________________
૫૮
જૈનધર્મ વિકાસ
II 8 અ નમઃ | શ્રી ચૈત્યવંદન ભાષ્યને છન્દોબદ્ધ ભાષાનુવાદ.
મૂલકર્તા : પૂ. શ્રી દેવેન્દ્રસૂરિશ્વરજી મહારાજ
અનુવાદકઃ મુનિરાજ શ્રીસુશીલવિજયજી. ' સિદ્ધહેમ–સિદ્ધાંત કૌમુદી વગેરે વ્યાકરણ ગ્રન્થમાં પ્રવેશ કરવાને પ્રારંભમાં જેમ શબ્દરૂપાવલી, ધાતુરૂપાવલી, સમાસચક, સન્ધિ આદિના નિયમો ઈત્યાદિ મુખપાઠ કરવા પડે છે.
ન્યાય ગ્રંથમાં પ્રવેશ કરવાને શરૂઆતમાં જેમ તર્કસંગ્રેડ, કારિકાવલી, મુક્તાવલી વગેરે ગ્રન્થ મુખપાઠ કરવા પડે છે.
તેમ સિદ્ધાંત ગ્રંથમાં પ્રવેશ કરવાને શરૂઆતમાં પંચપ્રતિકમણ, મહાપ્રભાવિક નવસ્મરણ, ચાર પ્રકરણ (જીવિચાર, નવતત્વ, દંડક, લઘુ સંગ્રહણી), ત્રણ ભાષ્ય (ચિત્યવંદનભાષ્ય, ગુરૂવંદનભાષ્ય, પચ્ચકખાણુભાષ્ય) અને છે કર્મગ્રન્થ (કર્મવિપાક, કર્યસ્તવ, બંધસ્વામિત્વ, ષડશીની, શતક અને સપ્તતિકા) પણ અવશ્ય મુખપાઠ કરવા પડે છે.
જે આપણી પાસે આ બધી કુંચીએ તૈયાર હોય તો તેના આકર ગ્રન્થોના તાળાં ખેલતાં આપણને લેશમાત્ર વાર લાગે નહીં. અને જેમ જેમ આપણે તેમાં ઉંડા ઉતરતા જઈશું તેમ તેમ તેમાંથી ઘણુંજ જાણવાનું મળી શકશે.
આપણા પૂર્વાચાર્ય મહષીઓએ આપણને ડામાંથી પણ ઘણું પ્રાપ્ત થઈ શકે તે માટે સમસ્ત સિદ્ધાંત સાગરનું મંથન કરી આ અણમોલ રત્ન આપણને સમર્પણ કરેલાં છે.
આપણે જે તેને એમને એમ ગુમાવી દઈશું તે ફરી ફરીને તે મળવા બહુ જ મુશ્કેલી ભરેલાં છે. : અનેક ગુણાલંકૃત પૂજ્યપાદુ પ્રાતઃસ્મરણીય પ્રગુરૂદેવ વ્યાકરણ વાચસ્પતિ કવિરત્ન શાસ્ત્રવિશારદ શ્રીવિજયલાવણ્યસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ પાસે ચાર પ્રકરણ કર્યા બાદ ભાષ્યત્રયને અભ્યાસ કરતાં મને તે વખતે તેના ઉપરથી પ્રાકૃત-સંસ્કૃતથી વંચિત ના બંધ માટે ઇન્દબદ્ધ ગુર્જર ભાષામાં ભાષાનુવાદ કરવાનું મન થયું. અને તેમાં મુનિ મહારાજ શ્રી ચંદ્રપ્રભવિજયજીએ તથા મુનિ શ્રી કલ્યાણપ્રવિજયજીએ પ્રોત્સાહન આપ્યું. એટલે તે કામ આરંભાયું અને ગાવામાં સહુને સુપરિચિત હરિગીત છંદમાં તે કામ પૂજ્યપાદુ મગુરૂદેવની કૃપાથી પાર ૫ણ પડયું.
પ્રથમ અહીં હું ભાષ્યવયમાં આવતા ચૈત્યવંદનભાષ્યનો અનુવાદ આપ