________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૫૦ ] શ્રી જૈન સત્ય પ્રકાશ
[ વર્ષ ૧૧ કેટલો મહાન ત્યાગ કરવાનું આવો પડશે તેથી એ સર્વથા સુજ્ઞાત હતી. વ્યવહારકુશલ એ રુદ્રમા સમજતી હતી કે, “ જો તું જોર વધે' પિતાને પણ પુત્ર પ્રતિ મિત્ર બનવાનું સુભાષિત છે. માતા તો સંતાનોને સદાય સેડમાં જ સંતાડી રાખે છે અને ‘ભાઈ, બહેન’નાં મીઠાં સંબંધનથી તેમને સંસારના સમ વિષમ રાહ દર્શાવી કર્તવ્યની સૂચના કરે છે. અત્યારે આપણે રુદ્રમાને એક વાત્સલ્યભરી અને પરમહિતષિણી માતા તરીકે એવી જ રીતે સૂચન કરતી અને સલાહ આપતી અહીં જોઈ શકીશું.
“બેટા! તારી કુલીનતા પિતૃઆજ્ઞાને ઉઠાવી લાચારને યોગ્ય વિદ્યાનું પરિશીલન કરે એમાં હસ્તપ્રક્ષેપ કરવાનો મને અધિકાર હોય જ નહિ. અને મેં એમાં કદિ હસ્તપ્રક્ષેપ કર્યો પણ નથી. પણ સિદ્ધાન્ત અને આદર્શની બાબતમાં મારું હૃદય જે તેને સત્ય લાગે તે પ્રમાણે વર્તતું હોય તો તેને હું અટકાવી શકું નહિ. એ હૃદયને તેના નિશ્ચિત સત્યને આગ્રહ હોવો જ જોઈએ. મારા જીવનમાં એ સત્યના આગ્રહની આડે આવતું સર્વ કાંઈ સહન કરવાને હું સદા તૈયાર જ હતી, પણ સૌભાગ્યવશ એની આડે આજ સુધી કોઈ આવ્યું નથી. આ માટે તારા પિતાની અને તારા કુલની હું ઓછી ઉપકૃત નથી. ઓ ! મારા વિદ્વાન પુત્ર ! તારા પિતાની જેમ હું પણ વાગદેવતાની પ્રશંસક અને યથાશક્ય પૂજારણ છું. પણ એ વાગદેવતા હદયની દયાળુ અને અને સર્વરીતે સમન્વય શીલા લેવાની મારી માન્યતા છે. “દિના ધર્મઃ” “મr fસ્થા મૂતાનિ' એ ઔત્સર્ગિક સુશ્રુતિના અનુચિત અપવાદના નામે વિશાળ વિભાગમાં પશુઓના બલિદાનથી વિનશ્વર સ્વલ્પ લાભ બતાવનારી વિદ્યાને મહિમા કે ગૌરવ અનાર્ય ઉર જ કરી શકે. રાક્ષસીનું રૂપ ધરનારી વાગડ દેવતાને આદર કરવામાં મારું આર્ય હૃદય સંકુચિત બને. અને ભાઈ! તારા બાહ્ય વૈભાવ ને માનમહત્તાને નિરખતાં છતાંય મારું છે. હૃદય અનુલસિત કે ઉદાસીન રહે તો તે માટે હું નિરુપાય છું. જગતકારુણ્યના અને વિશ્વબંધુત્વના ભાવથી ઉછાળા મારતા તથા સર્વ દર્શનવાદની નદીઓનો પોતાના વિશાળ પેટાળમાં યોગ્ય રીતે સમન્વય સાધતા એવા” દષ્ટિવાદના મહાસાગરને પાર કરી મારા પુત્ર આવ્યો હેત તે જરૂર હું, મારા જીવનની સવિશેષ સફળતા માની, હર્ષોલ્લાસથી સમાતી ન હોત. પણ એવાં સદ્દભાગ્ય ભવિતવ્યતાને આધીન હોય છે. છતાં તારું આ લેકનું જ નહિ પણ ઉભય લેકનું હિત ચાહનારી હુંતારી માતા-પશુરક્તને રેલાવનારી અધૂરી વિદ્યાના કરતાં કોઈ વિશિષ્ટ દૃષ્ટિવાદની વિદ્યાથી તને અલંકૃત થયેલો જોવાની હોંશ રાખું તો તે સ્વાભાવિક છે. પુત્રને માટે પુણ્યાનુબંધી પુણ્યથી સ્વર્ગપવર્ગની પ્રાપ્તિના મનોરથ સેવનારી માતા હિંસાદિ પાપથી થનારે તેને અધઃપાત ન જ સાંખી શકે.” પોતાના પુત્રને દૃષ્ટિવાદની વિદ્યાથી વિભૂષિત થયેલ જેવાના મનોરથ સેવતી રુદ્રોમાં કોઈ ગર્ભિત વિચારથી આટલું બેલી અટકી જાય છે. તેને પોતાનું હૃદય વધારે સ્પષ્ટ કરવાની જરૂર જણાતી નથી. પણ વણસ્પષ્ટકર્યુંય માતૃહૃદય આર્ય હદયો ઉલી શકે છે. આરક્ષિત એ હૈયાને કેવી રીતે ઉકેલે છે તે જોઈએ..
“માતા! પુત્રના કલ્યાણાર્થે કરાતો તારે ત્યાગ મહાન છે. આટલો લાંબા કાળનો વિરહ સહન કર્યા બાદ હજી દષ્ટિવાદની વિદ્યાથી અલંકૃત થયેલો મને જેવા એ વિરહને લંબાવવા તારું પૈર્ય કામ કરી રહ્યું છે. આર્ય નારીઓ પિતાના પતિના ને પુત્રના હિતલ્યાણ શું
For Private And Personal Use Only