________________
૨૪.
આવી એક્ત્વ ભાવનાના પરમ પ્રેમમય ઉદ્દગાર મૈત્રીભાવનાની ઉચ્ચ રાાધી તીફળ છે.
आत्मा मैत्री भावना धारण करी शके छे. आत्मामां ते सामर्थ्य छे.
જ્યારે જ્યારે પણ દ્રવ્ય અને ભાવનાથી મૈત્રીભાવના ધારણ કર્યાં વિના છૂટકો નથા. તા હવે ક્રમ આલસ્ય !? મૈત્રીભાવના વિનાથી અનેક વા પરમાત્મા થયા અને થાર્યો. ગજસુકુમાલે જ્યારે સ્મશાનમાં કાયાત્સર્ગ કરી માન કર્યું હતું ત્યારે સામિલ નામના તેમના સસરા આવ્યા. પાતાની પુત્રીને ત્યજી ગજસુકુમાલ સાધુ થયેલા દેખી મિલના મનમાં ક્રોધ ઉત્પન્ન થયો. ગજસુકુમાલને દુઃખ દેવા માટે તેના મસ્તકપર લીલી માટીની પાળ બાંધી, અને તે પાળના ઉપર સ્મશાનમાંથી ખરના ધગધગતા અંગારા લાવી મુક્યા. આથી ગજસુકુમાલને અત્યંત વેદના થવા લાગી. ગજસુકુમાલે તે સમયે મૈત્રીભાવના ભાવી. સામિલ બ્રાહ્મણના આત્માને પાતાના આત્માના તુલ્ય ભાગ્યે. જરા માત્ર પણ ક્રોધ કર્યો નહીં, તેથી ગજસુકુમાલ ઉત્તમ ગતિ પામ્યા. ભવ્યવાએ આ દૃષ્ટાંતને હૃદયમાં ધારણ કરી ક્લેરા દુઃખના સમયમાં પર્મ મૈત્રીબાવના ભાવવી. કારૂગ્ય, પ્રમાદ, અને માધ્યસ્થ ભાવના પશુ મૈત્રીભાવના વિના ઉદ્દભવતી નથી. આહિત કરવુ હોય અને સંસારથી મૃકાવવુ હોય તે મૈત્રીભાવનાનું સેવન કરે, ખાદ્ઘ દૃષ્ટિના ખંદન ટાળી મૈત્રીભાવના અન્તરના સત્ય આનંદને અપ છે. ભબ્યા ! તમાં મત્રીભાવનાને ઇચ્છો તો મૈત્રીભાવના તમને પ્રામ થશે. મૈત્રીભાવના દ્રારા ખામામાં છે. હું ખરેખર તેને ધારણ કરીશ. મૈત્રીભાવનાથી હું વ્યાપ્ત છું. કારણ પ્રસંગે મૈત્રીભાવનાના ઉપયોગમાં રહીશ. આ પ્રમાણે તઃકર્ણમાં દઢ સકલ્પ કર્યા. એમ દૃઢ સંકલ્પ કરવાથી મૈત્રીભાવની પુષ્ટિ થશે. અને ક્ષણે ક્ષણે આનંદમય જીવન દ્દેિ પામતુ જણાશે, ગમે તે ધર્મના દેશના મનુષ્ય હાય તાપણ તેના ઉપર મૈત્રીભાવના રાખવી એએ. જે લોકો સ્વાયિક ક્ષુદ્ર વિચારથી દરેક વેની સાથે મિત્રતા રાખે છે તે ખરેખર ાધાદિ કારણ પ્રસંગે મંત્રીભાવનાની સુદ કુદી ય છે. મૈત્રીભાવના એ સટને મિત્ર છે. હૃદયને દુ:ખ સમયમાં આધાર છે. સમાન સ્થિતિ જાળવવામાં મૈત્રીભાવમા ઉત્તમ સેવા બજાવે છે. વતાં છતાં પણ સિદ્ધનાં સુખને આપનાર મૈત્રીભાવના છે. મૈત્રીભાવના ખરેખર ગંગાજળ સમાન નિર્મળ છે.
माणभूतेषु सर्वेषु, सुखदुःख स्थितेषुच
રિ મિત્રદ્યુ નનેપુ, મૈત્રી પતિતપાઃ છતાં ||ર્ ॥