________________
ધર્મનો મર્મ.
૪૭૦ શ્રી સિદ્ધચક્ર] વર્ષ ૮ અંક-૨૩-૨૪ [૧ ઓક્ટોબર ૧૯૪૦, નહિં. “અરિહંત' પદ એટલા જ માટે કે જે ભૂતકાળ અરિહંત' તથા સિદ્ધ પદે પહોંચનાર જીવો તથા ભવિષ્યકાલના અરિહંત દેવો તેમાં આવી જાય, તે સુદેવ! ગણાઈ જાય ! તેમજ સિદ્ધપદ તથા પછીના પદો આચાર્ય', ‘ઉપાધ્યાય” કે “સાધુ' પદની માટે સમજી લેવું. શ્રીષભદેવજી કે અવસ્થામાં સુસ્થિત જે હોય તે (કોઈપણ હોય તે) શ્રીવર્ધમાનસ્વામી (શ્રીમહાવીરસ્વામી) તો વ્યક્તિ સુગુરૂ ! છે. પદરૂપ નથી અને “અરિહંત' એ પદ , સ્થાનક “સમ્યગદર્શન, જ્ઞાન, ચારિત્ર, તપ' એ છે. ઋષભદેવજી, પાર્શ્વનાથજી, મહાવીરસ્વામી, ચારમાં વર્તી શકે તે ધર્મ! સીમંધરસ્વામી, પદ્મનાભસ્વામી વિગેરે ભૂત, દુનિયાના દરેક જીવો પ્રવૃત્તિ સ્વાર્થ પૂરતી વર્તમાન. ભવિષ્યકાલના અનંતા તીર્થકરો જે પદના જ કરે છે. ધર્મ પણ સૌ કરે છે. સૌ પોતે ધર્મ અધિકારી છે એવું તે પદ અનંતા તીર્થકરોથી અલંકૃત કરે છે એમ માને છે. છે. એવી જ રીતે શ્રી પુંડરીકસ્વામી આદિ વ્યક્તિઓ
ધર્મ ધર્મ કરતો જગ સહુ ફરે, જાણે ન જે સિદ્ધિપદને પામી છે તે પણ સિદ્ધપદમાં હોઈ ..
આનંદઘનજી. દેવત્વમાં આવે છે. આચાર્ય, ઉપાધ્યાય કે સાધુ એ
સમ્યગદર્શન, જ્ઞાન, ચારિત્ર અને તપને અંગે ત્રણ પદમાં જેનો પ્રવેશ હોય તેને જ સુગુરૂ તરીકે
વિચારો કે વર્તન થતાં હોય તો જ માનવું કે કાંઈક માની શકાય. તે વિનાના કોઈને સુગુરૂ માનવા કોઈ
ધર્મ થયો, થાય છે કે થશે. તેને મેળવવા પ્રયત્ન પણ જૈન તૈયાર થાય નહિં. અહિં પણ વ્યક્તિગત
કરાય તો જ ધર્મમાં હોવાનું મનાય. આચારની ગુરૂની વાત નથી, પણ પદને અનુલક્ષીને વાત છે.
પ્રાપ્તિમાં, તેની પ્રાપ્તિના પ્રયત્નમાં કે અનુમોદનામાં એ ત્રણ પદમાં, તે સ્વરૂપમાં જે દાખલ થયા તેજ
પણ જે આત્મા નથી તો જરૂર માનો કે તે આત્મા સુગુરૂં, સર્વ માન્ય. ઈતરો પણ પોતાના દેવ, ગુરે, સધર્મમાં નથી. પ્રથમના બે પદ સિવાયનાને દેવ ધર્મને સારી રીતે માને છે. તેમજ સારા અને સાચા માનવામાં, પછીના ત્રણ પદ સિવાયનાને ગુરૂ માનીને તેમને સેવે છે. સર્વ દર્શનકારો પોતપોતાના માનવામાં (એટલે તેવાને સુદેવ, સુગુરૂ, માનવામાં) દેવ, ગુરૂ, અને ધર્મને ‘સુન્દુ તરીકે જ માને છે ભૂલ છે. તેમજ છેલ્લા ચાર પદોને પણ તત્ત્વરૂપ સર્વની માન્યતા સરખી છતાં ફરક છે. એ તો સ્પષ્ટ ધર્મ વિનાના સ્વરૂપમાં સુધર્મ તરીકે સમજવામાં છે પરસ્પર લક્ષણોની ભિન્નતા જ સ્પષ્ટ કરે છે ભૂલ જ છે. કે ફરક જરૂર છે.
નવપદજીની આરાધના સુદેવ, સુગુરૂ, સુધર્મના નવપદના સ્વરૂપને સમજશો તો એ ફરક આલંબન માટે છે. ચોખો માલુમ પડશે.
આ નવપદજીની આરાધના માટેની નિયત