________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વીતરાગસ્તોત્ર'ના વૃત્તિકાર શ્રી પ્ર ભા નં દ સૂરિ
લેખક:-શ્રીયુત અંબાલાલ પ્રેમચંદ શાહ, વ્યાકરણતીર્થ, અમદાવાદ.
શ્રી. હેમચંદ્રસૂરિકૃત થતા જaોક ના વૃત્તિકાર શ્રી પ્રભાનંદસૂરિના સાહિત્યજીવનની માત્ર બે કૃતિઓ સિવાય તેમના ધ્વન અને કવનનું પાનું કેવું છે. તેમણે પ્રસ્તુત तोत्र ५२ दुर्गपदप्रकाशवृत्ति भने मी ति श्री वनपार विस्त ऋषभपञ्चाशिका પ્ર રચેલી ત્રુઢિશિ નામની ટીકાની પ્રાન્ત પ્રશસ્તિ પણ પ્રથમ દૃષ્ટિએ સંદિગ્ધ લાગે તેવી અને ટૂંકી આપી છે. તેઓ કયારે અને ક્યાં થયા, તેમને વિહારપ્રદેશ અને રચનાસ્થળ કહ્યું હતું – તેની કંઈ જ માહિતી આજનાં ઉપલબ્ધ સાધનોમાં મળતી નથી. છતાં પ્રશસ્તિમાં આપેલ ગુરુપરંપરાનું ઐતિહાસિક અનુસંધાન છૂટા છવાયા ઉલ્લેખોમાંથી તારવી શકાય તેમ છે.
दुर्गपदप्रकाशवृत्ति ती प्रांत प्रशस्ति:चान्द्रे कुलेऽस्मिन्नमलश्चरित्रैः प्रभुर्बभूवाभयदेवसूरिः । नवाङ्गवृत्तिच्छलतो यदीयमद्यापि जागर्ति यशःशरीरम् ॥१॥ तस्मान्मुनीन्दुर्जिनवल्लभोऽथ तथा प्रथामाप निजैर्गुणौघैः । विपश्चितां संयमिनां च वर्गे धुरीणता तस्य यथाऽधुनाऽपि ॥२॥ तेषामन्वयमण्डनं समभवत् संजीवनं दुष्षनामूलिस्य मुनिव्रतस्य भवनं निःसीमपुण्यश्रियः । श्रीमन्तोऽभयदेवसूरिगुरवस्ते यद्वियुक्तैर्गुणैद्रष्टुं तादशमाश्रयान्तरमहो दिकचक्रमाक्रम्यते यतिपतिरथ देवभद्रनामा समजनि तस्य पदावतंसदेश्यः। दधुरधरितभावरोंगयोगा जगति रसायनतां यदीयवाचः ॥ ४ ॥ तदीयपट्टे प्रतिभासमुद्रः श्रीमान् प्रमानन्दमुनीश्वरोऽभूत् । स वीतरागस्तवनेष्वमीषु विनिर्ममे दुर्गपदप्रकाशकम् ॥ ५ ॥ एवं सपादशतयुतविंशतिशतपरिमितः प्रबन्धोऽयम् ।।
प्रश्रमादर्श गणिना लिखिता हर्षेन्दुना शमिना • ललितोक्तिवृत्तिनी प्रतिप्रशस्ति:-१
ત્રણ લેક પૂર્વની પ્રશસ્તિ મુજબ જ છે. ચોથા લેકના બીજા ચરણથી શાબ્દિક ભિન્નતા –
यतिपतिरिह देवभद्रनामा जयति तदीयपदावतंस एषः ।
विषमविषयरोगसंनिपाते दधति रसायनतां वचांसि यस्य ॥४॥ १. नु। पत्तनस्थजैनभाण्डागारीयसूची पृ० १५९. हेवय सामान पुस्ता२ ५४ तरथी
श्रीऋषभपञ्चाशिका ५२ प्रमान रित वृत्ति प्रशित ५४ छ, पण तेमा - प्रशस्ति नथी.
For Private And Personal Use Only
