________________
૨૦૩ શ્રી સિદ્ધચક્ર) વર્ષ ૯ અંક-૧૧-૧૨
(૨૭ માર્ચ ૧૯૪૧ . પ્રથમ તીર્થંકર નામકર્મ આવ્યું શાથી? ભાવન હોતી નથી. કાયદો કરનારે કાયદાનું જ્ઞાનાવરણીયાદિ કર્મ તો જ્ઞાનાદિની આશાતનાથી ઉલ્લંઘન કરનારને સજા કરવા તૈયાર રહેવું જોઇએ, બંધાય છે પણ તીર્થંકર નામકર્મ એવી ચીજ છે પણ તેવી સ્થિતિ મૈત્રીભાવનાવાળાને હોતી નથી. કે જે બંધ શુભ છે, ઉદયે શુભ છે, અને સત્તાએ તેની ભાવના પ્રથમ તો એ જ હોય છે કે કોઈપણ પણ શુભ છે. ક્ષાયોપથમિક ભાવ હોય ત્યારે જ જીવ પાપ કરે નહિ છતાં કોઈ પાપમાં લેવાય અને તીર્થકર નામકર્મ બંધાય છે. નિર્મલતાથી તથા તે પાપના ઉદયમાં આવી જાય ત્યાં તો મૈત્રી જગતના ઉદ્ધાર માટેના વિચાર તથા તેની પ્રવૃત્તિથી
ભાવનાવાળાની પણ ભાવના એવી હોય છે કે - જ તીર્થંકર નામકર્મ બંધાય છે. એકલો વિચાર કામ છે
કોઈ જીવ દુઃખી ન થાઓ! દુ:ખમાં ન લેપાઓ! ન લાગે. સમ્યકત્વી માત્રને વિચાર તો સર્વતારક હોય છે. મૈત્રીભાવનાનું સ્વરૂપ જાણનારા ખરી મૈત્રી
દુનિયાદારીમાં જેમ કાયદાભંગની સજા કયાં છે? તે સારી રીતે સમજતા હશે. મૈત્રીભાવનાન કરવાનું કહેવામાં આવે છે તેમ અહિં જો તેવી પહેલું પગથીયું જ એ છે કે કોઇપણ જીવે પાપ ભાવના યોગ્ય હોય તો પછી દયાનું સ્થાન જ નથી, કર્મ કરવું નહિં તથા કોઇ ન કરે તેવી ભાવના. જેણે ભવાંતરમાં પાપો કર્યા છે તે જ દુઃખી થવાનો ચૌદ રાજલોકમાં જે અનંતા જીવો છે તે તમામ છે એ વાત તો નક્કી છે. દુઃખી થવાનો પ્રસંગ તેને જીવો પાપ ન કરે એવી ભાવના તે જ પહેલી જ આવવાનો છે કે જેણે ભવાંતરમાં પાપ કર્યું છે. મૈત્રીભાવના ! કાયદો ગુન્હો અટકાવવા માટે હોય કુદરતની સજાને જ તો તે ભોગવે છે. જુના પાપી છે, પણ સાથે સાથે તેમાં ગુન્હો કરનારને સજા છે માટે દુઃખી છે, પુણ્યશાળી તો દુઃખી થતો નથી કરવાની હોય છે. માટે તો દુનિયાએ માન્યું કે જે હવે પાપીને સજા કરવાનું રાખો તો પછી દયાનું કાયદામાં સજા ન હોય તે કાયદો જ નથી, પણ સ્થાન જ ઊડી જાય છે. હાથી બજારમાં ગાંડો થઈને તે ચીંથરીયું છે. કાયદાભંગની સજા હોય તો જ દોડે તેના ઝપાટામાં જુનો પાપી જ આવશે, મતલબ તે કાયદો ગણાય. મંડળમાં દરેકે દરેક કાયદાની એ કે આકસ્મિક અને કૃત્રિમ આફતો પણ જુના બાંહેધરીથી આવવો જોઈએ.
પાપીને જ આવશે, પુણ્યવાનને તો પુણ્ય રક્ષા કરી મૈત્રીભાવનાનું સ્વરૂપ! રહ્યું છે એટલે આપત્તિ આવે જ કયાંથી! હવે તે પણ મૈત્રી ભાવનાવાળાને તો એવી ભાવના જુના પાપીને અને દુઃખ ભોગવી રહેલાને માટે પણ હોય કે “જગતનો કોઇપણ જીવ પાપ ન કરો, પણ સજાની ભાવના હોય તો દયાનું અને મૈત્રીનું સ્થાન જે પાપ કરશે તેને હું સજા કરીશ' આવી તેની કયાં ?