Prabuddha Jivan 1993 10 Year 04 Ank 09 to 10

SR No.: 525852
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramanlal C Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1993
Total Pages: 12
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 2 MB

Page 10

પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧૬-૯૯૭ અને તા. ૧૬-
૧
૯૩
પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા :
અહેવાલ : ચીમનલાલ એમ. શાહ, 'કલાધર શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ દ્વારા આયોજિત પર્યુષણ સાધનાનું અને આત્માની આરાધનાનું હાર્દ પર્યુષણ પર્વ છે. જીવનમાં વ્યાખ્યાનમાળાએ આ વર્ષે ઓગણસાઠમાં વર્ષમાં પ્રવેશ કર્યો છે. શાન જેમ સંગીતની અનિવાર્યતા છે તેમ માનવધર્મની પણ આવશ્યકતા છે. અને સાધનાની જ્યોત સમી આપણી આ પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળાને આજે સોંસારિક ઉપાધિમાં આત્મા વેરણછેરણ, છિન્નભિન્ન થતો જોવા શ્રી સેવંતીલાલ કાંતિલાલ ટ્રસ્ટનો છેલ્લાં અગિયાર વર્ષથી સતત મળે છે.ત્યારે આ પર્વના દિવસો એ ખોવાયેલા આત્માને શોધ પુન: આર્થિક સહયોગ મળતો રહ્યો છે. આ વર્ષની વ્યાખ્યાનમાળા ડૉ. પ્રતિક્તિ કરે છે. જૈન ધર્મનો પાયાનો સિદ્ધાંત અનેકત છે. આ વિશ્વમાં રમણલાલ ચી. શાહના પ્રમુખસ્થાને રવિવાર, તા. ૧૨ મી સપ્ટેમ્બર, એકને દર્શન તો હોઈ જ ન શકે. વસ્તુને અનેક સ્વરૂપે જોવી એનું જ ૧૯૩ થી રવિવાર, તા. ૧૯મી સપ્ટેમ્બર, ૧૯૩ સુધી એમ આઠ નામ અનેકૌત. સર્વધર્મ સમભાવને વિકસાવવો હોય તો અનેકનનું દિવસ માટે ચોપાટ ખાતે બિરલા કીડા કેન્દ્રમાં યોજવામાં આવી હતી. સ્થાન સમજવું જરૂરી છે. આ વ્યાખ્યાનમાળાનો સંકિત અહેવાલ નીચે પ્રમાણે છે.
0 સમકિત-પ્રાપ્તિની પ્રક્રિયા : શ્રી પ્રવીણભાઈ સી. ' Ofકી જિ : પ્રથમ દિવસે આ વિષય પર વ્યાખ્યાન શાહે આ વિષય પર વ્યાખ્યાન આપતાં કહ્યું હતું કે આત્માની શુદ્ધ આપતાં ડૉ. હુકમચંદ ભારિપ્લે જણાવ્યું હતું કે સંસારમાં જીવ દુ:ખી ચેતનાની અનુભૂતિ એ જ સમકિત. સંસારના સર્વ દુઃખ, સર્વ કર્મનો છે. દખથી બચવા ઈચ્છે છે. પરંતુ દ:ખથી મુકત થવાનો વાસ્તવિક ક્ષય કરીને મોક્ષના દ્વારે પહોંચાડનાર સમકિત છે. એટલા જ માટે કહેવાઉપાય તેને મળતો નથી. તેથી તેને ભટકવું પડે છે. તત્વાર્થસૂત્રમાં માં આવ્યું છે કે સમકિત વિણ ચારિત્ર નહિ, ચારિત્ર વિણ નહિ મુક્તિ ઉમાસ્વાતિજીએ સમ્યગૃજ્ઞાન, સમ્યક્ દર્શન અને સમ ચરિત્ર એ સમકિત એ ભવ દુ:ખની દવા છે. સમકિતની હાજરીમાં કદી દુર્ગતિ થતી મૌલનો ઉપાય છે તેમ કહ્યું છે. સુખી થવાનો ઉપાય આત્માની પાસૈ નથી. સમકિત મેળવનાર જીવ કદી પોષી કહેવતો નથી. આપણા આ જ છે. મનુષ તેને સમજી આત્મસાત કરે તો તેનું દુ:ખ, ભવદુઃખ ત્માની મોહનીય અવસ્યાનો વિચાર કરીએ ત્યારે લાગે છે કે આ મોહનીય અવશ્ય દૂર થઈ શકે, સંસારના સુખો, ઈન્દ્રિયસુખો ચિરકાલીન નથી. અવસ્થાથી માંડીને સંપૂર્ણ મોક્ષ સુધીની શુદ્ધ અવસ્થાએ સમકિત કંઈ આત્મજ્ઞાન વિના ખરાં સુખની પ્રાપ્તિ નથી.
