________________
હીર સોભાગ્ય મહાકાવ્ય.
૧૨૫
છત્ર હેયની શું તેમ તળાવમાં (રહેલા) પાંદડાઓના છેડા ઉપર શોભતા જળબિંદુઓ વાળા વિકસેલા ધોળા કમળ વડે તે ઊપવન શોભતું હતું. ૯૬.
આ ઉપવનને વિષે સર્પરૂપી જેને એટલો છે, કોયલોનો મધુર સ્વર જેમાં છે, પાક ગલાં રૂપી એક છે જેના, જેમાં હાથીઓનું આવાગમન છે, પુષ્પ રૂપી જેનાં નેત્ર છે, પુષ્પ ગુચ્છરૂપી જેના સ્તન છે, એવી વનલક્ષ્મી તે ઉપવનમાં પવનવડે ભાગવાતી હતી. આ થવા સ જેવો કાળો જેને રોટલો છે, કે જે જેને મધુર સ્વર છે. પાકાં ગલાં જેવા જેના હોઠ છે. હાથી જેવી જેની ચાલ છે. ખીલેલા પુષ્પ જેવા જેનાં નેત્ર છે. પુષ્પના ગુચ્છ જેવા જેના સ્તન છે તેવી કોઈ સ્ત્રીને તે ઉપવનમાં ( કસ્તુરી, ચંદન વગેરેની ) સુગંધ જેઓ પાસે તેવા યુવાન પુરૂ ભગવતા હવા. ૯૭.
કોઈ કામાતુર અને પૈસાદાર જુવાન પુરૂષ સાથે સંગ કરવાને ઇચ્છતી અસતી સ્ત્રી પાસે રહેતી કોઈ દૂતીને ઘેર જાણે જતી હોયની શું તેમ મનેઝ અને મણની કાન્તીવાળા કિલ્લાને મળવા ઇચ્છતી તે વનની લક્ષ્મી નગરની ફરતી ખાઈને તી કરવાને ઈતી હોયની શું તેમ તે ખાઈ (ના પાણી)માં પ્રતિબીંબરૂપ રહેલી છે. ૯૮
સ્વર્ગને જીતવાવાળી નગરની આ ખાઈ જાણે પિતાના તરંગરૂપી હાથ ઉંચા કરીને દેડકાના શબ્દોએ કરીને આ નગર આગળ તારી સ્મૃદ્ધિ શા હિસાબમાં છે એમ અલકાપૂરીની નીંદા કરતી હોયની શું ? ૮૯
તે ખાઈના પાણીમાં પડતા ચંદ્રમાના પ્રતિબીંબને જેનાર લેને એવો ભાસ થતો હતો કે ચંદ્રના ખોળામાં રહેલા તરસ્યા અને ભૂખ્યા થયેલા મૃગને પાણી પાવાને અને લીલું ઘાસ ચરાવવાને શું ચંદ્ર પોતે જ આ ખાઈમાં આવ્યો હેયની શું. ૧૦૦.
આકાશને આલીંગન કરવાની લાલચમણીઓની પંકિતના તેજના કિરણ કરીને વરસાદ વિના તથા ચોમાસા વિના પણ ઈન્દ્ર ધનુષ્યને આડંબર કરતે હેયની શું તેવો તે નગરને કિલે છે. ૧૦૧.
સનાતન (એટલે નિરંતર રહેવાવાળી) જેમાં લક્ષ્મી છે અથવા વિષ્ણુ અને લક્ષ્મી જેના ઉપર બેસે છે, કમાડ રૂપી જેની પાંખે છે. સૂવર્ણમય જેની કાયા છે અને ગગન (માં જે ફરે છે અથવા) સુધી જે ઉંચાઇના લીધે પહોંચે છે તેવા આ નગરનો આ કિલો ગરૂડનું સાદ્રશ્યપણુ કેમ ન પામે ? અર્થાત આ કિલ્લો ગરૂડના જેવો જ છે-સાદ્રશ્યપણાને પામેલેજ છે. ૧૨.
રત્નોની કાતિની શ્રેણીઓએ કરીને દૂર કર્યા છે અંધકાર તે જેમણે અને આકાશને લાગી રહેલા તે પૂરીની અગાસીઓ સમુહ હોવાને લીધે પુરજને તે પુરીને નિરંતર ઉદયશીલ છે (કર્મના સાક્ષીરૂપ) લાખે સૂર્યો છે જેમાં તેવી હોયની શું તેવી દેખતા હવા. ૧૦૩.
કે જુવાન પુરૂ ચંદ્રકાંત મણીઓ વડે બનાવેલા ઘરના જેવું જેનું મંદ હસવું છે, કટાક્ષ મારતી (પિતાની) સ્ત્રીને સ્નેહથી આલીંગન કરતા હોય તેમ તે કિલો ચન્દ્રકાન્ત મઓના બનાવેલા ઘરોરૂપી હાસ્યને વહન કરતી અને ધોળાપતાકાઓ વડે કટાક્ષ મારતી તે પ્રારહાદન પુરીને સ્નેહથી જાણે આલીંગન કરતે હેયની શું ? ૧૦.
વર્ગ, પાતાળ તથા પૃથ્વીમાં ઉત્પન્ન થતા તમામ પદાર્થોના જેવા સર્વોત્તમ પદાર્થોના