Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૮-૯ ]. મોંઘા વાત્સલ્યનાં મેવાં મૂલ્ય [ ૨૪૯
આર્ય રક્ષિતે વિચાર્યું પ્રાણ સમા મારા વિયોગને સહન કરવો એ મારી માતાને લેશ પણ પાલવે તેમ ન હતું, છતાં તેણીએ મારા હિતની ખાતર ધૈર્યને ધારણ કરી એ વિયેગને સહી લીધો. મારા પ્રવાસના આટલા લાંબા સમય સુધી તેણે નિદ્રામાં પણ સ્વમ વશ બની સતત મારું નામ સ્મર્યા જ કર્યું હશે. તેના સુતવિરહના દુઃખને ખ્યાલ કરતાં પણ ગમે તે ઓછા પરિચિત સજજનનું હૈયુંય કમ્પી ઊઠે. આમ છતાં આજે મારી વિદ્યાને પ્રભાવ, રાજાદિ તરફથી કરાયેલ ગૌરવમહિમા અને તેથી પ્રાપ્ત થયેલી અતુલ લક્ષ્મી વગેરેથી પણ મારી માતાનો મારા તરફનો પ્રેમસાગર ઉછાળા મારતો નથી થઈ શકય; અત્યારે તેનામાં હોવો જોઈએ તેવો કઈ પ્રેમજન્ય સંભ્રમ નથી, તેમ તે આ અવસરે જેવી જોઈએ તેવી આનંદિત પણ જણાતી નથી. ત્યારે તેને પુરપ્રવેશથી લઈ અત્યાર સુધી જે કાંઈ સુંદરતામાં પરિણમ્યું હતું તે સુંદર ન લાગ્યું. માતાની મીઠાશની પાછળ જ સારા જગતની મીઠાશ રહેલી છે એવી તેની સમજે તેને અત્યારે મુંઝવી નાખ્યો. એની અગાધ બુદ્ધિ માતાની આ અવસર ગંભીરતા અને ઉદાસીનતા કયા કારણને લઈને હશે એ સમજી લેવાને વધારે વિચાર કરવા સ્તંભી નહિ. તેણે માતાને જ પ્રશ્ન કર્યો
“પૂજ્ય માતા, તારા આ બાળકને તારી શી આજ્ઞા છે? માતાના લહાવની લહરીઓ અને હર્ષના ઉછાળા સદાય બાલક મનાતા તેના પુત્રના ઉદય અને સમુન્નતિના ચંદ્રને જ સવિશેષ અવલંબે છે. ધન, મહત્તા કે અન્ય કાંઈ પણ તેવું ન નિરખતાં કેવળ “આવતાં ને જ નિરખતી માતા પુત્રને નિરખતાં જ આનંદથી ઉભરાઈ જાય છે. સ્વજન-સંબંધી, આડોશી-પાડોશી, પરિચિત-અપરિચિત સૌ કઈ આજે હર્ષના હેલે ચડ્યાં છે, ત્યારે તું શા માટે શાન્ત ને સ્થિર છે? તારી આ ગંભીરતા ને ઉદાસીનતાની એથે રહેલી ઇચ્છાને આજ્ઞારૂપે ઉઠાવવા તારા આ પુત્રનું આજ્ઞાંકિત મસ્તક સદાય નમેલું જ છે, ને હશે. માતા! તું ગમે તે ઈચ્છી શકે છે, ગમે તે બોલી શકે છે અને તારા આ આજ્ઞાંતિ પુત્રને તું ગમે તે ફરમાવી શકે છે. તારા કલ્યાણપ્રદ હાથને આશીર્વાદ દઈ માતા! તું મને મારું જે કાંઈ કર્તવ્ય હોય તે જણાવી દે. માતા ! તું સ્પષ્ટ કર, તારે શો મનોરથ છે ?” હમણાં જ પુષ્કળ લક્ષ્મી ને માનમહત્તાને વરેલા વિદ્વાન મહાનુભાવ આર્યરક્ષિતે જાણે પિતાની સંસ્કારી વિનીતનાને માનાના ચરણકમલ નીચે પાથરી દીધી.
- રુસોમાએ પુત્રની વિનીતતાના વાંસા પર પિતાનું હાય-હૈયુ પંપાળ્યું. એની ઉદાસીનતાની ભૂમિમાંથી એના મનોરથરૂનો અવંગ ફણગો ફૂટતો એણે જે. એના
અંતરમાં પરમ તેષજન્ય શાતિ પ્રગટી હતી, પણ હજી તે ગંભીર તો પૂર્વના જેવી જ . હતી, કેમકે પોતે કરવા ધારેલા કર્તવ્ય-સૂચનની ગંભીરતાનો એને પૂરેપૂરો ખ્યાલ હ. પણ પ્રૌઢાવસ્થાની લગભગ મધ્યમાં વર્તતી અતિ સ્થિર એવી એ વિચારવંતી ને વિવેકનંતી આર્ય નારી હતી. “સિદ્ધાન્ત જેટલું સુંદર અને આદર્શ જેટલા ઉમદા, તેટલો જ તેને ઉપદેશ જોખમી અને સાધના દુષ્કર '—એ રહસ્યને તે સમજતી હતી. લગભગ બાવીશ વર્ષની વયે પહોંચી ચૂકેલા પોતાના વિદ્વાન યુવાન પુત્રને આજ્ઞા કરવાને પિતાને અધિકાર કેટલો મર્યાદિત છે એ તેની બુદ્ધિની બહાર ન હતું. પગમાં પડેલી વિનીતતા સ્વયમેવ ફરમાન ઉઠાવે અને વિનીતતાનો લાભ લઈ યથેચ્છ ફરમાન કરવું, એ બે વચ્ચેનો ભેદ તે . બરાબર સમજતી હતી. અંતર સ્પષ્ટ કરતાં પોતાને અને પોતાનાં વહાલાં સ્વજનને કેટલો
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 521622 |
| Book Title | Jain_Satyaprakash 1946 05 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad |
| Publisher | Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad |
| Publication Year | 1946 |
| Total Pages | 36 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Satyaprakash, & India |
| File Size | 17 MB |