રીતે પહોંચાડે છે તે તરફ આપણે લક્ષ આપવાનું આવશ્યક છે. 0 ભગવાન મહાવીરનો પૂર્ણયોગ : શ્રી શશિકાંત O ચાતક પીએ નહિ એંઠા પાણી : આ વિષય પર મહેતાએ આ વિષય પર વ્યાખ્યાન આપતાં કહ્યું હતું કે પરોપકાર છે વ્યાખ્યાન આપતાં શ્રી મનુભાઈ ગઢવીએ ચાતકે પશ્નનું નું પ્રાંત ત્યાં પુરસ્કાર છે અને નમસ્કાર છે ત્યાં સાતેકાર છે. મુક્તિ વિના આપીને કહ્યું હતું કે આજ કાર જીવનમાં સત્તા અને સંપત્તિને કારણે મુક્તિની વાત અસ્થાને છે. એટલા માટે જ ભગવાનના પૂર્ણયોગનું પ્રથમ અશુદ્ધિનું પ્રમાણ ઘણું વધી ગયું છે. અને એ અશુદ્ધિ ધર્મના ક્ષેત્રે પણ સૌપાન ઋણમુક્તિ છે, તીર્થંકર પરમાત્માએ આપણને બે અમૂલ્ય પ્રવેશી ગઈ છે. આજકાલ ધર્મના ક્ષેત્રમાં પણ વિતંડાવાદ અને દંભ વસ્તુઓ આપી છે. એક છે સિવંત દર્શન અને બીજી છે સિત જોવા મળે છે. માનવીના કલ્યાણને કેન્દ્રમાં રાખીને પામીન કાળમાં પાલન માટેનો જીવન યોગ ભગવાન મહાવીરસ્વામીના જીવનમથી અને ઋષિમુનિઓ ધર્મના ઉપદેશ આપતા એવા ઉપદેથની વર્તમાન સમયમાં એમના ઉપદેશમાંથી પ્રેરણા લઈ, ભગવાને પ્રબોપલા આત્મદર્શન, વિદેશ આવશ્યક્તા છે. પરમાત્માદર્શન વગેરે દર્શનોને જીવનમાં ઉતારવાનો પુરપાઈ આપણે
| O તમને જ જ્યોતિfમ : શ્રી હરિભાઈ કોઠારીએ આ આપનાવવો જોઈએ.
વિશ્વ પર વ્યાખ્યાન આપતાં કહ્યું હતું કે આજે જગતના સર્વોચ્ચે જાણે | Org મુવિન નોર # ૩પી૬ : આ વિષય પર વ્યાખ્યાન
- અંયકર છે. આ વિશ્વમ ભોગવાદી ભક્તો. વિતંડાવાદ પંડિતો. જડ આપતા પૂ. સાધ્વી શ્રી સોહનકુમારીએ જણાવ્યું હતું આપણા
- વિદ્યાર્થીઓ, ધંધાદારી જુઓ, નિબ્રાંત વાલીઓ, સ્વાર્થી વેપારીઓ, જીવનમાં ક્રોધ, માન, માયા, લોભી રૂપી કપાયો જયાં સુધી છે, ત્યાં સુધી
સત્તાલોલુપ નેતાઓ, વિવેકશૂન્ય વ્યાવસાયિકો, લેભાગુ લેખકો, છીછરા આપણા જીવનનો ઉત્કર્ષ નથી. આ કમાયોથી આપણે છૂટી શકીએ, મન
સાહિત્યકારો, રડતા કવિઓ, મુરઝાએલા બાળકો, ઉત્સાહ શૂન્ય યુવાનો, થઈ શંકીએ તો આપણે મોઢ મેળવી શકીએ. આપણે વિભાવમાંથી મુક્ત
ચિડિયા વૃદ્ધો, મોહિત મહિલાઓ, પામર પુરૂષો, પલાયનવાદી કાર્યકરો થઈ સ્વભાવમાં આવવાનું છે. માયોને લીધે આપણું ભાવતંત્ર જે મલિન
સર્વત્ર દૃષ્ટિગોચર થાય છે. માણસને માણસનું શૈરવ કરતાં આવડવું થઈ ગયું છે. તેને શુદ્ધ જાગૃત અને સચેત કરવાનું છે. આ વિશ્વમાં
જોઈએ. માણસને સંવાદી બનવું જોઈએ. સંવાદી માણસની જીવનના પર્યાવરણ પ્રદુષણ વધ્યું છે તેમ આપણી અંદરનું પ્રદુષણ પણ વધુ છે.
