________________
મુદ્રિપ્રભ
ગુફતરીકે સ્વીકારીને સયૈપદેશ આપવામાં સહાય કરી અને શ્રીનેમસાગરજી મહારાજને ગામેગામ સત્ય ઉપદેશ આપામાં સહાય કરી. શ્રીનેમસાગરજીની ઉત્કૃષ્ટ ક્રિયા વડે શ્રાવકાની શ્રદ્ધા તેમના તરફ વધવા લાગી. સાગર શાખાતરીકે ગણીશમા સૈકાના ઉત્તર ભાગમાં ક્રિયા ઉદ્ધાર કરનાર શ્રી નેમસાગરજી મહારાજ ગણાયા. તેમણે સ. ૧૯૧૩ની સાલમાં સખી ગામમાં વગગમન કર્યું. સ ંવેગી સાધુને શ્રીનેમસાગરજી મહારાજની ઘણી લાય મળી. ખરેખર જ્યારે શિથીલતા વધે છે ત્યારે કાઇ ઉત્તમ પુત્ર પ્રકટી નીકળે છે અને તે જૈનધ નું રક્ષણુ કરે છે.
૧૦૮
स्त्री केळवणीनी अगत्य.
( લેખક.--માસ્તર. ભાગીલાલ મગનલાલ શા. ગેાધાવી. ) (૧) આપણી સ્થિતિ અને સ્રી કેળવણીની અગત્ય.
આપણે સ્ત્રી કેળવણીની બાબતમાં બહુ પછાત છીએ. જ્યાં સુધી આપણે કન્યાઓને સારી કેળવણી આપી શકયા નથી ત્યાં સુધી સુખી ગૃદુસ'સારનાં દર્શનથી આપણે દૂર જ છીએ. આ વિષય સંબંધે આપણા જૈન ભાઇએ દૃષ્ટિ ફેરવવાની ખાસ અગત્ય છે. બાળ કેળવણીના મુખ્ય આધાર સ્ત્રી કેળવણી ઉપર રહે છે. બાળક શરૂઆતના ચાર કે પાંચ વર્ષ સુધી ધર આગળ સ્ત્રીઓના સહવાસમાં હરે છે કરે છે તેથી તે સમયમાં તેમના મનપર માતાના વિચારાનું પ્રતિબિંબ પડે છે. માતાના વિચારની ઉપજાવેલી સારી વા નરતી સર દીકાળ પર્યંત રહે છે અને તે અસરને નિર્મૂળ થતાં ધણા સમય લાગે છે એટલુંજ હિ પણ કાઈ પ્રસંગે તે તે સયેગાના પ્રમાણુમાં અંત સુધી રહે છે. બે માતા સુધરેલી હેય છે તે શરૂઆતના આ! વર્ષોમાં બાળકનું ચારિત્ર્ય એવુ ઉત્તમ ધડે છે અને એવા ઉત્તમ સસ્કારી પાડે છે કે તેથી આળકનું વન ઉત્તમ અને છે.
(ર) બાળ કેળવણી આપવામાં સીએની યોગ્યતા. એમાં સ્વાભાવિક રીતે મૃદુતા, કેમલતા, પ્રેમાળપણુ આદિ સહૃદયતાના ગુણો વિશેષ અંશે રહેલા છે. આથી બાળવયના ઉછરતાં આલ્ફાનાં મન તે જલદી હરી શકે છે, અને તેગ્માના મનપર સારા વ! નસા સરકારની ઉંડી અસર ઉપજાવી શકે છે. નાનાં બાળકાને પુરૂષ શિક્ષકના હાથ નીચે મૂકવા કરતાં સહૃદય સ્ત્રી શિક્ષકાના હાથ નીચે મૂકવાથી અત્યંત લાભ થાય છે. આપણા દેશમાં આ પદ્ધતિ જે શરૂ કરવામાં આવે તે પ્રેરક ધા લાભ થઇ શકે ! પરંતુ પ્રશ્ન માત્ર ઉત્તમ સ્ત્રી શિક્ષાની તંગીને છે. શરૂઆતનાં ધારણા ઉત્તમ સ્ત્રી શિક્ષાના હાથમાં મૂકવાથી નિઃસદે ઘણાલાભ થઇ શકે ! પુરૂષ શિક્ષાના બાળ ક્રા પર પ્રેમ, તેમની રમત ગમત, હાવભાવ, જજ્ઞાસા, દિમાં તેએની સહાનુ ભ્રુતિ; સ્ત્રી એના પ્રમાણમાં બહુજ ન્યૂન હોય છે. પુત્રેના સ્વભાવ કડક અને સખ્ત હેાવાથી બાળકાની પ્રેમાળ વૃત્તિ તેમના તરફ જાગૃત થઇ શકતી નથી. બાળકાનું રમુજીહાસ્ય, મૃદુ પણ તેાતલી વાણી, આસપાસના સચેગે જઇને તેમના મનમાં ઉત્પન્ન થતી અનેક જજ્ઞાસા અને ચિત્ય, મેટી વયને પરિચિત અને શુષ્ક લાગે તેવા પરંતુ આળવયને આનંદ આપનાર વિષય તરા તેના પ્રેમાળ વૃત્તિ આવિભાબતે સહૃદય પુષ શિક્ષકને આનંદ ઉપજાવી રાકે છે અને તે વર્ગના શિક્ષકને માટે જાણે એક પ્રકારના ઉત્તમ સ્વર્ગીય આહલાદ ઉત્પન્ન કરે છે પરંતુ બાળ સ્વભાવ પ્રતિ સહાનુ કૃતિ દર્શાવવાના કાર્યમાં સ્ત્રીએ કુદરતી રીતે એક વિશેષ