________________
૪૨૦ શ્રી સિદ્ધચક્ર] વર્ષ ૮ અંક-૨૧ [૧૭ ઓગસ્ટ ૧૯૪૦, અજીવ બે તત્ત્વમાં બધા તત્ત્વ સમાઈ જાય છે છતાં જ્ઞાનપૂર્વકના ઘા મુહુપત્તિ આઠ વખતથી વધારેસાત કે નવ તત્ત્વ કહેવાં પડે છે. આશ્રવસંવાદિ વાર ન જ થાય. કલ્યાણની બુદ્ધિથી ગ્રહણ કરવામાં તત્વો જીવ અજીવમાં સમાય છે, તે જીવ અજીવને આવેલા ચારિત્રના ભવ આઠથી વધારે હોતા નથી. અંગે જ છે. છતાં બીજાં તત્ત્વો જણાવવાનો હેતુ એવું ચારિત્ર આખા ભવચક્રમાં આઠ વખત જ હોય, છે કે આશ્રવ તથા બંધને અજીવના પ્રાધાન્યવાળા તેથી વધારે વખત ન જ હોય વધારેમાં વધારે આઠ જીવ જાણે તો તે તેનાથી ખસે, તથા સંવર, નિર્જરા વખત હોય. શ્રમણ ભગવાન્ શ્રી મહાવીરદેવે પેલા અને મોક્ષ તેઓને જીવના પ્રાધાન્યવાળા જાણે તો ખેડુતને શ્રીગૌતમસ્વામીજી પાસે ચારિત્ર અપાવ્યું, જીવ ત્યાં ખીંચાય, જીવ હેય તથા ઉપાદેયને જાણે એ ખેડુત ભગવાનની પૂર્વભવનો દ્વેષી હતો, તેથી તેમજ છોડી કે આદરી શકે, જીવાજીવનો પણ તે ખેડુતનો જીવ પોતાથી તો કોઈપણ પ્રકારે ઉપદેશ એકલા શેય તરીકે નથી, પણ હેય તથા બોધિબીજ પામે તેમ નહોતું તેથી જ તો ઉપાદેયમાં પણ ઉપયોગી થવા માટે જણાવ્યો છે. શ્રીગૌતમસ્વામીજી પાસે તે પમાડ્યું. ઉપદ્રવ
શ્રુતજ્ઞાનમાં, અક્ષરજ્ઞાન, પર્યાયશ્રત, કરનારનું પણ કલ્યાણ કરવું એ એકજ ધ્યેય પદધૃતાદિ, ભેદો જાણવાથી આત્માને કતાર્થ માની ભગવાનનું હતું. ભક્તિ કરનાર તો પોતાના લેવાય તેમ નથી, અર્થાત્ પનરવર આદિ આત્માથી ભક્તિ દ્વારા ફળ પામવાનો છે, ભક્તિના જાણવાથી આત્માને કૃતાર્થ માનવાનો નથી. આત્મા જોરથી ફળ મેળવનાનો છે, પણ ભગવાનું વિચારે
જ્યારે વિષય પ્રતિભાસજ્ઞાનમાંથી પરિણતિજ્ઞાનમાં છે કે “કલ્યાણનો દેશક હું, ઉપદ્રવ કરનારને કે આવે અને તેમાંથી પ્રવૃત્તિજ્ઞાનમાં આવે તો તે જ્ઞાન પ્રતિકૂળને તારું તો જ તારકપણું ખરું ગણાય”. મેળવ્યું સફળ ગણાય. પરિણતિ કે પ્રવૃત્તિમાં આવ્યા ખેડુતને સમ્યકત્વ પમાડવા ભગવાન શ્રી વગરનું જ્ઞાન શુષ્ક છે, નિરર્થક છે, ફલ વગરનું ગોતમસ્વામીજીને મોકલ્યા. છે. અનંતી વખત આ જીવ શ્રુતજ્ઞાનને ધારણ ચંદનને કાપનારી કરવત, છેદનારી છીણી, કરનાર થયો, શ્રુતજ્ઞાન દ્રવ્યથી અનંતી વખત આવી બાળનારો અગ્નિ છે છતાં એ ત્રણે સુગંધિ થાય ગયું, પણ તે વિષય પ્રતિભાસરૂપે હતું માટે જ કહ્યું છે જ અને તેમાં ચંદનનું જ ગૌરવ છે, ભક્તો નહિં. આજ કાલ કેટલાક કહેવાતા અધ્યાત્મવાદીઓ તો ભક્તિથી તરે છે પણ તરવા તૈયાર ન હોય. પણ ક્રિયાના ઉત્થાપકો હોઈ ભવ્યજીવોને ક્રિયાથી ડુબવા જતા હોય, અર્થાત્ તારક એવા પોતાનાથી : ચલિત કરવા માટે તેમને કહે છે કેઃ “મેરૂ જેટલા પ્રતિકૂળ હોય તેવાને પણ તારનાર તે વાસ્તવિક
ઓઘા, મુહુપત્તિ કર્યાઃ શું વળ્યું?” વાત ખરી, પણ તારક છે. એથી જ ભવાંતરથી દ્વેષી એવા ખેડુતને પરિણતિજ્ઞાનવાળા ઓઘા-મુહુપત્તિનું ગ્રહણ થયું પ્રતિબોધ કરવા શ્રીગૌતમસ્વામીજીને શ્રી મહાવીર નથી એ જ ન વળવાનું કારણ છે. પરિણતિ ભગવાને મોકલ્યા. શ્રી ગૌતમસ્વામીજીએ જઈને