Prabuddha Jivan - Tarun Jain 1937 06 Year 03 Ank 20 to 21

SR No.: 525847
Original Sutra Author: N/A
Author: Chandrakant Sutaria
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1937
Total Pages: 12
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 2 MB

Page 9

: : તરુણ જૈન : ?
૧૬૧
સ્ત્રીઓ પ્રત્યે સમાજનું કર્તવ્ય.
સ્ત્રી અને પુરૂષ વચ્ચેની સમાનતા,
જ્યારથી ગુજરાતને આંગણે મહાત્મા ગાંધીજીનાં પુનિત આપણા સમાજોમાં વ્યકિતગત્ સ્વાતંત્ર્ય ને કેટલું સ્થાન છે ચરણ થયાં અને તેમણે સામાજીક સુધારાઓ તરફ મીટ માંડી તે આપણે એકવાર બીજા દેશોના સમાજોમાં રહીને અનુભવીએ ત્યારથી સ્ત્રી પુરૂષની સમાનતા સમાજ સ્વીકાર થયો. પુરૂષ વર્ગ ત્યારે તેને સંપૂર્ણ ખ્યાલ આવી શકે. આપણું જાત જાતની સ્ત્રીઓ તરફ જે બેદરકારી ભર્યું વલણ બતાવતા હતા તે વલણમાં પ્રવૃત્તિઓમાં સામાજીક ધારા ધોરણે અને રીતરીવાજ એટલા બધા ફેરફાર થયો. ને પણ જેમ જેમ કેળવણી લેતી થઈ. તેમ તેમ આડે આવે છે કે જેને લઈને દરેક સ્ત્રી અને પુરૂષ પોતાની તેની કંગાળ દશાનું ભાન થવા લાગ્યું અને તેમણે પિતાની દશા, પ્રગતિ કરી શકતા નથી. તેમાં સ્ત્રીને તે આપણું સમાજે અનેક સધારવાના વ્યકિતગત પ્રયત્ન કર્યો પછી તે મહાત્માજીએ સને બંધનોથી જકડી તેના વિકાસને સદાને માટે દબાવી રાખ્યા છે. ૧૯૨૧ માં સત્યાગ્રહની લડત ઉપાડી, સ્ત્રીઓમાં પણ એ લડત
કાઈ કાઈ સમાજમાં તે સ્ત્રીઓને પોતાના કુટુંબોની બહાર જરાપણું પ્રાણ પૂર્યો. હેમાં સ્વમાન ઉત્પન્ન થયું અને વડિલે, જ્ઞાતિઓ, અને રાજ્ય હામે પણ બંડ પોકાર્યું અને સ્ત્રી શકિતનો પ્રચંડ
ફરવા દેવામાં આવતી નથી. પરદાઓ અને બુરખારૂપી જેલખાનાપરિચય આપ્યો.
એમાં પુરાએલી એ માતાઓને દુનિયાની અવનવી પ્રગતિ અને વઢવાણમાં ‘શાંતા' નામની એક પરિણિત યુવતિ ઉપર કોઈ ભિન્નભિન્ન પ્રકારની પ્રવૃત્તિઓને ખ્યાલ પણ કયાંથી આવે ! હરામખેરે એકાંતને લાભ લઈ ઈજજત લેવા હુમલો કર્યો, શીયળ- પરિણામે સ્ત્રી અને પુરૂષના માનસમાં એટલું બધું અંતર પડી જાય રક્ષા માટે શાંતા બહેને બહાદુરી ભર્યો સામનો કર્યો અને જીવનના છે કે જેથી પુરુષ સ્ત્રી વચ્ચે મિત્રતા ભાગ્યેજ પેદા થાય છે. સ્ત્રી ભેગ આપી શીયળનું રક્ષણ કર્યું. સ્ત્રીઓમાં રહેલા ખમીરને એટલે જીવન ભરને મેટામાં મેટ સાથી. પર બતાવ્યો, બીજો બનાવ વાંઝ ગામની કુમારી કમળાબહેને
સ્ત્રીઓને માટે ભાગ, સામાજીક, આર્થિક, કે રાજદ્વારી તેમનું સગપણુ વૃધ્ધ સાથે કરવા માટે માબાપ, સગાવહાલાં અને કુટુંબીએથી જરાયે ગભરાયા વગર અને તેમની ધમકીઓને જરાયે અ“નામાં જરાપણ ભાગ લેતા નથી કે–ગઈ (૧૯૨૨-૧૯૩૨, સ્વરામચક ન આપતાં સફળ બંડ ઉઠાવ્યું હતું અને પિતાના ઘરને
