________________
..... ૨૩ ફેબ્રુઆરી ૧૯૪૦
૧૭૨ : શ્રી સિદ્ધચકો..... વર્ષ ૮ અંક તેનાથી પથારીને બચાવવાનો ઉપાય છે, પણ દુઃખગર્ભિત વૈરાગ્ય !શોકને લીધે કે દુન્યવી દુઃખના જાગતાં મૂતરે ત્યાં શું થાય ? એ જ રીતે લીધે, ઘરમાં વહુ, બેટી કે બહેન રડેલી હોય તેથી દુનિયાદારીથી રંગાયેલાઓ જાણીને તાણે છે, જમણમાં ન જવાય તથા આનંદના પ્રસંગોમાં ભાગ જાણીને આત્માને ઑલામાં નાંખે છે. આવી અજબ ન લેવાય, આ તમામ દુઃખગર્ભિત વૈરાગ્યમાં દુનિયાદારી છે. અજબ દુનિયાની ગજબ ભરેલી સમાય છે. શોકના કારણે સાંસારિક પદાર્થો પરથી માયાથી રાજન્ ! તારા આત્માને બચાવી લે ! રાગ ન ઊઠ્યા છતાં વ્યવહારથી પ્રવૃત્તિની ઇચ્છા તારે તો એક કુંવર ગયો છે. પણ સગરચક્રવર્તીને ઉઠી જવી, વિષયો પરથી મન હઠી જવું તે સાઠ હજાર કુંવર-(પુત્રો) એકી સાથે મરણ પામ્યા દુઃખગર્ભિત વૈરાગ્ય છે ! શોકને લીધે રાત દિવસ હતા, ત્યાં છ ખંડના માલીકનું પણ શું ચાલ્યું? ઉચાટ રહે, વિખવાદ માટે જ નહિં, શોકનું પ્રમાણ રાજન્ ! દુનિયા તરફ જોયે પત્તો લાગે તેમ નથી. એટલું બધું વધી જાય કે આત્મહત્યા પણ કરી નાંખે; કોઈને હેજે વૈરાગ્યનું મન થાય તો દુનિયા તો આટલી હદે શોકના કારણોથી સંસારના પદાર્થોથી તરત તેને દુઃખગર્ભિત વૈરાગ્ય કહી દે છે. એવું મન પાછું હઠી જાય તેનું નામ દુઃખગર્ભિત વૈરાગ્ય! કહેનારા પોતે વૈરાગ્યનું સ્વરૂપ તો સમજતા નથી. દુનિયા મોહગર્ભિત વૈરાગ્ય કોને કહે છે? બાપની કલઈને ચાંદી કહેનારા તો છોકરાઓ મળશે, પણ પછી છોકરો કે છોકરા પછી બાપ દીક્ષા લે ત્યારે ચાંદીને કલાઈ કહેવાની ભૂલ કરનારો છોકરો જગત્ તેને મોહગર્ભિત વૈરાગ્ય કહી દે છે ! જેને મળવો મુશ્કેલ છે. જયારે ઉત્તમ એવા વૈરાગ્યને શ્રીજિનેશ્વરદેવનાં વચનો ધ્યાનમાં ન હોય, પણ “દુ:ખગર્ભિત” કહી હલકી કોટીમાં મુકી દે સંસારમાં ચારેગતિમાં હેરાન-પરેશાન થવું પડે છે છે. હલકાને ઉત્તમ કહેવાની વાત તો દૂર રહો; એવો ખ્યાલ ન હોય, કર્મક્ષય કરી શાશ્વત સુખ ઉત્તમ પદાર્થને હલકો કહી દે છે ! સંસારમાં કોઇ મેળવવા માટે મોક્ષે જવું જોઇએ, એવો વિચાર ન ધનવગરનો દીક્ષિત થાય એટલે તરત “દુખગર્ભિત હોય તેવાઓ, માત્ર લીલાને માનનાર, લીલાવાલા વૈરાગ્ય” ની છાપ આપે ! દુનિયામાં પોણીસોળ દેવગુરૂને માનનારા મિથ્યાત્વીઓ, પંચાગ્નિ તપ આની દશા હોય તરત કે જૂઠી છાપ ! જૂઠી છાપ કરનારાઓનો વૈરાગ્ય તે મોહગર્ભિત વૈરાગ્ય છે. મારનારને સરકાર કેવો ગણે? તો સર્વશના તત્ત્વોમાં બાહુબલજીએ દીક્ષા લીધી, લડાઈમાં ન જીતાવાના જૂઠી છાપ લગાવનારની શી વલે ? દુખગર્ભિત કારણે કે? શું તે દુઃખગર્ભિત ? સાઠહજાર પુત્રો વૈરાગ્ય કોનું નામ ? ધણી મરી જાય ત્યારે તેને મરી ગયાથી સગરચક્રવર્તીએ દીક્ષા લીધી તે માટે શોકને લીધે ઘરેણાં ગાંઠ કે સારાં વસ્ત્રો પહેરવાનો શું મોહગર્ભિત ? રાગરહિતપણું તે વૈરાગ્ય છે. ત્યાગ થાય, શરીરની શોભા ન કરાય, એનું નામ સાંસારિક દુઃખને લીધે સાંસારિક વિષયો કે પદાર્થો