________________
૩પ૬ શ્રી સિદ્ધચક્ર)
વર્ષ ૯ અંક-૨૨ (તા. ૨૨ ઓગષ્ટ ૧૯૪૧ શાસનના અધિપતિ પણ ભગવાન શ્રી ઋષભદેવજીના અંધારું (અજ્ઞાન) હતું. ‘ત્યાગ' એવો શબ્દ જ તો શિષ્ય જ. દેવ છે કે જે સ્વતંત્ર દેવતત્ત્વ સ્વતંત્ર નહોતો પછી ત્યાગમાં સુખ એ ભાવનાની તો છે. દેવ કોઈના શિષ્ય હોતા નથી, આ વાત હેજે સંભાવના જ કયાંથી? કેવલ ભોગ વિના સમજી શકાય તેવી છે છતાં વિશેષ વિચારીએ તો યુગલીયાઓને હતું જ શું? ભોગમાં જ સુખ, આનંદ સુત્રા ના વાઈi સુગ્ગા ના પાવ ઉદય ને ભોગવનારા, ભોગમાં જ રાચ્યા માચ્યા
પુણ્ય કરનારી કે પાપ કરનારી વસ્તુ શ્રવણથી રહેનારાને “ત્યાગ’ શબ્દનું ભાન કે જ્ઞાન નહોતું. માલુમ પડે છે. દેવતત્ત્વને માનીએ છીએ તે વિના અખ્ખલિતપણે ભોગને જ સુખ મનાતું હોય ત્યાં શ્રવણે (વગર સાંભળે) દુનિયાદારીનો ધર્મ અર્થાત્ “ત્યાગમાં સુખ' એ સૂત્ર ગમે કોને? ચિંતવ્યું અને વિષય, કષાય, આરંભ પરિગ્રહાદિના પોષણ માટેની માંગ્યું મળે (કલ્પવૃક્ષો યુગલીયાઓને ઇચ્છયું ધર્મ તો વગર સાંભળે હસ્તગત થાય છે આવડે આપતા હતા, ત્યાં પછી પૂછવાનું જ શું? એ છે, તેમાં તો સહેજે પ્રવૃત્તિ થાય પણ આ ધર્મ પરિસ્થિતિમાં અન્ય વિચારણાને અવકાશ જ કયાં દુનિયાદારીથી વિપરીત. આ ધર્મ એવો છે કે શ્રવણ છે? માંગ્યું મળવામાં મુશ્કેલી તો શું પણ વિલંબ કરવા છતાં પણ તેની પ્રાપ્તિ મુશ્કેલી છે. સાંભળવા સરખો નથી ત્યાં બીજો વિચાર - સંકલ્પ સરખો છતાં આવડવી કઠીન છે. રૂચ્યો જો હોય તો ઉદ્ભવે જ શાનો? એ સ્થિતિમાં તો ભોગમાં પણ આ જૈન ધર્મમાં સ્થિરતા રહેવી મુશ્કેલ છે. ભોગસુખોમાં લપટાવાનું જ હોય. આજની દુનિયા આ ધર્મનું નાટક ભજવવામાં પણ મુશ્કેલ છે. કેમકે ભોગસુખમાં ઓછી લપટાય છે તેનું કારણ એ છે જયાં સ્ત્રી પુત્રાદિ પરિવારનો ત્યાગ કરવાનું વિધાન કે માંગ્યું મળતું નથી અને જોઈએ છે તે પેદા કરવા પ્રધાનપણે છે ત્યાં શું થાય? આવો ઉચ્ચ ધર્મ ઉત્પન્ન માટે મહેનત કરવી પડે છે. કમાવું પડે છે અને થયો શી રીતે? સ્વંય ધર્મોત્પત્તિ જગત સ્વભાવે બની ખર્ચવું પડે છે. ઉપર કહી ગયા તે યુગમાં, અઢાર શકે તેવી નથી, છતાં દેવાધિદેવ શ્રી તીર્થકર ક્રોડાકોડ સુધીના સમયમાં એક જ સ્થિતિ હતી કે ભગવાનની કર્મકાય અવસ્થાને લીધે જ બને છે. માગ્યું મળતું. ત્યાં ત્યાગમાં સુખ' એ તત્ત્વ આવ્યું અઢાર ક્રોડાકોડ સાગરોપમનો અંધકાર કયાંથી? પ્રથમ તો તે વખતે ત્યાગ” શબ્દ જ નહોતો! ટળે શી રીતે?
જે દેશમાં ચામડીયો જ ન હોય ત્યાં ઉચ્ચકુલે કોઈ શ્રી ઋષભદેવજી ભગવાન થયા તે પહેલાં પુત્ર જન્મે તેને તે શબ્દનું ભાન થાય જ કયાંથી? અઢાર ક્રોડાકોડ સાગરોપમ સુધી આખા જગતમાં (અનુસંધાન પેજ - ૩૫૭) (અપૂર્ણ) નું