Page Text
________________
૧૫૮: શ્રી સિદ્ધચક્ર)
વર્ષ ૯ અંક-૮ (૨૭ જાન્યુઆરી ૧૯૪૧ કોઈપણ વસ્તુ સાધ્ય તરીકે જણાવવામાં આવતી શાસ્ત્રકારો સર્વ મહાવિદેહ ક્ષેત્રોમાં ચોથો આરો છે, નથી. એજ માટે તર્કનુસારીઓની અપેક્ષાએ એ એમ નહિં બોલતા સુષમદુઃષમરૂપી ચોથા આરાનો દ્વાદશાંગીને અર્થથી નિત્ય માનવામાં કોઈપણ પ્રતિભાગ એટલે આદ્યભાગ સર્વત્ર વર્તે છે એમ જાતની અડચણ રહેતી નથી અને તેથી શાસ્ત્રકારો જણાવે છે અને કાલના વિભાગ તરીકે તે મહા પણ તે દ્વાદશાંગીને દ્રવ્યાસ્તિકની અપેક્ષાએ અગર વિદેહક્ષેત્રોમાં નથી તો અવસર્પિણીવાળા કાલ અર્થરચનાની અપેક્ષાએ નિત્ય છે એમ સ્થાને સ્થાને વિભાગની હયાતિ જણાવતા, તેમ નથી તો નિરૂપણ કરે જ છે. વિચક્ષણપુરુષોએ આ જગા ઉત્સર્પિણીવાળા કાલવિભાગની હયાતિ જણાવતા, પર ધ્યાન રાખવાની જરૂર છે કે દ્વાદશાંગીને નિત્ય પરંતુ સર્વ મહાવિદેહક્ષેત્રોમાં નોઉત્સર્પિણી કહેવામાં ‘તલ્માવાવ્યયરૂપ” એટલે તેના સ્વરૂપનું નોઅવસર્પિણી નામના કાલ વિભાગની હયાતિ કોઈ દિવસ પણ પલટવું થાય નહિ એવા રૂપે એકલું જણાવે છે. એવા નોઉત્સર્પિણી નોઅવસર્પિણીવાળા નિત્યપણું સર્વ ક્ષેત્રાદિકની અપેક્ષાએ લઇ શકાય કાલવિભાગની અગર ચોથા આરાના પ્રતિભાગની નહિ. તેવું નિત્યપણું જો લેવું હોય તો કેવલ સર્વદા હયાતિવાળા શ્રી મહાવિદેક્ષેત્રમાં જે દ્વાદશાંગી મહાવિદેહ ક્ષેત્ર કે જયાં નથી તો કાલનું પ્રવર્તે છે તે અપ્રશ્રુતઅનુત્પન્નપણાની સાથે એકરૂપે અવસર્પિણીપણું અને નથી તો કાલનું વર્તવાવાળી હોઈને નિત્યરૂપે છે, પરંતુ ભરત અને ઉત્સર્પિણીપણું, જો કે વ્યવહારદ્રષ્ટિથી ઐરાવત જેવા ક્ષેત્રમાં જયાં ઉત્સર્પિણી અને મહાવિદેહક્ષેત્રમાં હંમેશાં ચોથો આરો છે એમ અવસર્પિણીના છ છ આરાઓ હોવાથી કાલચક્રની કહેવાય છે, પરંતુ માત્ર એક અંશમાં આખાનો અવિચળલીલા ચાલી રહેલી છે, ત્યાં પણ જે ઉપચાર કરવાવાળા વ્યવહારની અપેક્ષાએ તે કથન દ્વાદશાંગીની નિત્યતા અર્થથકી જણાવવામાં આવે પ્રવેલું છે, જો એમ ન હોય તો ચોથા આરાના છે તે માત્ર પૂર્વકાળમાં અસત્યપણું ન હોવા પૂરતી પહેલા વિભાગમાં ક્રોડપૂર્વનું આયુષ્ય હોય છે અને છે. એટલે ભરતાદિક ક્ષેત્રોમાં સતતપણે દ્વાદશાંગી છેલ્લા વિભાગમાં એકસો જ વર્ષનું આયુષ્ય હોય અર્થથકી પણ સર્વકાળે પ્રવર્તતી નથી એ વાત ચોખ્ખી છે, અને ઉત્સર્પિણીની અપેક્ષાએ ઉલટું લઈએ તો અને સ્પષ્ટ છતાં પણ એવો કોઈપણ કાળ ભરત ચોથા આરાના પ્રથમ વિભાગમાં સો વર્ષનું આયુષ્ય અને ઐરાવતમાં હતો નહિ, છે નહિ અને આવશે હોય અને તેના અંત ભાગમાં ક્રોડપૂર્વનું આયુષ્ય પણ નહિ કે જે વખતે એમ કહી શકાય કે આ હોય, અર્થાત્ ઉત્સર્પિણી અને અવસર્પિણી બંનેમાં ક્ષેત્રોમાં દ્વાદશાંગી હતી જ નહિં. અર્થાત્ દરેક ચોથા આરાનો પ્રભાવ વધતો અને ઘટતો હોય છે, તીર્થકરોના વખતે જીવાદિક પદાર્થો કે જે ઉપર પરંતુ તેવું મહાવિદેહમાં હોતું નથી અને તેથી જ જણાવવામાં આવેલા છે તે જ સભાપ્રબન્ધ સિવાય
| SR No. | 520959 |
| Book Title | Siddhachakra Varsh 09 - Pakshik From 1940 to 1941 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ashoksagarsuri |
| Publisher | Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 494 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Siddhachakra, & India |
| File Size | 16 MB |