંદ્ર કે. શાહ
મંત્રીઓ