________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૧૨ ]
શ્રી સિદ્ધચકનું સંક્ષિપ્ત સ્વરૂપ (૪૮૧ ચોથું પદ ઉપાધ્યાયજી મહારાજનું છે. - "गणतित्तीसु निउत्ते सुत्तत्थज्झावणंमि उज्जुत्ते ।
હાઇ સ્ટીમ રમે શાપ કાગ ” “ગચ્છની સેવામાં નિયુક્ત, સૂત્ર અને અર્થના ચિંતવનમાં તત્પર, સ્વાધ્યાયમાં તલ્લીન એવા ઉવજઝાયનું સારી રીતે શુદ્ધ મનથી ધ્યાન કરે !”
ગછની સંભાળ રાખવાનું કાર્ય શ્રીઉપાધ્યાયજીનું છે. આચાર્ય ભગવંતે ગચ્છના રાજા છે, પરંતુ તેમની આજ્ઞા પળાવવાનું કાર્ય ઉપાધ્યાયજીનું છે. એટલા જ માટે તેમને “ગુણી સુચ્છ સંધારણે થંભભૂતા” કહેવાયું છે. ઉપાધ્યાયજી સૂત્ર અને અર્થનું દાન આપે છે. વિદ્યાર્થી સાધુઓને સારણ, વારણું, ચોયણ, પડિયાદિનું કાર્ય ઉપાધ્યાયજીનું છે. ઉપાધ્યાયજીને “ નહિ સુરિ પણ સૂરિગણુને સહાય, નમું વાચકા ત્યક્ત મદ મોહ માયા” કહ્યા છે. ઉપાધ્યાયજીને તો ત્યાં સુધી ઉપમા આપી છે કે “મુરખ શિષ્ય નિપાઈ જે પ્રભુ, પહાણને પલ્લવ આણે, તે ઉવજઝાય સકલજન પૂજિત, સૂત્ર અર્થ સવિ જાણે રે.” ઉપાધ્યાયજી નિરંતર સ્વાધ્યાયમાં લીન હેય છે. અને બાર અંગ, અગિયાર ઉપાંગ, ચરણસિત્તરી અને કરણસિરીના પાળનાર એવા પચીશગુણયુક્ત ઉપાધ્યાયજીને શુદ્ધ ભાવથી નમસ્કાર કરે. પાંચમું સાધુપદ છે, તેઓ
"सवासु कम्मभूमिसु विहरते गुणगणेहिं संजुत्ते ।
गुत्ते मुत्ते झायह मुणिरार निट्ठियकसाए ॥" સર્વ કર્મ ભૂમિમાં વિચરતા, ગુણ સમુદાયથી વિભૂષિત, ત્રણ ગુપ્તિ અને પાંચ સમિતિથી યુક્ત એવા કષાય રહિત મુનિરાજનું ધ્યાન કરે !”
સાધુ મહારાજ મોક્ષ માટે ઉઘુક્ત હોય છે; તેઓ સત્યાવીશ ગુણોથી વિભૂષિત છે. અપ્રતિહત નવકપ વિહાર કરે છે, પાંચ સમિતિ ત્રણ ગુપ્તિ અને અષ્ટપ્રવચન માતાના પાલક છે.
“ કરે સેવના સૂરિવાયગ ગણિની, કરું વર્ણના તેહવી શી મુણિની; સમેતા સદા પંચ સમિતિ ત્રિગુપ્તા, ત્રિગુપ્ત નહીં કામશેષ લીપ્તા. પાંચ ઈન્દ્રિયને જે નિત્ય ઝીપે, કાયક પ્રતિપાલ; સંયમ સત્તર પ્રકારે આરાધે, વંદુ તે દયાળ. અઢાર સહસ શીલાંગના ધોરી, અચળ આચાર ચરિત્ર રે.” નવ વિધ બ્રહ્મગુપ્તિ જે પાળે, બાર સવિલ તપશુરા. આવા મુનિવરનું ધ્યાન કરવાથી આપણુમાં ઉત્તમ ગુણોને વાસ થાય ને ઉચ્ચપદ પામી. છ સમ્યગદર્શન પદ છે__“सव्वन्नुपणीयागम पयडियतत्तत्थ सद्दहणरुवं ।
રંવારાપર્વ નિ યાદ મામા ” સર્વજ્ઞ પ્રરૂપિત આગમોને, અને તેના અર્થોને સદ્દકણું રૂપ-અર્થાત શ્રી જિનવરેંદ્ર રૂ૫ સમ્યગદર્શન રૂપ રત્ન પ્રદીપને નિરંતર મનરૂપ ભૂવનમાં ધારી રાખો.”
___ "तत्त्वार्थश्रद्धानं सम्यग्दर्शन" तमेव सच्चं निःशकं जंजिणेहिं पवेइयं ते सत्य અને નિઃશંક છે જે જિનેશ્વર પ્રભુએ પ્રરૂપ્યું છે. બસ આનું નામ છે સમ્યગદર્શન. જેમ શ્વાસોશ્વાસ વિના પ્રાણ જીવતો ન કહેવાય તેમ સમ્યગદર્શન વિના પણ ન જ ચાલે. તેના ક્ષાયિક, ક્ષાપશમિક અને ઔપથમિક ત્રણ ભેદે છે. “પાંચ વાર ઉપશમીય લહી છે, ક્ષય ઉપશમીય અસંખ્ય, એકવાર ક્ષાયિક તે સમકિત-દર્શન નમિયે અસંખ રે.” આ સમ્યકત્વ
For Private And Personal Use Only