કોઈ ક્ષેત્રમાં હાર થતી નથી. ધર્મક્ષેત્ર આસક્તિ છેડવાનું ક્ષેત્ર છે પણ આપણે આપણા અંતરમાં ડોકિયું કરવાની ટેવ ધરાવતાં નથી. અંતર
દુઃખની વાત એ છે કે આ દેત્રમાં માણસની આસક્તિ વધતી હોય નિરીક્ષણ જ આત્મોન્નતિ કરી શકે પર્યુષણ પર્વને એટલે જ અંતરશુદ્ધિનું
તેમ લાગે છે, પર્વે કફ છે.
'૦૫ર્મધ્યાન અને જીવનશુદ્ધિ: ડૉ. ચિનુભાઈ નાયકે ' Ofeat it rfhતા આ વિષય પર વ્યાખ્યાન આપતો આ વિશ્વ પર વ્યાખ્યાન આપતાં કહ્યું હતું કે જે ધારણ કરે તે ધર્મ. શ્રી ડી. આર. મહેતાએ જણાવ્યું હતું કે જૈનધર્મમાં અહિંસાના વ્યક્તિ, સમાજ, રાષ્ટ્ર અને સમગ્ર વિતાને ધારણ કરનારું ચાલકબળ તે સિદ્ધાંતની ધણી માત્વીક છણાવટ કરવામાં આવી છે. જૈન ધર્મની અહિંસા ધર્મ છે. ધર્મ એ મનુષનો ઉત્તમ સ્વભાવ છે. ધર્મ એટલે જીવન અતિ વ્યાપક રૂપમાં છે અને એથી જ જૈનધર્મને અહિંસાધર્મ તરીકે જીવવાની દૃષ્ટિ. ૫. સુખલાલજદના મતે પારમાર્દિક ધર્મ એ જ જીવનની પણ ઓળખવામાં આવે છે. ભગવાન મહાવીરે કહ્યું છે કે જે સ્તુને મૂળગત બાબત છે. આજે આપણે ધર્મને ભીખનું સાધન બનાવી દીધું બનાવવાનો તમને અધિકાર નથી તે વસ્તુને નષ્ટ કરવાનો પણ તમને છે ! આંખો બંધ કરો અને દિલની દૃષ્ટિ ઉધાડો એ જ ધર્મ છે. જૈન અધિકાર નથી. દરેક પ્રાણીમાં જીવ છે. મૃત્યુ કોઈને ગમતું નથી. પ્રાર્ટી પરંપરાર્મા સમન્ જ્ઞાન, દર્શન, અને ચારિત્રને જ ધર્મ કહ્યો છે. આપણે હત્યા એ હિંસાનું વરવું સ્વરૂપ છે. આ વિશ્વમાં ભગવાન મહાવીરની દર્શન ખોટું હોય છે આપણી ષ્ટિમાં દોષ આવે જ. ધર્મ એ દેખાડે છે અહિંસાના સૌથી મોટા સમર્થક મહાત્મા ગાંધી રહ્યા છે. કરવાનું કે પ્રદર્શન કરવાનું સાધન નથી. ધર્મ મનુષ્યની આંતરિક બાબત ૦ આભાખોજ : પૂ. શ્રી જશુબાઈ મહાસતીજીએ આ છે. ધર્મ એ ધનશુદ્ધિનું સાધન છે.
વિષય પર વ્યાખ્યાન આપતાં કહ્યું હતું કે આજનો માનવી પ્રતિષ્ઠ O જીવન-સંગીત અને માનવધર્મ : આ વિષય પર પૈસા અને પરિવાર તરફ જ દૃષ્ટિ કરે છે. આત્મા તરફ તો તેની નજર વ્યાખ્યાન આપતાં બી હેમાંગિની જાઈએ જણાવ્યું હતું કે જ્ઞાનની જ નથી. પરની શ્રેષમાં, પરની પ્રાપ્તિમાં પડેલો જીવ સ્વ તરફ ૧ળતો