________________
૧૪૩ : શ્રી સિદ્ધચક્ર] વર્ષ ૮ અંક-૭-૮ [૮ ફેબ્રુઆરી ૧૯૪૦, બન્યું? ફરી દેવતાએ બાજી પલટી છે. કહેવાનું તો સ્વાર્થની બાજી માંડી છે. જ્યાં સ્વાર્થ દેખે ત્યાં તાત્પર્યએ પ્રાચીનકાળમાં કે જૈનશાસ્ત્રમાં દોડે અને હાથ જોડે ! સ્વાર્થમય પ્રવૃત્તિમાં અને સ્પૃશ્યાસ્પૃશ્યનો વિભાગ નથી એમ નથી. અહિં પણ સ્વાભાવિક પ્રવૃત્તિમાં ફરક છે. પ્લેચ્છકુલથી દુગંછનીય કુલો વર્જવામાં આવ્યાં છે. કહે છે કે માધુકરી વૃત્તિ લેવી તેનો અર્થ પ્લેચ્છકુલની ગોચરી કેટલાક ક્રિશ્ચિયન થાય છે. ક્રિશ્ચિયન નિભાવ માટે લેવી તેવો નથી. “મા” “પણ' શબ્દ વચ્ચે શા માટે થાય છે. જેમને તેવાં સાધનો ન હોય અને મળે કહેવો પડ્યો? પ્લેચ્છકુલમાં ગોચરી લેવા લાયક છે તે ક્રિશ્ચિયન થાય છે. મતલબ કે ધર્મને એ નથી એમ “' શબ્દ જ પૂરવાર કરે છે. વાત સાથે સંબંધ નથી - સ્પૃશ્યાસ્પૃશ્યના વિભાગમાં પ્લેચ્છકુલની ગોચરી લેવી તે દોષ છે, પણ કાંઈ તેઓ પ્રત્યે તિરસ્કાર કરવો એમ નથી, ધર્મ માધુકરીની પવિત્રતા એવી અને એટલી જબ્બર છે કરવાની પણ તેમને તેમને મનાઈ નથી; મનાઈ કે જેની આગળ પેલો દોષ કાંઈ વિસાતમાં નથી. વ્યવહારની છે. તેમને કેવલજ્ઞાન થાય તે માનવામાં માધુકરીવૃત્તિનો મહિમા જણાવવામાં આવ્યો છે. અડચણ નથી. નીચતા બે પ્રકારની છે. જાતિથી કોઈ શાસ્ત્રકાર એમ કહે કે - “પ્રતિજ્ઞાના ભંગને તથા કર્મથી. જંગલી કબુતરનું ઈંડું ગામમાં આવે, પ્રસંગે મરી જાવું, પણ ભંગ તો ન જ કરવો’એનો એમાંથી કબુતર થાય તો પણ તેનું જંગલીપણું ન અર્થ મરવું સારું ગયું છે એમ તો નથી જ પણ છુટે. અનુચિત કર્મ તે હલકાં કર્મ. જાતિ ઉત્તમ મરણ કરતાં પ્રતિજ્ઞાભંગ વધારે ખરાબ ગણે છે. હોય તે કદાચ અધમ કર્મ કરે તેમાં અને જાતિથી મરણ ખરાબ જ છે, અતીવ દુઃખદાયી છે, જેની અધમ કર્મના સંસ્કારવાળા હોય તેમાં ફરક છે. કલ્પના પણ ભયંકર છે, અને કોઈને રુચતું નથી, કપડા પર કાચો રંગ તથા પાકો રંગ થાય છતાં છતાં પ્રતિજ્ઞાભંગનું દુઃખ એનાથીએ ભયંકર છે એ બે રંગમાં ફરક છે. પાકો રંગ જતો નથી. એટલું જ જણાવવાની મતલબ છે. એમ ન હોય પરંપરાના કુલજન્ય સંસ્કારો પાકા રંગની માફક તો પ્રતિજ્ઞા ભંગ વખતે મારી નાંખવાના લાભ જતા નથી. “જાત એવી ભાત' એ નથી માનતા? ગણાઈ જાય. એ જ મુજબ માધુકરીવૃત્તિમાં એવો કન્યાના પૈસા લેનાર બાપને સમજાવી શકાશે. તે મહાન ગુણ છે કે જેથી મ્લેચ્છકુલથી ગોચરીનો સહેલાઈથી સમજી શકશે, કેમકે વ્યવહાર નિષેધ છતાં તે પાપ પેલા માધુકરીના લાભની પાસે કુલાચારથી ઉત્તમ છતાં આ સ્થિતિમાં મૂકાયો છે કાંઈ ગણતરીમાં નથી. આથી મ્લેચ્છકુલની માટે લે છે. પરંપરાથી નીચગોત્રવાળા સીંગમાંથી ગોચરીમાં શાસ્ત્રદષ્ટિએ વાંધો નથી એવો અર્થ સડેલા જેવા ગણાય. કેટલાક ક્રિશ્ચિયન થયા, કરનારા અનર્થ કરે છે, આખા ગામને, દેશને પવિત્ર કેટલાક બીજા થયા, તે પલટો શાથી? એવાઓએ કરનાર દેવ છે એમ ગણીયે છીએ. એવા દેવતાના