સારા જની લડત બાદ ઘણો ફેરફાર થયો છે. પણ તે છતાં યે તેવી રસ તિલાંજલી આપી મામાના ઘરને આસરે લીધા હતા. તેમજ લેતી સ્ત્રીએ ઘણીજ એાછી નજરે પડે છે. પરિણામે આપણી પિતાના પિતાની પિશાચી લીલાને ઉઘાડી પાડી બાપકાર જાહેર પ્રજામાં જોઈતી પ્રગતિ થઇ શકતી નથી. જ્યાં માતાઓ બીલકુલ કર્યું કે મારા પિતાએ પૈસાની લાલચે મહને વૃધ સાથે વડગાળી અજ્ઞાન હોય, ત્યાં તેની પ્રજા પ્રગતિમય કેવી રીતે સંભવી શકે. દેવાને તાગડો રચ્ચે હતે આવી હિંમત દેખાડનાર બ્લેન કમળાને દુનિયાના મહાન શિક્ષણકારોનું માનવું છે કે બાળકૅનો મોટામાં ખરેખર ધન્યવાદ ઘટે છે. અને આવા સંજોગોમાં ફસી પડતી મોટો ગુરૂ તે તેની માતાએ છે, પણ ડરપોક, અશિક્ષીત કે અણુધડ બીજી કુમારિકાએ જ્યારે બેન કમળાનું અનુકરણ કરશે ત્યારેજ માતાએ દુનિયાના ચાલી આવતા રીવા સિવાય બીજી કંઈ પુત્રીનો વેપાર કરનારા પિતાની સાન ઠેકાણે આવશે, ધરના ચીજોનું :જ્ઞાન તેમના બાળકોને આપી શકે ? ખૂણે થતા કાવાદાવા અને પ્રપંચથી ભરપૂર સ્વાથી વેવિશાળ :
• મહામે ખુલે પડકાર કરી બંડ ઉઠાવવાની હિંમત હવે કુમારિકા
જ્યાં સુધી સ્ત્રી પુરૂષના નિર્દોષ સામાજીક સમાગમને આપણે ઓએ કરવી પડશે, અને સમાજ સુધારકેએ તેને પુરતો સહકાર
બધા શંકાની દષ્ટિથી જોઈશું ત્યાં સુધી સ્ત્રી અને પુરૂષ વચ્ચે આપી તેની લડત સફળ થાય તે જાતના પગલાં ભરવાં જોઈશ. *વુિં ન
મરવાં જે મહેસું અંતર રહેશે. પુરૂષને જ માનસિક વિકાસ થવાની જરૂર છે, આવી રીતે થતા હિચકારો હુમલો હામે અને કુમારિકાઓને થતા અને સ્ત્રીઓની માનસિક વિકાર થવાની જરૂર નથી એવી ? અન્યાયની હામે બંડ ઉઠાવવાની હિંમત તેમનામાં ખીલે એ આપણા સમાજમાં લાંબા વખતથી ધર ધાર્યું છે. આ માટે સ્ત્રી જાતનું આત્મભાન જાગૃત કરવાની જરૂર છે. શહેર કે ગામડામાં આપણા બધાજ સામાજીક, આર્થિક, કે રાજદ્વારી પ્રશ્નોમાં ભાગ રહેલી બેનની બીક જતી રહે અને તેની શકિતનો વિકાસ થાય નથી લઈ શકતી, આપણે બધા એમ માની બેઠા - છીએ કે તેને તે એ જાતના પ્રસંગે ગોઠવવા જોઈએ. ગ્રામ્યલલનાઓ મહિનામાં બધા પ્રકામાં ભાગ લેવાની કંઈ જરૂર નથી. અને આવી અવળી એકવાર એકઠી થઈ નકામી કુથલી, નિંદા વગેરે વાતાવરણને દૂર માન્યતામાં ફેરફાર કરવા માટે વિચાર સાથે કરવાની કાને . કરી પિતાની ઉન્નતિ કેમ થાય: પિતાનામાં રહેલી બીક દૂર કેમ નવરાશ છે ? બીજા દેશોમાં સ્ત્રીઓને કેટલા સમાન હ અપાયા થાય. દુઃખના પ્રસંગે અરસપરસ કઈ રીતે સહાય આપી શકાય. છે તેને ખ્યાલ આપણે બધા કરીએ—અને તેનાથી સમાજને કેટલે બાળલગ્ન. વૃધલગ્ન કન્યાવિય આદિ સ્ત્રી જીવનને ચૂસતા કીડાઓ બધો ફાયદો થયો છે તેનું મનન જે આપણે કરીએ તો સમાનતા કઈ રીતે દુર થાય. રૂઢિને ભોગ થતી બાળાને કઈ રીતે બચાવવી
આપવા માટે આપણે વિચાર પણ કરવાની જરૂર રહેશે નહિ. આદિ પિતાને લગતા ભિન્ન ભિન્ન વિષયે કોઈ વિદુષિ બેનના સાનિધ્યમાં ચર્ચા વિચારોની આપલે કરે તે સ્ત્રી સમાજના ઘણા
ધણા ખરા માબાપે એમ માને છે કે છોકરીઓને બહુ પ્રમોને આપ મેળે નિકાલ આવી શકશે, પુરૂષવર્ગ જે સ્ત્રીઓને ભણાવવાની શું જરૂર છે. કારણ માત્ર એટલું જ કે તેમના દષ્ટિબિન્દુ આ રીતે સહકાર આપે અને તેને સાધન મેળવી આપે તે સ્ત્રી માં ઘણું જ ફેર છે તેમના માનવા મુજબ સ્ત્રીને સંસારમાં રાંધવાં સમાજની ઉન્નતિ બહુજ શીધ્ર થઈ શકે અને પિતામાં રહેલ અને બાળકોની માતાએ થવા સિવાય બીજું કંઈજ કામ નથી ખમીર સમાજને બતાવી શકે.
' રમેશ મેતા તેવી સંકુચીને દુટિયે ભલે તેમને શિક્ષણની જરૂર ન લાગે પણ
: