________________
૮૦ શ્રી સિદ્ધચક્ર) - વર્ષ ૯ અંક-૩-૪
(૨૯ નવેમ્બર ૧૯૪૦ હોવા છતાં શ્રવણ લાયક કુલમાં નથી તેઓની વાત આંખે આથડીયાં ખાવાવાળો બેવકૂફ ગણાય છે. અલગ છે. પણ જેઓ આર્યભૂમિમાં છે, ઉંચી નાસ્તિકો પુણ્ય પાપને માનતા નથી. સ્વર્ગ - નરકને જ્ઞાતિમાં છે, શ્રવણ લાયક ઉચ્ચ કુલમાં છે, છતાં માનતા નથી. સગતિ - દુર્ગતિને જાણતા માનતા શ્રીજિનવચનો એક કાનથી સાંભળીને બીજા કાનથી નથી તેથી આશ્રવનાં તથા સંવરનાં કાર્યોમાં તેઓ કાઢી નાંખે તો તે પણ રખડેલની માફક એકેન્દ્રિયાદિ ફરક નથી માનતા. તેઓ મિથ્યાત્વરૂપી પડલવાળા જેવા ગણાય. જેઓ બિચારા શ્રીજિનવચનોનું શ્રવણ છે અને તેથી તેઓ અથડાય. આથડીયાં ખાય તેમાં ન પામે તે અફસોસ કરવા લાયક જરૂર છે, પણ નવાઈ નથી. પણ સમકિતરૂપી આંખોવાળા થઈને તેથી વધારે અફસોસ કરવા લાયક તો તેઓ છે આશ્રવોમાં રાચે-માર્ચ, પાપમાં તત્પર થાય, તેનું કે જેઓ છતે સંયોગે, છતે સાધને અમલ કરતા કારણ શું? શાક જરા ખારું થયું હોય તો જેટલો નથી. એમ શ્રી ધર્મદાસ ગણી કહે છે. ઉદ્વેગ થાય છે તેના સોમા ભાગ જેટલો ઉગ પણ આંધળો અથડાય તો બિચારો!પણ જો દેખતો પાપમાં આવે છે? ખારું શાક ખાતાં કોળીયે કોળીયે અથડાય તો બેવકૂફ !
કંટાળો આવે છે તેમાંના એક અંશે પણ પાપ માટે ભરત મહારાજા પોતાની નિંદા કરતાં જણાવે કંટાળો આવે છે? લાડવા કેમ આનંદથી ખાઈ જવાય છે કે મારા કરતાં નાસ્તિક સારા! કેટલીક વસ્તુઓ છે? પૌગલિક સારા પદાર્થો વગર ઇચ્છાએ પણ પોતે કહે તે શોભે. બીજો કહે તે ન શોભે. કેટલીક હોઇયાં કરી જવાય છે! પુણ્યનું કાર્ય ગળ્યા વસ્તુઓ બીજો પોતાને કહે તે શોભે. પણ પોતે પોતા કોળીયાની જેમ કેમ ગમતું નથી? કારણ કે પુણ્ય માટે કહે તે શોભે નહિં. અમુક ગૃહસ્થ આવે તેને પર પ્રેમ થયો નથી. ખારું શાક ખાતાં કોળીયે કોળીયે બીજા ગૃહસ્થ “આમ આવો! આગળ પધારો કહે કેવો કારમો કંટાળો આવ્યા કરે છે !તે રીતે સંસારની તે શોભે. પણ પોતે “આગળ આવું” એમ જો કહે પ્રવૃત્તિ જો મોહના જોરથી થતી હોય તો એકએક તો તે શોભે નહિં. એક ધર્મનિષ્ઠ આત્મા પોતાને પ્રવૃત્તિએ કેટલો ડંખ હૃદયમાં થવો જોઈએ ! ભારત નાસ્તિક કરતાં હલકો ગણે તે શોભે. પણ તેમને મહારાજા પરિણતિજ્ઞાનના પ્રભાવે પોતાના આત્માની બીજા એમ કહે તે શોભે નહિં. નાસ્તિક સારો એટલા નિંદા કરે છે, ભરત મહારાજા પોતાના આત્માની માટે કે પુણ્ય-પાપ માનતો નથી. એટલે તે ફાવે નિંદા માટે કહે છે. પોતે પોતાના માટે ગમે તે શબ્દ તેમ અથડાય. અર્થાત્ આંધળો અથડાય તેમાં નવાઈ વાપરે તે શંભ પણ તેમને માટે બીજા તે ઉચ્ચાર નથી. મિથ્યાત્વના મોહમાં મુંઝાયેલો, અજ્ઞાનમાં કરે તે શોભે નહિં. આ ધ્યાનમાં રાખશો તો તમારી ઘેરાયેલો, પાપને ન માને અને તેથી નિવૃત્તિ ન કરે નીચેની બાબતની ગુંચ નીકળી જશે. તેમાં નવાઈ નથી. પણ દેખતો છતાં જયારે અજાણને આનંદ થાય, પણ જાણનારને કેમ આથડીયાં ખાય ત્યારે તે આંધળાથી ભંડો છે. આનંદ થતો નથી? આંધળો અથડાય તો તે બિચારો ગણાય છે, પણ શ્રી આનંદઘનજી મહારાજ દર્શન પરત્વે દેખતો અથડાય તો તે બેવકૂફ ગણાય છે. છતી પોતાની દઢતાને અર્થે.